Bij de voordeur van haar vader in het verzorgingshuis in Nuland staat in een houten kist een vlaggetje van bouwbedrijf Heijmans. Nog met het oude logo met de twee rode driehoekjes erop. ,,Dat heb ik ooit van hem gekregen, toen ik hier zelf kwam werken”, zegt Annemarie van der Els-van den Elzen tegen het Brabants Dagblad. ,,Dat vlaggetje levert mijn vader, die daar woont vanwege alzheimer, veel aanspraak op. Want iedereen kent wel iemand die bij Heijmans heeft gewerkt, of nog werkt.”
Zeker als je zegt dat je Van den Elzen heet. Of Van der Doelen. Of Van Lith. Of natuurlijk Heijmans. Die families zijn al generaties verweven met het Rosmalense bouw- en infrabedrijf en hebben ervoor gezorgd dat Heijmans tot de vijf grootste bouwbedrijven van Nederland hoort. En maandag zijn honderdjarige bestaan mag vieren. ,,Toevallig ben ik die dag zelf ook jarig; 3 april word ik 56. Dat wordt een groot verjaardagsfeest dus”, lacht Annemarie, die al sinds 1988 de receptie van Heijmans bestiert, tegenwoordig als teamleider.
Lees ook: KVK en Heijmans vragen mkb om oplossingen voor duurzame bouwplaatsen
Vader, moeder, zus, opa, neef en zowat alle broers van vader in familiebedrijf
Terwijl het bedrijf vandaag de dag zo’n vijfduizend werknemers telt, is zij nog de enige Van den Elzen. Maar je zag ze de afgelopen decennia overal: van de bouwplaats tot de absolute top van het bedrijf. Haar vader, moeder, zus, opa, neef en zowat alle broers van haar vader. ,,Mijn oom Ton was tot 1989 voorzitter van de raad van bestuur van Heijmans. Er is hier in het gebouw ook een zaal naar hem vernoemd. Elke keer als ik daar langskom, voel ik me trots.”
Opa Martien van den Elzen werkte begin jaren 30 nog met Jan Heijmans, de oprichter van het bedrijf. ,,Als er ergens een receptie was, reed mijn opa hem met de motor daarheen. Op de dag dat mijn opa uit dienst ging, kwam mijn vader hier werken. Hij nam gewoon het stokje over als inkoper van materiaal”, zegt de Rosmalense.
Het is wat professioneler geworden, maar het is nog altijd fijn werken, met echte Brabantse gezelligheid
Annemarie van der Els, bouwbedrijf Heijmans
Bouwbedrijf Heijmans ging in 1993 naar de beurs
En toen de dochters van Theo en Lambert Heijmans, de zonen van Jan, stopten bij de receptie, kwam de vraag of er iemand van het personeel nog een opvolger wist. ,,Ja hoor, zei mijn vader. En zo rolde ik erin. Eigenlijk vanzelfsprekend. Mijn moeder had ook al als receptioniste/telefoniste gewerkt. Veel mensen die hier toen rondliepen, kende ik al van ons thuis.”
In de wereld van asfalt en beton, waar het er hard aan toe kan gaan en waar de financiële resultaten tellen (zeker sinds de beursgang in 1993), heeft Heijmans zijn familiegevoel nooit verloren, vindt Annemarie van der Els. ,,Het is wat professioneler geworden, maar het is nog altijd fijn werken, met echte Brabantse gezelligheid.”
Zonder hulp van familie had Heijmans het in de beginjaren een stuk moeilijker gehad
Zonder hulp van zijn familie had Jan Heijmans het in de beginjaren, in een economisch beroerde tijd, waarschijnlijk een stuk moeilijker gehad, denkt Ton Hillen, de huidige bestuursvoorzitter van Heijmans die ook al dertig jaar in Rosmalen rondloopt. ,,Ze hielpen thuis met de administratie en in de achtertuin stond een keetje met materialen.”
,,Op de oudste foto die we van hem hebben, zie je Jan Heijmans op zijn knieën als stratenmaker en daarnaast staat zijn zwager Pim van der Doelen, die hem hielp. Jans vrouw Gon heb ik nog meegemaakt, toen ik hier net kwam werken. Zij heeft nog na het overlijden van haar man heel lang aan de werf van Heijmans gewoond.”
Dat ik in 2016 voorzitter van de raad van bestuur ben geworden, komt omdat ik de verantwoordelijkheid kon nemen voor vier- tot vijfduizend werknemers
Ton Hillen, bestuursvoorzitter bouwbedrijf Heijmans
Kapotgeschoten vliegvelden Volkel en Gilze-Rijen herstellen
Zo begon het honderd jaar geleden dus. Met Jan Heijmans als stratenmaker, die voor een paar honderd gulden op station Den Bosch een perron en de bedrading voor de seinen en wissels aanlegde. Stap voor stap bouwde de boerenzoon zijn bedrijf uit. Hij ging bruggen bouwen en wegen aanleggen. In de Tweede Wereldoorlog was er veel kapotgeschoten en dat leverde hem na de oorlog veel werk op. Hillen: ,,Hij mocht bijvoorbeeld vliegvelden Volkel en Gilze-Rijen herstellen.”
Na de oorlog ging Heijmans experimenteren met mobiele asfaltcentrales, waardoor hij de A2 mocht doen, de belangrijkste noord-zuidverbinding van Nederland. In de jaren 60 was er – net als vandaag de dag – een enorme behoefte aan huizen en ging Heijmans zich naast infrastructuur toeleggen op woning- en utiliteitsbouw. Zo bouwde hij van a tot z de wijk Hintham-Zuid, die tegen het terrein van Heijmans aanschurkt en in de volksmond het Heijmans-dorp ging heten.
Lees ook: Gerrit zoekt opvolger voor zijn miljoenenbedrijf: 'Snap dat mijn kinderen andere ambities hebben'
Opgegroeid met een ander familiebedrijf: Hillen & Roosen in Amsterdam
In die periode deden ook zijn zonen Theo, Lambert, Gerard en als laatste jonge Jan hun intrede, zoals dat in een familiebedrijf gaat. Tot 1963 stond Jan Heijmans aan het roer, zijn zonen Theo, Lambert en Ton van den Elzen volgden hem roulerend als voorzitter op. Hillen: ,,Lambert was vele jaren later medeverantwoordelijk voor de beursgang, maar hij zorgde ook voor de sociale cohesie waardoor we tot op de dag van vandaag opereren op basis van de waarden van het oorspronkelijke familiebedrijf. Er zijn ook nog altijd vier nazaten van de oprichter in het bedrijf: twee zonen van Lambert en een andere kleinzoon van Jan Heijmans, die bedrijfsleider is van Infra-Zuid, en een kleindochter.”
Ton Hillen is zelf opgegroeid met een ander familiebedrijf: Hillen & Roosen in Amsterdam. ,,Dat is door mijn opa groot gemaakt en heeft bijvoorbeeld de eerste Coentunnel aangelegd. Thuis aan de keukentafel ging het altijd over Hillen & Roosen, over bouwen en ondernemen. Maar ik heb er zelf niet gewerkt. Ik ben begonnen bij de BAM (het grootste bouwbedrijf van Nederland, red.), maar na een open sollicitatie kwam ik in 1992 bij Heijmans terecht. Op de onderste sport bij de sectie vastgoed.”
Topman Hillen is naar eigen zeggen ‘een kind van het huis geworden’
In de ruim dertig jaar die volgden, bijna de helft van zijn leven, is Hillen naar eigen zeggen ‘een kind van het huis geworden’. ,,Ik heb geel bloed, zoals ze dat hier noemen. Dat ik in 2016 voorzitter van de raad van bestuur ben geworden, komt omdat ik de verantwoordelijkheid kon nemen voor vier- tot vijfduizend werknemers.”
,,Maar dat werd geen lekker begin; ik moest meteen een verlies van 110 miljoen euro rapporteren. Het had toen ook mis kunnen gaan. Leuk dat ik hier leiding mag geven, maar het is dankzij al die mensen dat we bestaan. Zij hebben de schouders eronder gezet. De saamhorigheid hier is extreem.”
Als huizenbouwer half jaar in een tunnel werken
Dat blijkt als Heijmans plots de bakens moet verzetten, door onvoorziene ontwikkelingen in de markt. Als bijvoorbeeld de woningbouw even stilvalt en er juist extra techneuten nodig zijn in de infrastructuur. ,,Zo hebben onze mensen van utiliteitsbouw een deel van de elektriciteit aangelegd in de Piet Heintunnel in Amsterdam. Een half jaar ander werk doen brengen ze graag op voor het bedrijf.”
Onder de elektromonteurs zitten sinds kort ook 25 statushouders die bij Heijmans de kans hebben gekregen een nieuw leven op te bouwen. Hillen: ,,Dat hoort bij ons sociale gezicht. Elke statushouder heeft een buddy gekregen en daar was onder de collega’s veel animo voor: drie tot vier keer meer dan we nodig hadden. Van zulk enthousiasme kan ik echt enorm genieten.”
Lees ook: Dit bouwbedrijf stampt elk jaar een heel dorp uit de grond: 'Komt geen bouwvakker aan te pas'
