Eigenaar van restaurant Hagenouw en afdelingsvoorzitter van de Koninklijke Horeca Nederland, Jan Hagenouw, heeft maar kort tijd voor een interview wanneer hij de telefoon opneemt. Zijn Utrechtse restaurant is al dagen volgeboekt vanwege de kerstperiode.
Maar wanneer de problemen van afgelopen jaar en komend jaar ter sprake komen, begint de ondernemer uitgebreid te vertellen. ,,De prijzen van producten zijn enorm gestegen, gemiddeld wel 50 procent. Als de gerookte zalm in prijs verdubbelt, kan ik het gerecht niet óók twee keer zo duur maken. En personeelskosten zijn hoger door de stijging van het minimumloon.”
Compenseren voor loonsverhoging
De stijging van de kosten bleef ook niet onopgemerkt voor de consument. Gemiddeld stegen de prijzen in de horeca met 9 procent. Dit was nodig om de hogere energie-, inkoop- en personeelskosten te compenseren, aldus een rapport van economen van de ING-bank.
Waarschijnlijk zullen de prijzen op de kaart komend jaar opnieuw worden verhoogd. Dit heeft vooral te maken met de loonsverhoging voor het horecapersoneel. De werknemers gaan 8 tot 12 procent meer verdienen. Het doel hiervan is om horecawerk aantrekkelijker te maken.
Als het minimumloon naar 18 euro gaat, maak ik me wel ernstige zorgen
Jan Hagenouw afdelingsvoorzitter Koninklijke Horeca Nederland
Personeelstekort is een groot probleem in de horeca. Restaurants en cafés zijn afgelopen jaar af en toe genoodzaakt geweest om één of enkele dagen te sluiten wegens personeelstekort. Hagenouw denkt dat deze strategie van de overheid zorgt voor een spiraalwerking. ,,Als de lonen stijgen moeten wij onze prijzen gaan verhogen. Je kunt je prijzen aanpassen, maar hoever kun je gaan? Als het minimumloon naar 18 euro gaat, maak ik me wel ernstige zorgen.”
Ondernemers kampen met schulden
Ondanks dat de afgelopen maanden de omzet is gestegen, merken horeca-eigenaren dat nauwelijks in de eigen portemonnee. Veel horecagelegenheden kampen nog altijd met schulden van de pandemie. Volgens de ING kampt een op de acht horecaondernemers zelfs met problematische schulden.
Hagenouw denk dat dit percentage veel hoger ligt. ,,De laatst bekende cijfers die ik heb gezien, zaten rond de 60 procent aan horecaondernemers die nog bezig zijn met het aflossen van een coronaschuld.”
De ondernemer merkt ook dat eigenaren daardoor het afgelopen jaar genoodzaakt zijn hun zaak te sluiten of te verkopen. ,,Vaak was het zo dat mensen die twee of drie vestigingen hadden, er een verkochten om zo hun rekeningen te betalen en het personeelstekort op te lossen.”
Aantal faillissementen is weer hoger
De cijfers bevestigen dit. De coronasteun zorgde enkele jaren voor weinig faillissementen in Nederland. Maar in 2023 is dit aantal alweer hoger dan in 2019, voor de pandemie. In de eerste drie kwartalen van dit jaar waren er bijna 9 procent meer faillissementen dan in 2019.
Afgelopen jaar waren er ook 10 procent meer eigenaren die zelf besloten hun horecazaak te verkopen of te sluiten. ING verwacht dat dit percentage volgend jaar stijgt.
Ondanks de nattigheid hebben zaken in mei en juni heel goed gedraaid
Jan Hagenouw afdelingsvoorzitter Koninklijke Horeca Nederland
De restaurants en cafés zijn nog niet van de hoge kosten af, toch kan Hagenouw nog positief terugkijken op 2023. ,,Ondanks de nattigheid hebben zaken in mei en juni heel goed gedraaid. Er komen ook veel dagjesmensen op Utrecht af. Evenementen zoals bedrijfsuitjes en beurzen hebben we dit jaar nog gemist. Dat soort evenementen moeten jaren van tevoren gepland worden en dat hebben ze tijdens de coronacrisis niet gedaan. Bedrijven waren vanwege corona dit jaar ook nog terughoudend met het organiseren van bedrijfsuitjes, maar ik verwacht dat dit volgend jaar ook weer gaat komen.”
