Nederlands bedrijfsleven bouwt mee aan duurzame Golfregio

De koning hield tevens een toespraak. Hij werd vergezeld door minister Tom de Bruijn (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), die gelijktijdig een handelsmissie naar de Verenigde Arabische Emiraten leidt. Verder waren onder meer de Rotterdamse burgermeester Ahmed Aboutaleb als ‘Expo Champion’ en Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW, aanwezig. Zij wezen het Nederlands bedrijfsleven op de zakelijke kansen die de Golfregio en deze wereldtentoonstelling bieden.

Hittestress in groeiende steden

Kansen voor innovatieve Nederlandse bedrijven en instellingen liggen er inderdaad volop. Landen in de Golfregio willen relevant blijven, ook als hun olie- en gasvoorraden opraken. Zij investeren volop in duurzame leefomgevingen en zorgen daarmee tegelijkertijd voor een economie die leunt op een grotere diversiteit aan inkomstenbronnen. Die investeringen zijn geen overbodige luxe. De gevolgen van klimaatopwarming laten zich zeker in deze wereldregio voelen; vooral hittestress is in de groeiende steden een nijpend probleem.

Naar nieuwe verbindingen tussen water, energie en voedsel

Het ministerie van Buitenlandse Zaken is de opdrachtgever van het paviljoen. Hans Sandee is als projectleider bij het ministerie nauw betrokken bij de Nederlandse vertegenwoordiging op Expo 2020 Dubai. Hij legt uit waarom er juist hier zoveel is te bereiken: ,,Nederland is heel goed in het leveren van totaaloplossingen voor complexe problemen. Dat komt goed tot uiting in het Nederlandse expothema: ‘Uniting water, energy & food’. Bedrijven en kennisinstellingen werken, gesteund door de overheid, samen om water, energie en voedsel op nieuwe manieren met elkaar in verband te brengen. Dat is noodzakelijk om in 2050 bijna tien miljard wereldburgers te kunnen voorzien van duurzame energie, schoon drinkwater en voedselzekerheid. Mensen die dan voornamelijk in steden zullen wonen. Het Nederlandse paviljoen is de ultieme belichaming van dat idee.”

Een zelfvoorzienend en circulair paviljoen

Wie kan dat beter uitleggen dan Michiel Raaphorst, mededirecteur van het Rotterdamse V8 Architects, verantwoordelijk voor concept en uitvoering van het Nederlandse paviljoen: ,,Dit paviljoen is een blauwdruk voor hoe je over duurzame stedenbouw zou moeten nadenken. Het is oogstmachine die in water, energie en voedsel voorziet. Wij oogsten water uit de lucht, energie uit het zonlicht en we oogsten voedsel uit 9.000 planten en oesterzwammen. Die elementen brengen we met elkaar in verbinding. De uitdaging was groot: wij ontwikkelden deze biotoop in samenwerking met talrijke innovatieve partners op een plek waar alleen maar zon, zand en droogte was. Dat wilden we ook nog eens realiseren met een minimale ecologische voetafdruk. Dat is gelukt. Voor de constructie hebben we lokaal beschikbare damwanden gehuurd en, in tegenstelling tot veel andere landenpaviljoens, geen beton gebruikt. Ook in het paviljoen hebben we uitsluitend gewerkt met materialen die na deze wereldtentoonstelling kunnen worden hergebruikt, gerecycled of die biologisch kunnen worden afgebroken.”

Veel interesse in Nederlandse omgang met water, energie en voedsel

Het Nederlandse paviljoen (3700 m²) is een van de best bezochte landenpaviljoens tijdens Expo 2020 Dubai, met dagelijks (gemiddeld) 5.000 bezoekers. Geregeld staan er wachtrijen die al beginnen voor de naastgelegen paviljoens. Raaphorst is verheugd, maar niet verrast: ,,Normaal gesproken is een paviljoen een ruimte met daarin een tentoonstelling, maar dit paviljoen is zelf de tentoonstelling! Dat voelen en waarderen de bezoekers. Het is een zintuiglijk spektakel. Mensen voelen het regenen, ruiken de basilicum, de oesterzwammen en andere geteelde gewassen. En ze zien het gefilterde zonlicht door kunstzinnig gekleurde panelen op de planten vallen. Die panelen pakken namelijk niet alleen energie van de zon; ze laten ook het spectrum van het licht door dat daarvoor niet geschikt is, maar dat wel kan worden gebruikt voor de fotosynthese die samen met het water de gewassen laat groeien. Het paviljoen belichaamt kortom de fusion tussen water, energie en voedsel. Wat ik verder bijzonder vind: van alle innovators en kunstenaars die met hun prototype producten en oplossingen bij ons paviljoenconcept aanhaakten is alles doorontwikkeld en gerealiseerd.”

Science fiction: waterwinning uit hete woestijnlucht

De technologie waardoor de stortregen in het paviljoen valt en daarna de planten bevochtigt is ronduit spectaculair. Het betreft een gepatenteerde innovatie van het bedrijf SunGlacier uit Ridderkerk, dat wereldwijd wel eens een tsunami van tevredenheid kan veroorzaken. Directeur Ap Verheggen: ,,Met de SunGlacier-technologie kunnen wij zelfs uit heel hete, droge woestijnlucht - tot zelfs meer dan 50 graden, zoals soms tijdens de wereldtentoonstelling in Dubai - op grote schaal water winnen door middel van condensatie. Het is absoluut nog nergens ter wereld mogelijk om onder deze extreme klimaatomstandigheden water uit lucht te winnen. Hoe wij dat doen? Wij blazen buitenlucht in koud vallend water: het groeiende waterval principe. Het volume van het vallende water groeit doordat de waterdamp uit de lucht condenseert in het vallende water. Het water wordt daarna gekoeld en weer omhoog gepompt. Het gewonnen water kan worden opgevangen in aparte watertanks. Zo ontstaat een steeds grotere waterhoeveelheid die in het paviljoen voor een artistieke regenbui wordt gebruikt. Daarna krijgen de planten dit water.”

Schoon en goedkoop water

De wateropbrengst is spectaculair, zo vervolgt Verheggen: ,,In het Nederlandse paviljoen halen wij op deze manier tot ver boven de 1200 liter water per dag uit de buitenlucht. De koude lucht rondom die waterkringloop wordt weer naar buiten geblazen en zorgt voor koeling van het paviljoen. Deze manier van waterwinning is duurzaam en schoon. Naar behoefte kunnen er mineralen aan het water worden toegevoegd. Dat is natuurlijk veel eenvoudiger dan dat je stoffen uit het water moet halen die er niet in thuishoren, bijvoorbeeld verontreiniging of zout.”

Wereldwijd veel interesse

De laatste weken wordt Verheggen van alle kanten benaderd door geïnteresseerde partijen. ,,Ik heb lezingen gegeven op onder meer een universiteit in het emiraat Sharjah en kreeg meteen een baan als lector aangeboden! De Dubai Future Foundation wil nu met SunGlacier een pilotproject opstarten in Dubai. Maar er is ook veel interesse vanuit bijvoorbeeld Duitsland, Saoedi-Arabië en India. Op het Nederlandse paviljoen heb ik kunnen bewijzen dat deze technologie echt werkt. Nu gaan we bekijken hoe we deze technologie grootschalig kunnen inzetten.”

Revolutionaire nieuwe dakbedekking

Een ander Nederlands bedrijf dat mede in de Golfregio de ogen op zich gericht weet is Leadax. Op 25 november lanceert het bedrijf uit Wapenveld in het Nederlandse paviljoen ‘Leadax Roov’. Dit is wereldwijd een nieuwe, pas vijfde standaardoptie voor dakbedekkingsmateriaal. In het paviljoen is het toegepast als waterbestendige bedekking van een reusachtige kegel waar de duizenden planten tegenaan groeien. De grondstof voor Leadax Roov is afgedankt polyvinylbutyral; PVB wordt normaliter gebruikt als tussenlaag in veiligheidsglas, en kan na gebruik niet voor dezelfde toepassing worden gerecycled wegens verlies van transparantie (wit uitslaan) tijdens het proces. Daarom werd het materiaal altijd afgedankt. Leadax ontwikkelde er een nieuwe toepassing voor, terwijl het materiaal na een lange gebruiksperiode ook nog eens recyclebaar is en voor dezelfde toepassing kan worden hergebruikt. Bovendien is de witte kleur nu juist een groot voordeel vanwege de weerkaatsing van zonlicht. Zo warmen gebouwen minder op en is dus minder energie benodigd voor koeling. Chief Commercial Officer Bob Oostelbos kijkt al uit naar de lancering van Leadax Roov. ,,We laten de hele wereld naar Dubai komen voor de introductie van deze innovatie. Ook in de Golfregio hebben talrijke stakeholders en handelaren al interesse getoond in deze oplossing voor circulaire, energiebesparende dakbedekking.”

Internationaal zakendoen

Voor Hans Sandee, projectleider van de Nederlandse bijdrage aan Expo 2020 Dubai, vormen de updates over Leadax en SunGlacier een bevestiging van wat hij al wist: voor het Nederlands bedrijfsleven dat innoveert op het gebied van duurzaamheid staan de deuren in Dubai, de Golfregio en de rest van de wereld wagenwijd open. Geen omgeving is meer inspirerend dan het Nederlandse paviljoen om zakelijk die nieuwe verbindingen te leggen. Dat kan nog tot 1 april 2022, als Expo 2020 Dubai haar deuren sluit.