Slechtnieuwsshow nog lang niet ten einde

De slechtnieuwshow in de winkelstraten van Nederland is nog lang niet ten einde. Dit jaar zullen meer ketens V&D, Scapino, DA en Xenos achternagaan. Winkelcentra in middelgrote steden en buurtcentra moeten zich opmaken voor een leegloop. De winkels die overblijven, klonteren samen in de grootste steden. Dat bericht het AD vrijdag.

Welke winkelketens zullen het einde van dit jaar niet halen? Aan het noemen van namen willen de meeste branchevolgers hun vingers niet branden. "Dat zou niet alleen een voorspellende, maar ook een versnellende werking hebben. Maar dat er nog meer grote ketens zullen omvallen, is zeker", zegt Frank Quix, docent retail-marketing aan de UvA.

Iedereen heeft wel een lijstjeIedereen heeft wel een lijstje in zijn hoofd, zo ook Rupert Parker Brady, hoofdredacteur van Retail Visie. "Ik zie genoeg winkels in provinciesteden waar de verf van de muren bladdert, het tapijt is versleten en letters op de pui los zitten. Voor mij zegt dat genoeg."

De economie mag dan weer aantrekken, voor ketens die kleding, schoenen, elektronica, speelgoed, huishoudelijke artikelen en pakweg boeken verkopen is de onzekerheid nog lang niet voorbij.

De factor internetIn de branches die de winkelstraten nu nog domineren, wordt gemidddeld al 20 procent van de artikelen via internet gekocht, verklaart Cor Molenaar, hoogleraar e-marketing aan de Erasmus Universiteit. "Dat gebeurt niet alleen in webshops van de ketens die stenen winkels hebben. Pure webwinkels als bol.com, Coolblue, Zalando en Wehkamp maken veel reclame en groeien snel." Elke jas, stofzuiger of barbiepop die deze webgrootmachten verkopen, gaat direct ten koste van de traditionele ketens in de winkelstraat.

Minder euro's in laatjeDie ontwikkeling heeft al 30 procent van de huidige oppervlakte aan winkels in Nederland overbodig gemaakt, zegt Quix. Per vierkante meter winkelvloer komen gemiddeld dus steeds minder euro's in het laatje. Voor een deel van de winkeliers komt de bodem in 2016 in zicht, voorspelt ook Parker Brady. Hij voorziet vooral een slagveld bij de zelfstandige ketens. ,,Familiebedrijven die in een regio vijf of misschien wel vijftien winkels hebben, maar nog geen goede webwinkel hebben. Er komt een moment waarop zij moeten investeren, terwijl de marges onder druk blijven staan. Zij kunnen lang niet zo goedkoop inkopen als de grote ketens en missen de kennis en middelen om online een goed figuur te slaan.''

Veel winkelketens die de laatste jaren failliet gingen, zijn overgenomen door grote spelers. Ze zijn nog steeds te vinden in de winkelstraten, maar met minder filialen en minder personeel. Zo zal het meer ketens vergaan, verwacht Molenaar. "Bij ketens als Kwantum, Kijkshop, Intertoys, Bart Smit, Bristol, BCC en Hunkemöller moet op korte termijn een hoop gebeuren."

Ketens die filialen sluiten, doen dat vooral in de kleine en middelgrote winkelcentra. Die trend ziet ook onderzoeksbureau Locatus, dat jaarlijks de veranderingen in alle winkelgebieden in kaart brengt. De pakweg dertig grootste steden hoeven zich over winkelleegstand in hun stadshart weinig zorgen te maken, zegt directeur Gertjan Slob. ,,In de zeventien grootste stedelijke centra is de leegstand afgelopen jaar zelfs gedaald. Dankzij internet hóeven mensen niet meer naar een fysieke winkel. Doen ze dat toch, dan is het echt een dagje uit. Ze kiezen dan voor een plek waar het winkelaanbod het grootst is.''

SpanningOf ze het nu leuk vinden of niet, gemeenten met minder dan 50.000 inwoners moeten zich opmaken voor een flinke krimp van hun winkelgebieden, waarschuwt Molenaar. Na een faillissementsgolf rond de feestdagen wordt maart opnieuw spannend voor de winkelstraten. Modeketens moeten dan hun inkopen gaan doen voor het volgende winterseizoen, verklaart Rupert Parker Brady. ,,Dan zal blijken wie hun bedrijfsvoering niet op orde hebben.''