Met GITP aan de slag met competentieontwikkeling

Wanneer je met je gedrag jouw talent tot uiting brengt, heb je een belangrijke stap gezet. In feite vertaal je op deze manier je talenten in concrete competenties.

Het is daarom belangrijk om een keuze te maken voor een ontwikkeltraject dat ervoor zorgt dat je gemotiveerd blijft en duurzame resultaten boekt. Je wordt immers blij van activiteiten die bij je passen en waar je, omdat je er goed in bent of kunt worden, successen mee kunt behalen voor jezelf en de organisatie.

Wanneer is iemand competent?

Denken en werken in competenties is de afgelopen jaren in veel organisaties ingeburgerd. Wanneer je jezelf verder wilt ontwikkelen, is het slim om meer over competenties te weten te komen. Veelgevraagde competenties in organisaties zijn bijvoorbeeld samenwerken, communiceren, overtuigen of leidinggeven. Wat onder bijvoorbeeld de competentie 'overtuigen' verstaan wordt, kan echter per organisatie verschillen.

Dat hangt van de situatie af. Iemand is 'competent' voor overtuigen als hij zich in een bepaalde situatie met een bepaalde taak succesvol gedraagt. Dat betekent dat iemand, die bepaald gedrag vertoont, wel competent kan zijn in de ene situatie, maar juist niet in de andere. Een uitsmijter die een ongewenste gast met harde hand uit een disco zet, is in die situatie competent in overtuigen. Doet deze persoon ditzelfde in het Amstel Hotel, dan is dat minder competent.

Onderscheid tussen succesvol en onsuccesvol gedrag

Veel organisaties werken met een competentiewoordenboek. Daarin staan de definities van competenties die belangrijk zijn voor het succes van de organisatie. Een handige informatiebron wanneer jij je gaat oriënteren op een ontwikkeltraject of training. Op basis van een competentiedefinitie kun je succesvol en niet succesvol gedrag voor deze competentie onderscheiden en krijg je waardevolle informatie over de verwachtingen rondom de voor jouw organisatie belangrijke competenties.

Ontwikkelbaarheid van competenties

Het antwoord op de vraag of je in staat bent jezelf te verbeteren in een bepaalde competentie is voor een heel groot deel afhankelijk van talent. Niet iedereen kan alles even gemakkelijk leren of doen. Persoonlijkheid en intelligentie stellen grenzen aan het gemak waarmee je sommige competenties eigen kunt maken. Bovendien verschillen competenties in ontwikkelbaarheid. Zo is 'durf' moeilijk te ontwikkelen, omdat het vaak samenhangt met persoonlijke angsten of met het feit dat risico’s nemen afgestraft wordt in de organisatie. Terwijl 'ondernemerschap', als het gaat om het signaleren, het creëren en het beïnvloeden van zakelijke mogelijkheden, goed kan worden ontwikkeld.

Als 'durf' niet een van je sterkste punten is, is het dus niet handig om je in een ontwikkeltraject op 'durf' te richten. Je zult weinig succes boeken met als gevolg dat je motivatie snel tot een nulpunt daalt. Beter is te kijken naar een ontwikkelbare competentie waar je wel talent voor hebt en waarmee je het tekort aan 'durf' kunt compenseren. Of je kunt besluiten je loopbaan in een richting te ontwikkelen die beter aansluit bij jouw talenten.

De invloed van zelfkennis en omgeving

Successen boeken in een ontwikkeltraject én je loopbaan heeft dus voor een groot deel te maken met hoe goed je jezelf kent. Heb je een correct beeld van je eigen talenten en competenties? Daarnaast speelt de omgeving een hele bepalende rol. Vertrouw je erop dat je werk en persoonlijke situatie ruimte bieden om de competenties die je kunt en wilt ontwikkelen, daadwerkelijk in de praktijk te brengen? Want alleen door het geleerde te oefenen in de praktijk, zul je merken dat de energie die je in je ontwikkeling steekt, zijn vruchten afwerpt. En zoals al eerder gezegd: succes leidt tot motivatie.

Eén competentie tegelijk

De werkpraktijk bestaat niet uit een aantal kant-en-klare competenties. Dit betekent dat je in je dagelijkse werkzaamheden onbewust aan verschillende competenties werkt. Het bewust aanleren van nieuw gedrag duurt minimaal 20 dagen! Focus daarom op één competentie tegelijk. Eerst deze goed oefenen om vervolgens naar een volgende competentie over te stappen.

De route naar succes

Stel je wilt de competentie ‘overtuigingskracht’ verbeteren. Hoe gaat dit dan in zijn werk? Een traject voor de succesvolle ontwikkeling van deze en andere competenties, zou er als volgt uit kunnen zien:

1. Competentie en talent

Hoe staat het met je ontwikkelbaarheid ten aanzien van de competentie ‘overtuigingskracht’? Het antwoord op deze vraag kun je bijvoorbeeld halen uit een gesprek met collega’s en leidinggevende. Het kan echter zijn dat je de competentie niet laat zien in je huidige functie, terwijl deze competentie wel goed bij je past. Dan zal de feedback over deze competentie weinig relevant zijn. In dat geval kunnen een competentietest of een assessment je helpen zicht te geven op de ontwikkelbaarheid van de competentie.

2. Kennis opdoen

De tweede stap in het ontwikkelproces bestaat uit het eigen maken van kennis over overtuigingskracht. Je kunt er een boek over lezen, Youtube filmpjes bekijken, een training volgen of de kunst afkijken van collega’s die je overtuigend vindt

3. Vaardigheden oefenen in kleine haalbare stappen

Dan komt het aan op oefenen van nieuwe vaardigheden in de praktijk. Het beste is daarin kleine haalbare stappen te nemen. Dat biedt de meeste kans op snelle succesjes, waarmee je de motivatie voor je ontwikkeling verder kunt versterken. Voor de competentie 'overtuigingskracht' is dat bijvoorbeeld aandacht trekken. Daarmee verhoog je de kans dat jouw boodschap ook daadwerkelijk gehoord wordt. Actief luisteren van degenen voor wie je boodschap is bestemd, is daarvoor cruciaal. Dit krijg je voor elkaar door bijvoorbeeld als eerste het woord te nemen, een scherpe opmerking te maken of een prikkelende vraag te stellen.

4. Feedback uit de praktijk

Vraag je collega’s en leidinggevende om feedback, zodat je jezelf ten aanzien van ‘aandacht trekken’ verder kunt verbeteren.

Keuze voor een training

Bovengenoemde stappen zijn ook heel goed te combineren met een training op het gebied van overtuigingskracht. Let bij je keuze wel op of bovengenoemde stappen ook in het trainingsprogramma zijn verwerkt. Daarnaast biedt een training de mogelijkheid je praktijkervaringen te delen met gelijkgestemden en er is veel meer tijd beschikbaar voor feedback en tips. Zo versnel je de ontwikkeling wat jouw motivatie weer ten goede komt.

Ontdek welke competenties het beste passen bij jouw organisatie. Doe de Company Profiler test en krijg inzicht in je huidige en gewenste identiteit en de competenties die daarbij horen: gitp.nl/companyprofiler.