Ondernemers gaan verspilling tegen met huisgemaakte jam

Het is elke keer een verrassing wat ze meekrijgen bij de groothandel: kilo's pruimen, een volle doos kokosnoten - wat moeten ze daar nou weer mee? Laatst konden Charlotte Heine en Joep Weerts een palet met maar liefst 120 dozen mango's zo de auto inschuiven. Aan mangochutney geen gebrek de weken daarna. En ze mogen het zo meenemen, want veel groenten en fruit zien er al snel niet goed genoeg meer uit voor de verkoop.

Niet dat het dan bedorven is, integendeel. "Veel producten zijn veel langer houdbaar en nog ontzettend lekker," zegt Weerts. "Het fruit dat we ophalen is echt niet rot. Er zit soms een plekje op, maar dat kun je wegsnijden."

Met zijn buurvrouw Charlotte Heine begon Weerts vorig jaar het bedrijfje Potverdorie!, als tegengeluid voor de weggooicultuur. Jaarlijks gaat er in Nederland ruim twee miljard kilo eten de prullenbak in. "De houdbaarheidsdatum is een 'weggooien-op-datum' geworden - belachelijk," zegt Heine. "Toen we doorkregen dat er zo veel groente en fruit bij supermarkten de vuilcontainer in gaat, dachten we: hier kunnen we iets heel moois mee doen."

Hun inzameling begon klein. De supermarkten bij hen in de Plantagebuurt waren enthousiast over het duurzame initiatief. Achter in de winkel werd gelijk een krat neergezet waar medewerkers de 'afdankers' voor Potverdorie! in konden doen. Op zoek naar een grotere vangst trokken ze de stoute schoenen aan en reden naar het Foodcenter op de Jan van Galenstraat. Daar ontmoetten ze een groothandelaar die hun van alles mee gaf. "Veertig dozen met aardbeien! Bergen witte druiven, maar ook aubergines en andere groentes. We reden met een Volvo stationwagen afgeladen vol weer naar huis!" Weerts: "We hadden echt een aha-moment. Dit biedt zo veel mogelijkheden."

Hete PruimEenmaal thuis duiken ze beiden met de 'vangst van de dag' hun eigen keuken in. Af en toe rennen ze het tuinpad af om bij elkaar in de pan te spieken. "Soms houden we het heel simpel. Dan maken we een pure mango- of pruimenjam." Het liefst bedenken ze samen de wildste combinaties. Dat begint al in de auto op weg naar huis. "Charlotte is onze smaakpapil," zegt Weerts. "Zij kan heel goed bedenken welke smaken bij elkaar passen."

En die gave komt geregeld van pas. Onlangs hadden ze een doos vol Brazilian starfish pepertjes. Wat moeten we daar nou weer mee, verzuchtte Heine. Wat hadden ze nog meer in huis? Een berg pruimen van een eerdere vangst.

"Weet je wat, we maken er een salsa van. En zo werd de Hete Pruim geboren: een pittige pruimensalsa die niemand waarschijnlijk lekker zou vinden," zegt Heine en grijnst. Maar ze werden verrast. Weerts: "Het liep als een tierelier! Met name Surinamers waren er fan van, al mocht het voor hen nog heter. Ik gebruik het nu ook vaak als vervanger voor sambal."

De twee ondernemers zijn voor hun recepten altijd afhankelijk van het aanbod bij de supermarkten en groothandel. "Als een delicatessenzaak die onze potjes verkoopt onze mangojam zo lekker vindt, kunnen we niet beloven dat we die de volgende keer weer zullen leveren." En dat maakt het voor de twee buren nou net zo leuk. "Ik vind het het allerleukste om nieuwe creaties te bedenken met het aanbod dat we hebben," aldus Heine. Haar favoriete creatie is de perzikjam met anijs. Weerts is groot fan van de bananen-tomatenchutney.

Veel sympathieOm Potverdorie! te realiseren hadden ze geen groot startkapitaal nodig. Een voorraad potjes en af en toe een bedrag voor de huur van een marktkraam was genoeg. Alleen tijd kostte geld. "Het is vooral erg arbeidsintensief, we staan voortdurend in de keuken," zegt Heine.

Beiden gezegend met een partner die geld in het laatje brengt, kunnen ze al hun energie in de start-up stoppen. Voorlopig levert het bedrijf nog niets op, behalve verrukkelijke jams en veel sympathie. De halve straat doet mee. Bij de overburen mogen de gevulde potjes in de kelder staan, een ander bouwde de website, weer een ander maakte de foto's. Hun producten zijn nu te koop bij veertien delicatessenzaken en winkels in Amsterdam, maar als het aan Heine en Weerts ligt, worden dat er veel meer.

Ze zijn al vrij snel uitgeweken naar een professionele keuken in pop-uprestaurant Gustafson en daarna in buurtcentrum De Witte Boei. Het thuisfront werd helemaal gek van het kokende stel. "'Sta ik weer met mijn voeten in de bananen!' riep mijn vrouw." Weerts lacht.

Dankzij het buurthuis kunnen ze nog een doel verwezenlijken: een wekelijkse samenwerking met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Op dit moment zijn ze op zoek naar een locatie waar deze werkwijze verder kan groeien. Zo krijgen meerdere 'uitvallers' een nieuwe kans. Potverdorie, twee vliegen in één klap.