Van 'dropout' tot miljonair: hoe alles wat horecamagnaat Bjorn aanraakt verandert in goud

Hij was eigenaar van het Scheveningse Crazy Piano’s en stond aan de wieg van het grootste gratis festival van Nederland. Ook droeg hij de titel ‘meest markante horecaondernemer van Nederland’. Inmiddels heeft hij zes restaurants en voorlopig is hij nog niet klaar. Overal ziet hij nieuwe kansen: ,,Mijn brein staat nooit uit", zegt Bjorn in gesprek met het AD. Geen wonder ook: ,,Alles waar ik me in vastbeet werd een succes.”

De deur van zijn huis in Alblasserdam gaat met een ferme zwaai open. Er volgt een glimlach, een hand, een ‘kom maar verder’. Waarop Bjorn van Dijl gehaast weer terugloopt: ,,Ik kom zo.” De muren, de vloer, de tafels, de keuken, alles ziet er precies zo uit als zijn restaurants: modern, sfeervol, licht, artistiek en een tikkeltje gewaagd. Het huis is groot, de bezoeker raakt er niet uitgekeken. Het zou een museum kunnen zijn, of een kunstwerk op zich.

Keuze voor winkelier, of ondernemer

De tuin grenst aan het water en er staan twee Porsches voor de deur. Bjorn en zijn vrouw Natascha hebben het goed. Die welvaart wuift hij echter snel weg. ,,Rijkdom heeft voor mij niks met geld te maken. Rijkdom is voldoening halen uit je werk, je leven, leuke mensen om je heen hebben. Dat lult lekker makkelijk met twee Porsches voor de deur, hè? Maar als ik morgen in een Fiat Panda moet rijden vind ik dat ook best hoor.”

Bjorn weet hoe het is om het met minder te moeten doen. Hij groeide op in een ‘flatje’ in Papendrecht. Zijn vader had een drogisterij, zijn moeder was dochter van een kapper. Hij kreeg een broertje, een zusje. En zolang hij zich kan herinneren was hij altijd aan het tekenen, creatief met zijn handen bezig. Hij had geen zin in lezen en rekenen. Geen zin in school. Geen zin in leraren die hem opdrachten gaven. Hij werd er recalcitrant van, van mensen die hem als ‘klein ventje’ behandelden. ,,En ik vond alles stom. School was niets voor mij.”

Toch begon hij zijn middelbare schoolcarrière op de havo. ,,Maar dat duurde niet lang. Ze zeiden: het is toch beter als je naar de mavo gaat. Maar ja, daar werd ik al snel vanaf getrapt. En dat gebeurde daarna nog een paar keer.” Hij haalde zijn diploma wel. ,,Met moeite, ja. Ik heb er zes jaar over gedaan, op drie scholen. En het was een pretpakket, zoals ze dat noemen. Toen had je nog niet zoveel keuze qua vervolgopleidingen. Ik koos voor iets waarmee je winkelier of zo kon worden, of ondernemer.” Omdat op de mavo niet meer zo streng werd gecontroleerd op huiswerk, begon Bjorn er voorzichtig toch wat plezier in te krijgen. Bovendien had hij gemerkt dat je verzetten weinig zin had: ,,Ik had vooral mezelf ermee. Dus ik besloot toch wat mee te bewegen. En toen rende ik er in drie jaar doorheen, eigenlijk.”

Managementtrainee bij McDonald’s

Toen hij 18 werd moest hij in militaire dienst. ,,Er kwamen driehonderd jongens toen, die gingen leren soldaatje te spelen. Dat werd al vrij snel serieus. Ik was een van de uitverkorenen om te beginnen aan een militaire commando-opleiding. Daar koos ik voor, maar je moest wel het geluk hebben om te mogen. Het klonk als een jongensboek, spannend.”

Het werd de grootste verandering in zijn leven. ,,Die opleiding was heel zwaar en helemaal gericht op opdrachten uitvoeren, wát er ook gebeurt. Of het nu regent of sneeuwt, als de kogels om je oren vliegen: je doet gewoon je werk. Geen zin? Bestaat niet. Koud of moe? Ook niet. Je kreeg daar heel andere waarden en normen mee. En ik vond die structuur wel prettig. Je wist bovendien wat je aan elkaar had. Iets wat in deze samenleving ver te zoeken is.” Er ging een heel nieuwe wereld voor hem open. En er ontstond ook een heel nieuwe Bjorn.

Toen hij klaar was wilde hij doorpakken met zijn nieuwe instelling en zijn opgedane kennis. ,,Ik werd aangenomen als managementtrainee bij McDonald’s. Dat had toen nog maar veertig vestigingen. Ik kwam zelf op de Coolsingel in Rotterdam terecht. Alle lagen van de samenleving kwamen daar hun hamburger halen.”

Tien zaken in Haaglanden

Bjorn doorliep alle opleidingen en ging naar de zogenoemde ‘Hamburger University’ in de Verenigde Staten. ,,En uiteindelijk opende ik alle McDrives langs de snelweg A15. Ik heb daar erg veel van geleerd.” Bjorn was - mede door zijn nieuwe bij de commando’s opgedane instelling - enorm gedreven en resultaatgericht. ,,Ik behaalde veel successen. Daarbij verloor ik wel eens andere aspecten uit het oog. Als personeel moe was, bijvoorbeeld, dan dacht ik: niks aan te doen, gewoon gas geven. Ik verwachtte van iedereen de inzet die ik zelf ook toonde, maar ik ben er wel achtergekomen dat dat niet kan. In een burgermaatschappij is dat niet vanzelfsprekend. Daar heb ik iets te lang mijn ogen voor gesloten, misschien.”

Hij runde nog een jaar lang tien zaken in Haaglanden. ,,En toen vond ik het mooi geweest met het hoofdstuk McDonald’s. Want ja, hoe ver je ook omhoog klimt, uiteindelijk moet je toch weer ja-knikken als iemand dat van je eist. Daar ben ik gewoon niet zo goed in, als een of andere flapdrol mij zegt wat ik moet doen”, glimlacht hij.

Grote bek

Het tegenovergestelde van McDonald’s trof hij aan bij zijn nieuwe baan: Crazy Piano’s in Scheveningen, in de wilde jaren van het Nederlandse nachtleven. ,,Iedereen werkte hard en we hadden onze eigen regels. Het was een heel eigen wereld. Eentje die ook moeilijk was, want je had te maken met dronken klanten en dronken medewerkers. Mensen die toen de horeca ingingen, kozen daar niet altijd bewust voor. Velen waren er ingerold en bleven maar hangen omdat ze fooi kregen, ze veel konden verdienen en konden drinken. Het was een ruige tijd. Je kreeg een grote bek van iedereen die rondliep, en die gaf je zelf ook terug. Dat veranderde wel na een aantal jaren. Toen mochten portiers ineens niet meer slaan, kwamen er anti-discriminatiepanels enzovoorts.”

Vanaf 2003 ging Bjorn Crazy Piano’s volledig zelf bestieren. ,,Het was leuk. En megadruk. Ik denk dat we toen de drukste zaak van Nederland waren. Ik ging me daarnaast bemoeien met de Red Bull Knock Out-race en ging het vuurwerkfestival op Scheveningen organiseren. Als ik me ergens in vastbeet, dan werd het een succes. Uiteindelijk werd dat het grootste gratis festival van Nederland. Daar ben ik trots op, ja.”

Van het bruisende Scheveningen en Miami naar Papendrecht

Maar op een gegeven moment leidde dat succes ook de ondergang van het festival in en trok hij zijn handen er vanaf. Lang stil zat hij echter niet stil, daar doet Bjorn niet aan. ,,Ik heb die uitdaging nodig, denk ik.”

Hij opende een Crazy Piano’s in Miami. ,,Maar dat was toch een andere wedstrijd. Ook door de cultuurverschillen. Na drie jaar was ik er wel klaar mee. Ik was alleen nog maar aan het reizen en vliegen.” Hij had bovendien zijn eerste dochter gekregen, die hij weinig zag. ,,Maar spijt heb ik niet. Ik had het voor geen goud willen missen, het was superleerzaam. De restaurants daar waren ook veel verder dan in Nederland. Van hoog niveau en toch veel couverts.”

In 2009, midden in de financiële crisis, kwam Bjorn weer ‘voorgoed’ naar Nederland. Hij kocht grand café Willaerts in Papendrecht. ,,Dat was wel even een switch, van het bruisende Scheveningen en Miami naar Papendrecht. Een dorp. Maar ik wilde ook mijn dochter, die hier woonde met haar moeder, aandacht geven.” Willaerts was een ingekakte zaak, vertelt Bjorn. ,,We reden een vrachtwagen voor de deur en hebben alles eruit gehaald. Toen ben ik gaan toepassen wat ik in Amerika had geleerd. Friet moet van de aardappel gesneden worden en er moet steak tartaar zijn.” Het werd een succes.

High class-restaurant in Alblasserdam

Zó’n succes dat hij dacht: er kan nog wel wat bij. In 2011 begon hij met Italiaans restaurant Il Mercato. ,,Via via kwam ik aan een fantastische Italiaanse pizzabakker. En die trommelde weer wat andere mensen op. We lieten een echte pizzaoven maken.” Wel een uitdaging in Papendrecht, dacht Bjorn. ,,Waar ze allemaal de diepvriespizza als referentiekader hadden.” Maar die angst bleek ongegrond. ,,Inmiddels rijden ze om voor onze pizza’s.”

Er volgde nóg een Italiaans restaurant, dit keer in Dordrecht. Hij opende samen met een compagnon een Franse bistro. Tevens begon hij een high class-restaurant in het dorp Alblasserdam. ,,Dat is zeven dagen per week open, dat was nogal wat voor zo’n christelijk dorp.” Bewijsdrang houdt Bjorn op de been. ,,Dat motiveert me wel, ik wil er iets moois van maken, mensen het tegendeel bewijzen. Een zaak maken die schreeuwt om een reactie. En ja, soms krijg je dan harde opinies, maar daar leer je wel mee omgaan. En weet je wat het is? Uiteindelijk wordt het steeds een succes.”

Terug naar 'commandomodus' tijdens coronalockdowns

Een minder succes waren de coronalockdowns waar ook Bjorn mee te maken kreeg. Het drukke baasje zat ineens thuis, al zijn restaurants moesten dicht. ,,Ik was altijd degene die alle processen controleerde, beheerste en stuurde. En dan komt er een minister, die trekt een rode kaart en stuurt je van het veld af. Dat was wel even paniek, ja. Alle kaarten werden opnieuw geschud. Ik weet nog dat ik met mijn vrouw Natas aan tafel zat, de knikkers aan het tellen was en de conclusie trok: als dit drie maanden zo doorgaat, is het opperdepop.”

Toch wilden ze koste wat het kost hun personeel - en dat ging om honderden medewerkers- behouden. ,,Terug naar de commandomodus dus. Als we gaan, dan gaan we met zijn allen!” Het personeel waardeerde dat. ,,Dat merkte ik aan alles. Ze dachten ook heel actief mee aan oplossingen, alternatieven, om toch wat geld binnen te halen. Zij hebben zelf een hele webshop opgetuigd om thuis eten te gaan bezorgen.”

‘Hoeveel zaken wil je nog?'

Het ging goed, ook dankzij de overheidsgelden die werden beloofd. Zijn restaurants overleefden. En coronatijd of niet: Bjorn was al snel druk bezig met de volgende nieuwe plannen. Twee nieuwe restaurants naast elkaar, in Hendrik-Ido-Ambacht: Il Mercato en Kita. ,,Ik heb nooit een gulden in een gokkast gegooid, maar neem wel risico’s die anderen niet nemen. Ik heb dat nodig, denk ik. Ik zou nooit van 9 tot 5 bij een gemeente kunnen werken.”

,,Ik wil iets hebben om me in vast te kunnen bijten. Soms gaat dat wel eens ten koste van je gezin, ja, dat je veel weg bent. En mensen oordelen: hoeveel zaken wil je nog? Maar ja, soms loop ik ergens langs en dan denk ik: dit wil ik doen, dat vind ik mooi. Je weet dat iedereen er iets van gaat vinden. En dat roep je ook over je af. Ik probeer die mensen hun ongelijk voor te zijn. Zo’n nieuw restaurant moet goed zijn, beter zijn, alles moet kloppen.”

Dat doe ik niet alleen, benadrukt Bjorn. ,,Natas is de moeder van m’n kinderen, mijn vrouw, mijn zakenpartner, mijn sparringspartner én mijn maatje. Ja, ik sta altijd met m’n kop in de krant en de initiatieven komen bij mij vandaan, maar zonder haar ben ik niks joh.” Hij glimlacht. ,,En het personeel natuurlijk, dat is ook heel belangrijk. Wij selecteren vooral op werkethiek. Het maakt me niet uit hoe je eruit ziet, dik, dun, lang, klein, wit, zwart: als je maar je best doet. Als je de kantjes er vanaf loopt, dan flikker je maar op.”

Het geheim van (zijn) succes

En dat werkt goed. Bjorn heeft alles altijd geheel op eigen kracht gedaan. ,,De banken hebben nooit in ons geloofd. We zijn inmiddels zo’n grote organisatie, dat we vanzelf wel verder rollen. Wij stoppen niet.” En ja, zijn ouders, daarvan weet hij inmiddels zeker dat ze heel trots op hem zijn. ,,Die riepen altijd: er komt niets van jou terecht. Nee, dat heeft me niet extra gedreven, ik wilde me niet bewijzen. Dit is gewoon ontstaan. Ik heb altijd de drang om iets nieuws neer te zetten.”

En om andere mensen erbij te betrekken. ,,Ik wil die mensen ook helpen, ik wil dat zij ook succesvol worden. Om dat te worden, moet je ten eerste kunnen delen. Ik geef echt mijn laatste boterham weg. Bovendien deel ik al mijn kennis. Dat is belangrijk, alleen zo kun je vermenigvuldigen en kom je verder. En ik heb ook geleerd niet alles te moeten willen beheersen: laat mensen een keer uitglijden. Niet op hun bek gaan, maar gewoon een uitglijer maken. En het er daarna over hebben. Daar leer je van.”

Meer tijd met gezin sinds corona

,,Heb je nog koffie, schat?”, vraagt Bjorn aan Natascha. Ze loopt naar de keuken. Bjorn zit aan tafel, er staan twee kinderstoelen aan. ,,Mijn eerste dochter Sanne - bij een andere vrouw - is inmiddels 23. Zij is sommelier, bijna vinoloog. Ze is nu bezig actief aan een managementfunctie te snuffelen bij Il Mercato in Papendrecht. Ik ben hartstikke trots op haar, ze doet het goed. Maar ik ben hoe dan ook trots. Als ze morgen iets anders wil gaan doen: ook prima.” Naast Sanne heeft Bjorn nog twee dochters, met Natascha samen. ,,Die zijn 7 en 9. Ja, allemaal meisjes. Ik kan heel goed staartjes maken.”

Hij brengt sinds coronatijd veel meer tijd met zijn gezin door. ,,Ik ben nu elke dag veel met ze. Als ik ga hardlopen, gaat de kleine mee met de step. Of we gaan de duinen in. Ik kan nu veel meer genieten van de simpele dingen. Ook van koken bijvoorbeeld. Dat doe ik meestal. Ja, vroeger was koken biefstuk bakken en aardappelen maken. Maar dat is het allang niet meer, hè? Ik maak graag risotto’s, authentieke Spaanse gerechten, goeie pasta’s. Ik had er door corona in één keer tijd voor. Vanavond maak ik tomatenrisotto.”

Bekende Nederlander

Toen hij eind vorig jaar zijn twee nieuwste restaurants opende, nodigde hij veel minder mensen uit bij de opening. Ook al de winst van corona, zegt Bjorn. ,,In de lockdown heb ik heel veel mensen anders leren kennen. Kwam ik erachter dat ik de afgelopen jaren veel vrienden om me heen had verzameld, die toch niet zulke goede vrienden waren als ik dacht. Het was een grote opschoning. Alleen maar goed.”

En mensen om zich heen heeft hij toch al wel genoeg. Zelfs als hij in zijn eentje over straat loopt. ,,Dan zeggen vreemden gedag en beginnen ze tegen me te praten, alsof ze mij kennen. Ik ken die mensen helemaal niet, maar ik denk toch dat zij het gevoel hebben dat ze mij wél kennen. Of dat betekent dat ik een bekende Nederlander ben? Ik weet het niet hoor. En wat maakt het ook uit?”