Werkgevers worstelen met oudere werknemers

In het vandaag verschenen SCP-rapport Arbeidsmarkt in kaart worden de moderne arbeidsverhoudingen onder de loep genomen. De moderne werknemer moet van alle markten thuis zijn, zelfstandig kunnen werken, goed communiceren en gezond het pensioen halen.

Duurzaam inzet

Oftewel, duurzaam inzetbaar zijn. Voor werkgevers is het zelfs topprioriteit dat hun personeel duurzaam inzetbaar is. Op papier althans. Duurzame inzetbaarheid is hét thema op de arbeidsmarkt constateert het SCP. Het betreft een onderzoek onder werkgevers naar het personeelsbeleid en duurzame inzetbaarheid. Lang draaide de kwestie van duurzame inzetbaarheid vooral om oudere werknemers. Die moesten immers gezond hun pensioen halen. Nu is er ook meer oog voor de jongere werknemers. Want die moeten nog lang mee.

Ouderenbeleid

,,Werkgevers voelen zich verantwoordelijk voor duurzame inzetbaarheid'', zegt Patricia van Echtelt, onderzoeker bij het SCP. Zo vindt 70 tot 80 procent van de werkgevers het belangrijk dat het personeel voldoende geschoold is en hebben vier op de tien werkgevers speciaal ouderenbeleid om iedereen gezond het pensioen te laten halen. Ook is het belangrijk dat werknemers zorg en arbeid kunnen combineren, vinden de werkgevers. ,,Het beleid om dat mogelijk te maken, komt niet altijd van de grond'', constateert Van Echtelt. ,,Neem de mogelijkheid om arbeid en zorg te combineren. Telewerken is dan handig. Het spaart reistijd en mensen kunnen thuis zorg verlenen. Maar slechts bij 45 procent van de bedrijven en organisaties is telewerken mogelijk.''

Tijden

Zelf de begin- en eindtijd bepalen van je werk is ook handig als je zorgtaken hebt. Fijn om eerst de kinderen naar de crèche te kunnen brengen bijvoorbeeld. ,,Het is maar bij een op de vijf organisaties mogelijk'', zegt Van Echtelt. Ook parttime werken is lang niet voor iedereen mogelijk. Hetzelfde gebeurt bij het aannemen van mensen met een gezondheidsbeperking, concludeert het SCP. Ook daar vinden werkgevers het een morele plicht om die mensen aan het werk te helpen. Maar in de praktijk zien de meeste werk- gevers toch vooral bezwaren waardoor het bij hun bedrijf niet mogelijk is.

Beleid

Vier op de tien werkgevers hebben een speciaal ouderenbeleid omdat ze het belangrijk vinden. In de praktijk komt dat beleid er vooral op neer dat ouderen minder belast worden. Kortere werkweken en meer vrije dagen zijn de belangrijkste maatregelen om ouderen te ontzien. Binnen grotere organisaties kan een werknemer ook nog vaak een minder belastende baan krijgen. Zes op de tien werkgevers vinden het prima dat er langer doorgewerkt moet worden. Ze zijn ook zeer tevreden over hun oudere werknemers. 87 procent vindt ouderen net zo goed of zelfs beter functioneren dan jongere werk- nemers. Maar, keerzijde van de medaille, ze vinden ze wel te duur. Een kwart van de werkgevers vindt ouderen minder productief en vindt dat ze meer verdienen dan ze op grond van hun prestaties zouden moeten krijgen. Dat speelt vooral in de sectoren industrie, bouw en handel en horeca. Daar speelt mee dat het vaak fysiek werk is.

Demotie

Oudere werknemers lijken het slachtoffer te worden van hun eigen succes. Nu ze met meer zijn, vinden werkgevers het minder vanzelfsprekend ze te ontzien. Kortere werkweken of extra vakantiedagen voor ouderen worden daarom in rap tempo afgeschaft. Ook demotie, een andere baan met lager salaris, wordt vaker toegepast. Inmiddels is demotie bij 9 procent van de bedrijven en organisaties gebruikt. Jongeren hebben de meest ac-tuele kennis en dat is belangrijk in deze tijd. Zo'n 57 procent van de werkgevers zegt dat benodigde kennis en vaardigheden snel veranderen in deze tijd. Een op de vijf werkgevers vindt dat het personeel daar niet voor is toegerust. Scholing is daarom een belangrijk onderwerp. Tussen de 70 en 80 procent van de werkgevers zorgt voor scholing. Tenminste, ze willen dat de werknemers hun kennis bijspijkeren. Een kwart van de werkgevers wil het liefst dat dat in de eigen vrije tijd gebeurt.

Kennis

Van de werkgevers zegt 57 procent dat de benodigde kennis en vaardigheiden snel veranderen. Ouderen functioneren net zo goed, of zelfs beter dan jongere werknemers, zo oordeelt 87 procent van de werkgevers. Werkgevers zien zelf de hoge werkdruk beheersen als het grootste probleem de komende tijd. Zeker nu het goed gaat en er meer werk komt. Nieuw personeel vinden en bestaand personeel vasthouden zal nog een kluif worden, denken ze. Ook de hoge loonkosten zijn een zorg voor de werkgevers.

Flex

Flexwerk rukt op. Vooral bij tijdelijke klussen wordt de flexwerker ingezet, blijkt uit het SCP-rapport. Werkgevers halen ze binnen voor specialistische klussen of als oplossing voor piek en ziek. En flex wordt gebruikt om de proefperiode te verlengen. Duurzame inzetbaarheid speelt veelal een kleinere rol als het om flexibele werknemers als zzp'ers of uitzendkrachten gaat. Werkgevers investeren veel minder in scholing van tijdelijke krachten. Die investering loopt na een tijdje weer de deur uit, is de redenering. Dat is ook de reden dat ze minder investeren in het gezond houden van de werknemer. Daar profiteert het bedrijf namelijk niet van.