'Plannen kabinet drijven werkgevers in de armen van zzp’ers'

Het sinds juni demissionaire kabinet werkte al langer aan arbeidsmarkthervormingen die focussen op het bieden van meer zekerheid aan werknemers. In haar Voorjaarsnota 2023 had minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip daarover al het nodige naar buiten gebracht. Het thema van de arbeidsmarkthervormingen is door de Tweede Kamer niet controversieel verklaard. Het kabinet kon dus doorwerken aan plannen en wetsvoorstellen, die op Prinsjesdag 2023 officieel bekend zijn gemaakt.

Via meer loon naar mogelijk meer deeltijdwerk

Het kabinet wil enerzijds dat werken meer loont, vanuit de gedachte dat de huidige krapte op de arbeidsmarkt dan afneemt. Talloze ondernemingen kampen immers met onvervulde vacatures, waardoor het verdienvermogen van de BV Nederland wordt aangetast. Maar de ideeën van de overheid kunnen soms averechts uitpakken.

Neem bijvoorbeeld het minimumloon: per 2024 wordt het wettelijk minimum maandloon vervangen door een wettelijk minimum uurloon op basis van een 36-urige werkweek. Nu geldt in diverse sectoren nog een 38-urige werkweek, waaronder de horeca. In 2023 bedraagt het wettelijk minimum uurtarief 12,12 euro voor mensen vanaf 21 jaar. Bij een 36-urige werkweek ligt dit uurtarief in 2023 op 12,79 euro, Dat impliceert 5,5 procent hogere uurloonkosten. Daarnaast zien we in talrijke sectoren forse loonsverhogingen in nieuwe collectieve arbeidsovereenkomsten (cao's, red.). Zo kregen de leraren er in 2023 opnieuw tien procent bij, na eerder al vijftien procent extra salaris. Het is aannemelijk dat sommige medewerkers die fors meer gaan verdienen besluiten om wat minder te werken, om zo te komen tot een andere werk-privébalans. Onbedoeld gevolg: méér in plaats van minder krapte op de arbeidsmarkt.

Een ander op Prinsjesdag bekend gemaakt kabinetsvoornemen dat haaks staat op dat streven naar een hogere arbeidsparticipatie, is de afschaffing per 1 januari 2026 van de subsidie op de loonkosten van oudere medewerkers (56+). Door het wegnemen van dit loonkostenvoordeel wordt het voor werkgevers onaantrekkelijker om oudere medewerkers in dienst te nemen.

Naar minder flexkrachten en meer zzp'ers

Naast hogere lonen werkte het demissionaire kabinet ook aan plannen om medewerkers meer zekerheid te bieden. Enkele voorbeelden van Prinsjesdag 2023:

Er ligt een conceptwetsvoorstel met strengere regels voor tijdelijk werk. Na drie tijdelijke contracten kunnen werknemers nu na zes maanden nog een volgend contract voor bepaalde tijd krijgen; dat wordt vijf jaar. Tot nu toe kon op cao-niveau sectorgewijs van deze ketenregeling worden afgeweken. Ook die mogelijkheid verdwijnt.

Het kabinet wil het oproep- of zogenaamde nulurencontract vervangen door een basiscontract waarin de werkgever en werknemer een minimum aantal uren van inroostering afspreken, die gegarandeerd worden uitbetaald. Bovendien mag de werkgever maximaal nog dertig procent meer beschikbaarheid eisen dan die gegarandeerde minimumuren. Het niet meer continu beschikbaar hoeven zijn leidt tot betere mogelijkheden voor werknemers om werk en privé te combineren.

Bij Please verwachten wij dat deze strengere regels rondom de inzet van flexkrachten een waterbedeffect sorteren. Werkgevers krijgen in een open economie alleen maar meer behoefte aan flexibel inzetbaar personeel. Nu de tewerkstelling van flexkrachten lastiger wordt gemaakt, zullen zij steeds vaker arbeid inhuren op basis van een zzp-constructie. Zelfstandigen zonder personeel genieten echter duidelijk minder rechtsbescherming dan flexkrachten. Voor de inhuur van zzp-ers geldt geen minimum uurtarief, en voor hen is er geen regeling als ze ziek worden. Ook op dit punt van de zekerheid voor werknemers zien we dus dat het overheidsbeleid weliswaar goed bedoeld is, maar onbedoelde nadelige gevolgen met zich meebrengt.

Immense regeldruk leidt tot financiële risico’s

Onze experts bij Please hebben ook zorgen over de almaar toenemende regeldruk voor ondernemers / werkgevers. Neem bijvoorbeeld het verlofstelsel: de partner kan bij de geboorte van een kind aanspraak maken op vier verlofvormen: het calamiteitenverlof, het geboorteverlof, het aanvullend geboorteverlof en het betaald ouderschapsverlof… Gelukkig wil de minister dat verlofstelsel vereenvoudigen, zo werd op Prinsjesdag bekend. Anderzijds komen er ook weer regels bij, of veranderen bestaande regels. Denk bij die laatste categorie bijvoorbeeld aan de vrije ruimte in de Werkkostenregeling: elk jaar wijzigen de percentages van de loonsom die werkgevers mogen aanwenden om werknemers onbelaste extra vergoedingen te geven.

Al die regels en faciliteiten zijn voor ondernemers niet bij te houden; je bent er zo druk mee dat de commerciële slagkracht van je onderneming erdoor wordt beperkt. Maar ondernemers worden wel met forse naheffingen geconfronteerd als zij die regels, bedoeld maar ook onbedoeld, overtreden. Daarmee leidt die immense regeldruk tot grote financiële risico’s. Als Please verlichten wij die last voor ondernemers juist weer door alle wettelijke verplichtingen en administratie rondom het personeelsbeleid voor ondernemers uit te voeren. Zo kunnen zij weer focussen op het ondernemen.

Financiële risico's voor ondernemers

Het financiële risico van het niet naleven van wet- en regelgeving is één van de vijf grootste ondernemersrisico’s. Wil je de vier andere lezen? Download het whitepaper met de 5 grootste (financiële) werkgeversrisico's en concrete tips hoe je deze verkleint.

Mark Mollen, algemeen directeur van Please, was op Prinsjesdag 2023 te gast bij De Ondernemer Live. Dat interview zie je hieronder terug.