Geen opvolger klaarstaan? Dit is de mogelijke impact op je familie

Henk had zelf ook nooit concreet aan opvolging gedacht en nu weet hij niet zeker of hij daar klaar voor is. Zijn moeder overweegt ondertussen om de zaak te verkopen.

Nadat Henk mijn boek Familiezaken zonder ruzie had gelezen, stuurde hij mij een emotionele mail. Hij zocht hulp bij mij als coach voor familiebedrijven om helderheid te krijgen. Even voor de duidelijkheid, Henk is natuurlijk een gefingeerde naam, net als alle andere namen. Vertrouwen en privacy staan voorop, dus niets uit dit artikel is herleidbaar. Ik vind het belangrijk om deze specifieke situatie onder de aandacht te brengen, want het geeft het belang weer van open communicatie en het maken van goede afspraken.

Impact op de familie

In de mail van Henk las ik zijn wanhoop tussen de regels door. Hij is het enig meewerkend familielid in het bedrijf en ineens heeft hij te maken met zijn moeder als eigenaar van het bedrijf. Ook zijn twee broers die zich nooit met het bedrijf hadden bemoeid mengden zich in de discussie over hoe het verder moest. Henk zocht naar een weg om hiermee om te gaan. En vooral: hoe moest hij omgaan met zijn eigen twijfels over de toekomst?

Eigenlijk wist hij even helemaal niet meer wat hij nou zelf wilde. Ergens anders solliciteren was misschien best een optie, maar kon hij dat wel maken ten opzichte van zijn overleden vader, zijn moeder of zijn collega’s? Hij kon misschien ook gewoon voor zijn moeder blijven werken. Maar wat als zij het bedrijf toch zou willen verkopen, zou hij het dan kunnen opbrengen om voor een nieuwe eigenaar te werken? Hij was er ook niet over uit of hij het bedrijf zelf zou willen overnemen van zijn moeder. Het bedrijf was de trots van zijn vader!

Als opvolgerscoach adviseer ik niemand. Ik ga dus niet de beste situatie schetsen of moeder bellen voor meer informatie. Ik doe zaken met in dit geval Henk en ik help hem om uit te zoeken wat hij zelf nou echt wil, wat zijn grootste twijfels zijn en of - en hoe - die te overbruggen zijn. De onzekerheid om capabel genoeg te zijn om zelf het bedrijf over te kunnen nemen was voor hem groot. Hij voelde zich onervaren en te licht om dat te kunnen. Tijdens de coachgesprekken kwam hij echter over als een ware professional met diepgaande kennis. Ik maakte daaruit op dat hij zichzelf onderschatte en dat hij misschien best geschikt kon zijn als nieuwe bedrijfseigenaar.

Langwerkende medewerker

Er was echter nog een belangrijke factor die de onzekerheid bleef voeden. Dat was Diederik, de technisch directeur die samen met zijn vader de directie vormde. Diederik werkte praktisch vanaf de oprichting in het bedrijf en kende de zaak en de markt van binnen en van buiten. Hij was en is een belangrijke drijvende kracht van het bedrijf. Diederiks wil is wet en Henk kan daar onmogelijk iets tegenin brengen. ,,Maar als jij zijn baas wordt, zal hij toch ook naar jou moeten luisteren”, probeerde ik. Dat idee was te surrealistisch voor Henk.

Henk vraagt zich ook af in hoeverre zijn broers zullen accepteren als hij het bedrijf gaat leiden. Het lijkt erop dat zij geen ambities hebben om in het bedrijf te stappen, maar zij denken wel met hun moeder mee over een eventuele verkoop van het bedrijf. Ook Henk is realistisch en speelt met die gedachte. ,,Maar doe ik mijn vader en wat hij heeft opgebouwd daarmee niet tekort”, is zijn overweging.

Coachtraject

In de coachgesprekken met mij toont Henk veel emotie. Behalve de zoektocht naar het eigen kunnen en willen, is er ook gewoon veel verdriet om het verlies van zijn vader. Gaandeweg het coachtraject ontdekt Henk steeds meer over zichzelf en zijn zelfverzekerdheid groeit. Hij is er bijna aan toe om een serieus gesprek met Diederik aan te gaan, maar dat komt er toch niet van. Zijn moeder besluit om de zaak te verkopen. Zijn broers zijn het ermee eens en Henk vindt het vooral fijn dat er een knoop is doorgehakt. Hij schikt zich erin. Hij kijkt uit naar de rust en naar een baan bij een nieuwe werkgever. Een periode van onrust komt tot een einde, een periode die gedeeltelijk voorkomen had kunnen worden door duidelijke afspraken met vader tijdens zijn leven.

Voor Henk is het besluit door zijn moeder genomen. Het is wellicht een verstandig besluit, maar het was voor alle partijen een stuk rustiger geweest als er al duidelijke afspraken waren gemaakt. Opvolging is de verantwoordelijkheid van de bedrijfseigenaar. Als potentiële opvolger kan je echter best de regie pakken door het gesprek te initiëren of om voor jezelf tijdig uit te zoeken of je überhaupt opvolger zou willen zijn. Als opvolgerscoach help ik je daar graag bij.