Bedrijfsleven en onderwijs werken samen in zoektocht naar technici

Hij ziet er op het eerste oog uit als een gewone vrachtwagen. Maar wanneer de truck van de TechTour is opengeklapt, worden er technische snufjes zichtbaar die de harten van veel leerlingen sneller doen kloppen. Ze dansen op de sustainable dansvloer en produceren zo de energie voor het maken van een foto. Ze stunten met een hoverboard op het schoolplein. Ze racen tegen elkaar met een Star Wars-robot, die ze aansturen met hun smartphone.

Ogen openen

De TechTour, die sinds 2015 langs middelbare scholen in Gelderland en aangrenzende provincies trekt, moet de ogen van havoleerlingen openen. Juist deze groep kiest meestal een niet-technische hbo- opleiding. De techniekcampagnes van de afgelopen jaren hebben wél effect gehad op vwo'ers, van wie nu 43 procent kiest voor een technische vervolgopleiding. Bij havisten is dat slechts 23 procent, ondanks het feit dat meer dan de helft van hen een technisch profiel heeft.

Tekort

De technische sector ondervindt de gevolgen. Er is een groot tekort aan technisch personeel met hbo-papieren. Met de massale uitstroom van de babyboomers de komende jaren en de aantrekkende economie dreigt de situatie zorgwekkend te worden. Herman Janssen, directeur van het instituut Engineering van de HAN: ,,Onze net afgestudeerde werktuigbouwkundigen kunnen momenteel kiezen uit vijf banen. Bedrijven zoeken studenten al op voordat die hun diploma hebben."

Leer-werktraject

De hoge nood drijft het onderwijs en het bedrijfsleven in elkaars armen. Zo is Seece ontstaan, een samenwerkingsverband tussen de HAN en energiegerelateerde bedrijven als Tennet en Alliander. Seece biedt een leer-werktraject voor zijinstromers. ,,Voor onontdekte techniektalenten op hbo-niveau die geen baan hebben op hun niveau of een carrièreswitch willen maken", zegt directeur Tinus Hammink van Seece. ,,Ze zitten achter de kassa of beseffen dat ze eigenlijk altijd al iets met techniek hadden willen doen. De een heeft een pabodiploma op zak, de ander heeft maatschappelijk werk gestudeerd. Ze volgen nu een vierjarig leer-werktraject. Het heeft tot nu toe ruim 100 zijinstromers opgeleverd, mensen die meteen beschikbaar zijn voor de bedrijven."

Verkeerd beeld

Waar ligt het aan dat havoleerlingen minder voor techniek kiezen? Vwo'ers verdiepen zich meer in hun vervolgopleiding, denkt Alex Dorgelo, hoofd communicatie en voorlichting bij de faculteit techniek van de HAN. ,,Havoleerlingen zijn minder met hun toekomst bezig en hebben daardoor een verkeerd beeld van techniek in het hbo. Ze denken aan het sleutelen aan machines en smeer aan de handen, terwijl ze in werkelijkheid bezig zijn met duurzame energieoplossingen of technische hulpmiddelen in de zorg. Het gevolg is dat ze een brede, niet-technische opleiding volgen waarmee ze alle kanten op kunnen. Ook denken ze ten onrechte dat techniek moeilijk is."

Krachten gebundeld

Het bedrijfsleven, de HAN en het voortgezet onderwijs hebben daarom de krachten gebundeld met het doel ook meer havoleerlingen te interesseren voor techniek. De TechTour, de truck met technische snufjes, heeft ertoe geleid dat de open dagen van technische hbo-opleidingen beter worden bezocht. ,,Dat is een vooruitgang, maar we merkten dat veel leerlingen na afloop van zo'n open dag nog steeds niet goed wisten wat ze na die vier jaar met hun opleiding zouden kunnen doen", aldus Alex Dorgelo. ,,Met de excursies naar bedrijven denken we ze beter te kunnen helpen bij hun studiekeuze. Ze krijgen een concreter beeld van de baanmogelijkheden."

Misverstanden

In het voortgezet onderwijs leven veel misverstanden over techniek, weet natuurkundedocent André Slomp van het Beekdal Lyceum in Arnhem. ,,Decanen hebben vaak weinig affiniteit met bètavakken en technische opleidingen. Ook ik vind het moeilijk om de ontwikkelingen bij te houden. Ik heb dus geen actueel beeld van wat er voor mijn leerlingen te koop is na de havo."

Betere bedrijfsexcursies

Slomp is samen met zijn collega Jos Luijten van het Montessori College in Arnhem een dag per week gedetacheerd bij de HAN. Ze vergroten er hun kennis van de opleidingen en zijn tegelijkertijd bezig een netwerk met natuurkundedocenten op te zetten. De docenten selecteren potentiële techniekstudenten voor excursies naar bedrijven. ,,Wij kennen onze leerlingen beter dan de decaan. Door met een selecte groep bedrijven te bezoeken voorkom je ongewenste groepsdynamiek. Het komt te vaak voor dat leerlingen in een groter verband bezwijken onder de groepsdruk en hun interesse voor techniek niet durven te tonen."

Het inzetten van vo-docenten zal tot betere bedrijfsexcursies leiden, verwacht Alex Dorgelo. ,,Zij weten wat werkt bij jongeren van een jaar of 16."

Gemotiveerd

Komende maand zullen de eerste 70 leerlingen een bezoek brengen aan vijf bedrijven: Parenco, Itho Daalderop, Defenture, Kranendonk en Rijnstate Ziekenhuis. ,,Dat zijn hot leads. De leerlingen zijn gemotiveerd. Ze hebben eerst de truck gezien, daarna de open dag bezocht en gaan nu een kijkje nemen in de praktijk. In het verleden schoten we met hagel op toekomstige studenten. We kiezen nu voor een gerichte benadering."