'Rabo is groot geworden door het lokale karakter'

Als op 4 januari de deuren open gaan van de Rabobanken in Oss, Den Bosch, Tilburg of willekeurig welke andere vestiging, dan zie je als klant geen verandering. Maar toch stap je een heel andere wereld in. Het zijn geen zelfstandige banken meer. De Rabobank is per 1 januari één landelijke bank, geen verzameling meer van 106 lokale banken. Zo bericht het Brabants Dagblad.Het is dat hij nog springlevend is, anders had Herman Wijffels zich omgedraaid in zijn graf. Zijn Rabobank, waar hij jarenlang het gezicht en de topman van was, heeft het coöperatieve gedachtegoed overboord gegooid. In feite is de Rabobank nu net zo'n gewone bank als de ING of ANB Amro, zegt hoogleraar Sylvester Eijffinger (Financiële Economie) van Tilburg University. Hij noemt het jammer dat de Rabobank overstag is gegaan door het coöperatieve karakter vaarwel te zeggen.Wijken en dorpen"Ik ben een enorme voorstander van het coöperatieve gedachtegoed. Bij een cooperatie hebben de klanten (leden) meer te vertellen, nu gaat er meer naar het aandeelhoudersbelang gekeken worden, de bank legt zich meer toe op winst maken." Volgens Eijffinger is het proces al enkele jaren geleden ingezet toen de ledencertificaten verhandelbaar werden. De ledencertificaten werden in feite aandelen. Ze waren vroeger alleen in handen van leden, die de certificaten koesterden, nu kan iedereen ze bemachtigen en zijn stem laten gelden in het bedrijf.Wim Bens, directeur van de Rabobank in Tilburg noemt opgaan van de Rabobank in één bank een net zo historisch besluit als de fusie tussen de Boerenleenbank en de Raiffeisenbank in 1972, de start van de Rabobank. Was tot nu de landelijke Rabobank een dochterbedrijf van de lokale vestigingen, nu is dat andersom.Had je het Bens een jaar geleden gevraagd, dan had hij niet kunnen denken dat de ledenraden van Rabobank akkoord zouden gaan met het nu genomen besluit. Per 1 januari bestaan er ineens 106 banken minder in Nederland, allemaal lokale Rabobanken. De Rabobank wordt één juridische eenheid die meer centrale aansturing krijgt. Ook hebben de lokale banken straks minder invloed op het hoofdkantoor.Zijn vrees dat de ledenraden best eens moeilijk konden gaan doen, werd ingegeven door de gedachte dat 'centralisatie' een beladen begrip is binnen de Rabobank. "Ik werk al 36 jaar bij de bank, waarvan 24 jaar als directeur. "Dan weet je dat de Rabo groot is geworden door het lokale karakter." Dat de ledenraden toch akkoord zijn gegaan, komt volgens Bens omdat er al anderhalf jaar gesprekken zijn geweest om het uit te leggen. "Maar we blijven geworteld in de lokale gemeenschap", stelt Bens. "En we blijven met ons maatschappelijk dividend geld steken in de wijken en dorpen waarin we gevestigd zijn. Daarin verschillen we van de andere banken." Dat ziet Eijffinger toch wat anders: "Niet anders dan de anderen. Ook ABN Amro sponsort de buurten waarin ze is gevestigd. Ik zie het verschil niet meer."Bens denkt dat zijn bank toch meer de portemonnee trekt voor de buurt waarin deze opereert. Voor zijn vestiging is dit al snel 1 miljoen euro per jaar en voor heel Brabant schat Bens het op 20 tot 25 miljoen euro. "De lokale banken was er veel aan gelegen om dat in stand te houden."ManipulerenNiet alleen de 106 bankvergunningen vervallen per 1 januari, er verandert ook veel in de wijze van inspraak bij de bank. Nu heeft nog de centrale Kringvergadering,een soort van ledenparlement, het voor het zeggen bij de Rabobank. In deze vergaderingen worden de belangrijkste beleidsbesluiten genomen. Dit instituut heeft zichzelf opgeheven, waarmee de coöperatie in feite is opgeheven. In de plaats daarvan komt een raad van toezicht, waarin ieder van de 106 lokale banken is vertegenwoordigd. Dat geeft Bens toch een veilig gevoel, omdat er vanuit de regio's nog toezicht blijft.Waarom de ommezwaai nodig was? Het veranderde bankklimaat sinds de crisis. En ook de liboraffaire, die de Rabobank fors heeft geschaad. Medewerkers van de Rabobank manipuleerden de rente. Bens: "Die zaak heeft het vertrouwen in de bank toch een deuk bezorgd."Verder is het bankentoezicht voortaan in Europese handen, De Nederlandsche Bank heeft het moeten overdragen aan de Europese Bank in Frankfurt. Ook de Europese Centrale Bank heeft druk gelegd op de Rabobank om de structuur te wijzigen. Het is niet meer zoals 120 jaar geleden toen de eerste lokale Boerenleenbank in Naaldwijk open ging. "We moeten echt meegaan in de tijd."Wat verandert er?De deposito-garantie-regeling, waarbij je spaargeld tot 100.000 euro is verzekerd, geldt vanaf 2016 nog maar één keer. Nu kan een klant nog bij 106 Rabobanken aanspraak maken op dat garantiebedrag. Een klant kon in Tilburg, Oss en Den Bosch steeds veilig 100.000 euro stallen. Vanaf 2016 geldt voor alle Rabobanken dat het deposito nog maar één keer is afgedekt.Datzelfde geldt voor beslaglegging en zekerheden (financiële compensatie tussen ondernemers als een partij zijn verplichtingen niet nakomt) die worden afgegeven. Vanaf 2016 is er nog maar één Rabobank. Een beslaglegging geldt voor alle rekeningen bij de Rabobank, dat hoeft niet meer bij iedere lokale bank te hoeven aangevraagd.Verder is het makkelijker voor een klant om bij een verhuizing het eigen rekeningnummer mee te nemen. Je gaat niet meer van de ene Rabobank naar de andere Rabobank.