Nieuws Arbeidsmarkt
Waarom werken 4,5 miljoen Nederlanders deeltijd en maken zij niet meer uren?
De krapte op de arbeidsmarkt neemt toe en verschillende sectoren kampen met een flink tekort aan personeel. Ondertussen staat Nederland bekend als kampioen deeltijdwerken, zo blijkt uit cijfers van statistiekbureau CBS. Waarom werken zo veel Nederlanders drie of vier dagen per week? En wat moet er gebeuren om dat te veranderen?

Afbeelding ter illustratie. Persoon komt niet in het verhaal naar voren.
Van de 9,4 miljoen mensen die in de eerste maanden van dit jaar als werkenden zijn geregistreerd, werken iets meer dan 4,9 miljoen fulltime. Precies 4,5 miljoen werkenden doen dat niet, schrijft NU.nl. Vooral vrouwen, zo'n drie miljoen, werken in deeltijd. De meeste deeltijders zijn actief in sectoren als de horeca, de handel en het vervoer. Maar ook in de zorg, het onderwijs en bij de overheid werken relatief veel mensen parttime.
Hoe zorgen we ervoor dat deeltijders meer uren gaan werken?
,,Het is allemaal niet ingewikkeld: we moeten het voor deeltijders aantrekkelijker maken om meer uren te werken. Veel mensen willen dat ook, vooral onder werknemers met kleinere banen", zegt een woordvoerder van werkgeversvereniging AWVN.
Wat kunnen bedrijven dan regelen?
,,Werkgevers moeten dan ook beter naar de roosters kijken, zodat het voor werknemers ook makkelijker wordt om de kinderopvang te regelen." De AWVN wijst er verder op dat er belastingtechnisch iets moet veranderen. ,,Als je meer gaat werken, betekent dat een hoger inkomen. Dan hebben mensen geen recht meer op bepaalde toeslagen."
Lees ook: 5 tips om meer potentiële sollicitanten naar je vacature te krijgen
Waarom zijn er zo veel mensen die in deeltijd werken?
,,Dat is een stukje cultuur", weet Rabobank-econoom Nic Vrieselaar. ,,En daar komt bij dat er veel goede deeltijdbanen zijn in ons land. Je kunt chef van een afdeling zijn en vier dagen werken. Of een goede arts die drie dagen aanwezig is. Het aanbod aan deeltijdbanen is groot. Bovendien zijn er veel werknemers die hun eerste baan beginnen in deeltijd, zoals vaak in de zorg en het onderwijs gebeurt."
Is deeltijd ook een stukje traditie in Nederland?
,,Het is onze geschiedenis en cultuur", zegt Geraldine Septer van Het Potentieel Pakken, een stichting die zich inzet om het potentieel op onze arbeidsmarkt volledig te benutten. ,,Wij zien bijvoorbeeld in de zorg en het onderwijs dat mensen er deeltijd werken. Vanuit school kregen die mensen al te horen daarvoor te kiezen, omdat het om zwaar werk gaat."
Verder is er druk vanuit sociale kring en dragen vrouwen onderling nog steeds de moederschapsideologie uit, meent Septer. ,,Naast werken, willen ze ook voor de kinderen zorgen."
Lees ook: Hoogleraar Arbeidsmarkt: 'Zorg dat deeltijders meer uren maken'
Zijn er ook mensen die kiezen voor deeltijd, omdat ze bijvoorbeeld lage maandlasten hebben?
Zeker, sommige mensen hebben een groot deel van hun hypotheek bijvoorbeeld afbetaald en hebben daardoor lagere maandlasten. ,,Dan kun je je afvragen waarom je nog fulltime zou moeten werken. Zodra je daarvoor het budget hebt, 'koop' je misschien wel liever vrije tijd door minder te gaan werken", licht Rabo-econoom Vrieselaar toe.
Mogen werknemers zelf bepalen of ze minder willen werken?
,,Ja, in Nederland hebben we het wettelijk recht om in deeltijd te werken", vertelt Vrieselaar. ,,Een werkgever mag dat alleen weigeren in bepaalde uitzonderlijke omstandigheden. Bijvoorbeeld als het gaat om een functie waarbij de werknemer onmisbaar is. Of als er sprake is van zwaarwegende bedrijfseconomische redenen."
Lees ook: Uitzendbranche: ‘Arbeidsmigranten cruciaal om personeelstekorten op te lossen’