Nieuws Innovatie
André Kapitein navigeert zijn uitvindingen succesvol door het innovatiemoeras
Hij houdt niet van vakantie, want dat kan hij niet werken aan zijn uitvindingen. André Kapitein doet denken aan Willy Wortel; de uitvinder waar je aanklopt met het verzoek om een uitvinding die daarnaast ook zelf voortdurend dingen uitvindt waar hij de juiste toepassingen en marktpartijen bij zoekt. Zijn 'Kapitein Labs' zoekt juist de samenwerking. Met die keuze verwacht hij een hogere kans van slagen te hebben zijn slimme-technologie-ideeën zoals onderwaterlasers en plasmareactoren om te zetten in marktklare producten.

De 'Willy Wortel' van Haarlem in zijn uitvindingenfabriek: André Kapitein.Foto's: Marco Bakker.
Ervaring heeft André Kapitein geleerd dat hij niet moet willen proberen de complete ondernemer te zijn die een bedrijf helemaal zelf opbouwt tot scale-up maar dat het verstandiger is om in zijn kracht te blijven en dat te doen waar hij goed in is: uitvinden en ontwikkelen.
,,Laat anderen maar de sales en marketing doen en mijn producten internationaal uitrollen. Ik focus me op het onderzoek en de ideeën verder ontwikkelen totdat er een product is. Daarna mag het verkocht worden zodat ik me weer kan richten op de volgende uitvinding.”
"De politiek heeft de mond vol over innovatie. Hoe belangrijk het is voor de toekomst van Nederland. De praktijk leert echter dat ons land te kampen heeft met serieuze drempels die telkens weer vertragend werken."
Innovatieklimaat
Op de vraag of hij dus eigenlijk een uitvindingenfabriek runt, antwoord Kapitein bevestigend. “Een VC categoriseerde mij als incubator. Ik vind het prima, zolang ik maar niet mijn tijd ga lopen verspillen door alles zelf te moeten doen, dan haal je waardevolle tijd weg bij het uitvinden. Beter is het om te outsourcen en samenwerken zoals bijvoorbeeld ook Apple dat doet.”
Hoe vindt Kapitein overigens dat het gesteld is met het innovatieklimaat in Nederland? ,,De politiek heeft de mond vol over innovatie. Hoe belangrijk het is voor de toekomst van Nederland. De praktijk leert echter dat ons land te kampen heeft met serieuze drempels die telkens weer vertragend werken bij het valoriseren van technologie in nieuwe productinnovaties. Ik leg de focus op de valorisatie. Er liggen namelijk al bergen aan mooie technologieën op de plank en juist door goed samen te werken komen we sneller tot mooie innovaties waar de wereld wat aan heeft.”
Lees ook: Physee wint KvK Innovatie Top 100
Innoveren, investeren
,,Het is leuk om van alles te roepen, doet het goed in de krant. Mooi dat er veel geld wordt vrijgemaakt, maar het blijkt erg moeilijk om te bewerkstelligen dat dit geld ook daadwerkelijk terecht komt op de plek waar het terecht moet komen. In de wereld van innovatie zie je dat grote bedrijven, onderwijs en onderzoeksinstellingen nou niet bepaald de bronnen zijn van doorbraken.”
Waarom niet? ,,Omdat er altijd wat ontbreekt, ofwel omdat er geen commerciële drang achter zit ofwel omdat de cultuur zich niet leent voor ondernemerschap.”
En privaat geld dan? Komt dat wel voldoende terecht bij de ideeën? ,,Ook niet. De crux zit hem in dat er voor private investeerders vaak teveel risico zit aan de vroege fase en dan kom je als innovator automatisch in de subsidiewereld terecht. Er is meer dan genoeg privaat geld, maar dat komt vaak vrij als de innovatie gevalideerd is. Als je er bijna bent, dan geloven mensen er ineens wel in en willen ze op de rijdende trein stappen. Dan is er plots geld. Ik probeer al in een eerder stadium de samenwerking te zoeken met investeerders, grote bedrijven (afnemers), onderzoekers en onderwijs. Dat kost me weliswaar direct geld of aandelen, maar ik geef liever een deel van de taart weg als de kans groter wordt dat het product ook echt op de markt komt.”
Lees ook: 7 op 10 bedrijven niet tevreden over eigen prestaties innovatie
Plasmareactoren
Een van de terreinen waarop Kapitein actief is, betreft niet-thermische plasmasystemen. Hij heeft al plasmareactoren gebouwd en op de markt gebracht die zorgen voor 100% stankreductie bij bierbrouwerijen waarmee het probleem van lokale stankoverlast verleden tijd is. Zo’n reactor vermindert de schadelijkheid van uitstoot doordat het de moleculaire structuur aanpast.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft ook veel belangstelling voor rioolzuivering en veehouderijen zouden hiermee hun CO2-uitstoot kunnen verminderen. Kapitein: ,,Het Hoogheemraadschap heeft vastgesteld dat we meer dan 95% van de stikstof en waterstofsulfide uitstoot reduceren, andere schadelijke gassen zijn in principe ook mogelijk.”
Behandelmethodes kanker
De plasmatechnologie bleek ook te werken bij het doden van luizen zonder schadelijk te zijn voor mensen, waardoor het zeer geschikt lijkt voor een nieuw soort luizenkam. De Rabobank heeft de eerste fase gefinancierd door middel van een achtergestelde innovatie lening. Uit testen bleek dat dezelfde technologie ook kankercellen zou kunnen doden op een manier die minder schadelijk is voor gezonde cellen dan huidige behandelmethodes. VUmc en TU Eindhoven zijn nu ingestapt om mee te helpen met vervolgonderzoek.
,,Zo vind je een nieuwe technologie uit, breng je er producten mee op de markt en stuit je telkens op nieuwe toepassingen. Alleen in deze technologie heb ik nu voor vele jaren werk”.
Lees ook: Slimmer werken? Zo stimuleren uitblinkers innovatie en creativiteit
Sonarski
Een andere spin-off resulteerde in de start-up Sonarski, een ‘Google Street View voor onder water’. In potentie springt Kapitein hiermee in een groot gat in de markt, aangezien Nederland veel waterinfrastructuur heeft die onderhouden moet worden. Onder water is het lastig te zien in welke staat kademuren, dijken en de bodem zich bevinden.
Door een combinatie van sonar-, laser- en computertechnologie kunnen scans gemaakt worden van deze structuren. Ingewikkelde berekeningen via algoritmes analyseren de opgehaalde data waarna uiteindelijk in een virtual-realityomgeving een soort Street View tevoorschijn komt.
Amsterdam
Alleen al de gemeente Amsterdam heeft een kostenpost van vele miljarden om kademuren te herstellen. Dan kun je maar beter goed monitoren hoe die eruit zien en waar ze het meest achteruit gaan. Ook uit andere landen wordt met belangstelling gekeken naar de vorderingen bij Sonarski.
Voordat de orders binnenstromen, is het wel zaak dat Sonarski met een bewezen product komt dat de theorie bevestigt. Met een lening van Innovatiefonds Noord-Holland en een subsidie van de provincie Noord-Holland kan Kapitein nu andere bedrijven, onderzoeks- en onderwijsinstellingen inhuren om hun specialismen voor de ontwikkeling in te zetten. Dit versnelt en vergroot de kans van slagen, in de hoop dat de praktijk uitwijst dat het werkt.