Melk, eieren, aardappelen, honing, advocaat en appelsap. En in de zomer ook kersen en aardbeien. Het assortiment van boerenwinkel De Klomperhoek in Lunteren is niet overdreven groot. Toch is het winkeltje, gevestigd in een schuurtje op het erf van de familie Van Heerd op de hoek van de Klomperweg en de Westzoom, in trek. Zelfs op een druilerige woensdagnamiddag komen er tientallen klanten langs.
De winkel werkt volgens het principe van zelfbediening. Klanten werpen geld in één van de automaten en halen daar zelf de artikelen uit die ze nodig hebben. Bij de melktap in de hoek vullen ze hun zelf meegebrachte flessen. Sinds kort kun je bij het apparaat contactloos betalen met je pinpas. ,,Je moet toch met de tijd mee”, vertelt winkeleigenaresse Joke van Heerd met een glimlach aan het AD.
Niet alleen lokale klanten
Van Heerd en haar man zijn de derde generatie van de familie die de boerenwinkel uitbaten. Door de jaren heen werd de onderneming steeds een beetje groter. Waar de opa van haar man in de beginjaren alleen melk en eieren verkocht, vooral aan familie en bekenden, komen klanten volgens Joke nu uit de wijde omtrek naar haar winkel voor de zelfgemaakte of ingekochte boerenproducten die ze aanbiedt.
,,Vanuit Veenendaal, Ede en Barneveld bijvoorbeeld. Eerder deze week zelfs iemand uit Naarden. Die had hier in de buurt op de camping gestaan en was speciaal nog eens teruggereden omdat ze de eieren zo lekker vond.”
Wat haar winkel volgens Van Heerd zo populair maakt? ,,Ik denk in de eerste plaats vanwege de kwaliteit. Onze melk komt direct van de koeien en wordt onbewerkt verkocht. Dat proef je. Maar het is ook een stukje gevoel, denk ik. Op bezoek gaan bij de boer. Dat stukje beleving heb je niet bij een grote winkel of supermarkt in een stadscentrum.”
Op bezoek gaan bij de boer. Dat stukje beleving heb je niet bij een grote winkel of supermarkt in een stadscentrum
Joke van Heerd
Groei van korte keten
De Klomperhoek is één van de vele boerenwinkels in het buitengebied van de gemeente Ede. Het aantal verkooppunten bij boerderijen is er in de laatste jaren flink gestegen. Een trend die ook landelijk waarneembaar is. Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit blijkt dat het aantal agrarische bedrijven dat zijn producten direct of via één tussenschakel verkoopt aan de consument in de jaren voor de coronacrisis met 26 procent is gegroeid.
Van 5735 bedrijven in 2017, naar 7234 bedrijven in 2020. Ruim de helft van die bedrijven kunnen geschaard worden onder boerderijverkoop. Boerenwinkels dus. Gelderland is na Noord-Brabant de provincie met de meeste van zulk soort bedrijven.
De boerenwinkels zagen hun omzet door de jaren heen groeien. In 2022 werd voor zeker 380 miljoen aan producten verkocht. Tien jaar eerder was dat nog 200 miljoen. Vooral tijdens de coronaperiode, toen veel winkels noodgedwongen dicht waren, schoot de omzet van veel boerenverkooppunten omhoog. Volgens marktonderzoeker GfK verdubbelde het aantal klanten van de boerderijwinkels in die jaren.
Lees ook: Steeds meer boeren houden naast koeien en varkens ook kinderen: boerderijcrèche is booming
Stijging supermarktprijzen oorzaak succes boerenwinkels
Hoewel de omzet en de bezoekcijfers van de boerenwinkels door het afschaffen van de coronamaatregelen weer enigszins zijn gedaald, blijven de verkooppunten in trek. Dat kan deels worden toegeschreven aan de prijzen in de supermarkt. Klanten betalen daar inmiddels zo’n 14 procent meer dan een jaar geleden. Ook producten die van de boerderij komen zijn daar in prijs flink gestegen, terwijl dat bij de boerenwinkels relatief meevalt. Voor een liter melk betaal je in de supermarkt al gauw 20 tot 25 procent meer dan bij de boer.
Ook eieren zijn op het platteland een stuk goedkoper dan in de supermarkt. Bij de eierautomaat van de Lunterse pluimveehouder Arjan Huigenbos aan de Kruisstraat betalen klanten 4,50 euro voor een tray van dertig eieren. In de supermarkt ben je voor eenzelfde hoeveelheid al snel 7 euro kwijt.
,,Bij ons is natuurlijk geen sprake van tussenhandel, dus liggen de prijzen lager”, vertelt Huigenbos. Hij geeft aan dat het de laatste tijd hard gaat met de verkoop van eieren bij zijn automaat. ,,Ondanks dat ook onze prijzen wel wat zijn gestegen. Een paar jaar geleden konden we dertig eieren nog voor 2,50 euro aanbieden. Door de hogere kosten voor voer en energie is dat nu iets meer.”
Bij ons is natuurlijk geen sprake van tussenhandel, dus liggen de prijzen lager
Arjan Huigenbos
Steun voor de boeren
Ook de brede sympathie voor de boer, onder meer vanwege het stikstofdebat, zorgt voor meer toeloop naar de boerderijwinkel. Het is iets dat zowel Van Heerd als Huigenbos aangeeft.
En ook Hetty van Steenbergen merkt het. Samen met haar man Anton runt ze een winkeltje met eierautomaat bij hun boerderij in Bennekom, waar ze onder meer soepkippen en zelfgemaakte jam verkoopt. ,,We zien dat steeds meer klanten ons weten te vinden. Er lijkt wat meer interesse ontstaan voor de boerenwinkel”, vertelt ze.
Waar dat volgens haar aan ligt? ,,Ik denk dat de steun voor het boerenbedrijf, voor de agrarische ondernemer, door de actualiteit flink is toegenomen. Mensen kiezen er nu bewust voor om producten bij ons te kopen in plaats van bij de supermarkt.”
Lees ook: Extra klandizie voor boerderijwinkels uit solidariteit met de boer
