In 2019 waren er nog 1387 verkooppunten, dit jaar zijn er nog maar 1049 over, een daling van 24 procent, blijkt uit opgevraagde cijfers bij de 29 regionale omgevingsdiensten die toezicht moeten houden. Breekpunt lijken de coronamaatregelen waardoor er na 2019 twee jaar op rij geen vuurwerk mocht worden verkocht. Dit jaar kan dat voor het eerst weer wel, maar kiezen veel ondernemers er zelf toch voor om er niet meer aan te beginnen, zo schrijft het AD.
Lees ook: Vuurwerkhandelaren verwachten grote drukte na twee jaar zonder vuurwerk
Vooral in Friesland (-40 procent), Groningen (-36) en Drenthe (-32) stopten relatief meer winkeliers met de handel. In Gelderland (-10) en Flevoland (-13%) het minst.
Voortdurende discussie
Onder de winkeliers die niet langer vuurwerk willen verkopen, zitten onder meer 25 vestigingen van Pets Place Boerenbond. Volgens het bedrijf is oud en nieuw voor veel huisdieren een moeilijke tijd juist vanwege al het vuurwerk. Het past daarom niet meer in de filosofie van het bedrijf om dit in hun assortiment te houden. ,,De voorraden die we nog hebben, verkopen we nog in de 25 overige winkels. Volgend jaar stoppen we helemaal’’, zegt Bart Scheffer, operationeel directeur bij Pets Place Boerenbond.
Vraag naar vuurwerk niet gedaald
Ook veel zelfstandigen houden de vuurwerkbunkers gesloten. Sommige winkeliers geven aan dat de voortdurende discussie over een landelijk vuurwerkverbod een rol speelt. Ze hebben geen trek te investeren in veiligheidseisen voor misschien maar één jaar.
Dat veel winkeliers zijn gestopt, betekent volgens de vuurwerkbranche niet dat de vraag naar vuurwerk minder is. Integendeel. Importeurs zien nu al veel meer bestellingen dan in dezelfde periode 2019. ,,De verkoop gaat boven verwachting goed. Ik denk dat mensen na twee jaar weer zin hebben in een feestje. De angst dat het wellicht toch een keer wordt verboden speelt misschien ook mee”, zegt voorzitter Leo Groeneveld van Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland.
Aan het eind van de laatste verkoopdag gooiden we altijd een pallet vuurwerk naar buiten en aten we oliebollen. Prachtig was dat
Evert Hooijer, vuurwerkverkoper
Al zal de belangenvereniging er alles aan doen om een landelijk verbod zo lang mogelijk uit te stellen. Want in de ogen van de branche worden er elke keer weer de verkeerde argumenten gebruikt in de vuurwerkdiscussie. ,,Dan zie ik weer berichten dat agenten zijn bekogeld met vuurwerk. Maar dat zijn illegale knallers die wij niet verkopen, dus wat hebben wij daar mee te maken? Het zet ons alleen maar weer in een kwaad daglicht”, zegt Groeneveld.
Groeneveld verwacht dat er eind dit jaar meer dan tachtig miljoen euro aan vuurwerk is uitgegeven. In 2019 bleef de teller steken op 77 miljoen euro. Voor een deel is de toename te verklaren door een hogere prijs van het vuurwerk.
Spanning neemt toe bij vuurwerkverkopers
Verkoper Evert Hooijer heeft geen spijt dat hij dit jaar de deuren van zijn vuurwerkbunker gesloten houdt. Maar nu oudjaar snel dichterbij komt, begint het toch weer te kriebelen. Precies 51 jaar lang verkocht hij vuurwerk in Soest. Als 12-jarig jongetje hielp hij al mee in de ijzerwarenwinkel van zijn vader. Later stortte hij zich zelf op wat hij altijd heeft gezien als ‘het mooiste feestje van het jaar’. ,,In november begonnen we dan met het opbouwen van de showroom zodat het circus in die drie dagen aan het eind van het jaar kon draaien. Op tweede kerstdag mochten mensen al komen kijken en nam de spanning ook voor ons toe. Willen de mensen het nog wel?’’
Dat bleek elke keer weer het geval. Hooijer werkte zich in die laatste drie dagen een slag in de rondte. En hij niet alleen. Zijn vrouw hielp mee. Zijn zoon en dochter. Oud-collega’s met wie hij jaren in zijn ijzerwinkel had gestaan. Klanten die als kind al bij Hooijer vuurwerk kochten, deden dat later weer met hun kinderen. Vuurwerk verkopen werd een jaarlijkse reünie. ,,En aan het eind van de laatste verkoopdag gooiden we altijd een pallet vuurwerk naar buiten en aten we oliebollen. Prachtig was dat.’’
Lees ook: Vuurwerkbranche dreigt na landelijk verbod met kort geding
Maar aan die mooie herinnering komt een eind. Sinds het landelijk afsteekverbod tijdens het eerste coronajaar in 2020 ziet Hooijer het niet meer zitten om vuurwerk te verkopen. Hij had eerlijk gezegd verwacht dat het kabinet door zou pakken en het vuurwerk voor altijd zou verbieden. Dat gebeurde niet. Maar zijn gemeente Soest kondigde tot zijn eigen verbijstering wel een afsteekverbod af. Een totaal zinloze actie, vindt hij. ,,Er zijn drie handhavers vrijgemaakt om dat te controleren. Waar zijn we dan mee bezig? Maar toch voelde het voor mij niet lekker om met zo’n lokaal verbod vuurwerk te gaan verkopen. Dan geef ik het mensen mee die het thuis eigenlijk niet mogen afsteken. Ik hoef er gelukkig niet van te leven en gun mijn omzet nu iemand anders.’’
338 winkeliers stopten
Hooijer is zeker niet de enige die de afgelopen twee jaar besloot te stoppen. Ten minste 338 winkeliers deden hetzelfde, blijkt uit cijfers van de omgevingsdiensten die toezicht houden op de verkooppunten. Sommigen ondernemers gingen met pensioen of konden hun pand voor goed geld verkopen. De helft van de vestigingen van Pets Place Boerenbond is dit jaar al gestopt met de vuurwerkverkoop, de andere helft verkoopt de voorraad die er nog is. Volgend jaar stoppen ze er allemaal mee, omdat ze vuurwerk niet meer vinden passen bij hun diervriendelijke bedrijf, net als Welkoop eerder al deed.
Volgend jaar dreigt het toch weer verboden te worden. Moet ik dan nu kosten gaan maken voor misschien één seizoen? Ik heb daar geen trek in
John Vermeulen
Maar er zijn meer ondernemers die - net als Hooijer - de steeds weer terugkerende discussie over een landelijk verbod mee hebben laten wegen bij hun besluit ermee op te houden. Dat geldt ook voor rijwielhandelaar John Vermeulen met twee vestigingen in Geldrop en Eindhoven. ,,Nu mag het, maar volgend jaar dreigt het toch weer verboden te worden. Moet ik dan nu kosten gaan maken om aan de veiligheidseisen te voldoen en reclame te maken voor misschien één seizoen? Ik heb daar geen trek in.’’
Wat ook meespeelt is dat Vermeulen met de fietsen twee uitstekende jaren achter de rug heeft. Tijdens corona werd er massaal gefietst en de vuurwerkbunker ligt inmiddels vol met accu’s. ,,We kunnen eigenlijk wel een beetje rust gebruiken. Financieel hebben we het ook niet echt nodig, dus laten we het zitten. De ervaring met de vuurwerkverkoop die we de laatste keer in 2019 hadden, speelt ook mee. Mensen haalden bij ons in de winkel vooral het goedkope spul, maar de grotere pakketten waar je als winkelier iets aan kunt verdienen kochten ze in België of bestelden ze op internet.’’
Twee keer zoveel bestellingen
Dat zoveel winkeliers zijn gestopt met de vuurwerkverkoop, betekent meer handel voor de anderen. Nu al merkt Evelien Arler Marijn van Witte Vuurwerk uit Eemnes dat het drukker is dan in 2019. ,,We hebben al twee keer zoveel bestellingen. Mensen hebben er weer zin in. Maar mensen zijn misschien ook angstig dat het volgend jaar niet meer mag.’’
Ook Jan de Wit, die vier zaken runt in Brabant, ziet dat er fors meer wordt besteld. ,,Het zijn niet alleen veel meer bestellingen, maar de bedragen zijn ook veel hoger met uitschieters die ik niet vaak eerder zag. Ik heb hier bijvoorbeeld een bestelling voor me liggen van 6400 euro.’’ Zijn leverancier appte op 7 december al een foto van de eerste vuurwerkbunker die al helemaal leeg was, iets wat ze nog niet eerder meemaakten.
De branche verwacht dit jaar voor meer dan 80 miljoen euro vuurwerk te verkopen. In 2019 was dat nog 77 miljoen. Een topjaar zou meer dan welkom zijn voor Arler-Marijn en De Wit. De afgelopen twee jaar waren geen pretje. Arler-Marijn verhuurt ook tenten en heeft zich daarmee kunnen redden, maar De Wit had geen inkomsten. ,,Ik ben uiteindelijk maar tuinmeubelen gaan verkopen in leegstaande panden om toch nog iets te kunnen verdienen.’’
Discussie wordt hardnekkiger
Ondanks de gunstige vooruitzichten voor dit oudjaar, maken deze twee vuurwerkondernemers zich grote zorgen over de toekomst. Twaalf gemeenten hebben al een lokaal vuurwerkverbod afgekondigd. Over een eventueel landelijk verbod, wordt mogelijk na de jaarwisseling in de Tweede Kamer verder gepraat. ,,De discussie over een vuurwerkverbod wordt al gevoerd zolang ik leef, maar het wordt hardnekkiger’’, zegt Arler-Marijn. ,,Ik zou het echt jammer vinden als het verdwijnt. Het lost ook niets op. We hebben open grenzen. Dan gaan mensen het in andere landen halen. Ook komt er echt niet in elke gemeente een vuurwerkshow voor terug. Zoveel bedrijven zijn er niet om dat te doen.’’
Liever illegaal dan brodeloos
Jan de Wit hoopt dat er snel een eind komt aan de vuurwerkdiscussie, want de onzekerheid van nu ‘sloopt ons allemaal’. ,,Soms denk ik weleens; had ik mijn zaak tien jaar geleden maar verkocht. Dan had ik een bedrag gekregen van heb ik jou daar. Nu is het niets meer waard. Ik ben de afgelopen drie jaar vijftien jaar ouder geworden.’’
Mocht er in Nederland toch een landelijk vuurwerkverbod komen, dan heeft hij plan B al klaar. ,,Dan ga ik naar België. Dan verkoop ik maar illegaal aan Nederlanders. Dat knaagt geen moment aan mijn geweten. Dat ik anders geen boterham meer heb wel. Ik doe dit al 35 jaar, maar de laatste 5 jaar denk ik weleens waar ben ik aan begonnen.’’
Lees ook: MKB-Nederland na KVK-onderzoek: 'Tot 400.000 ondernemers twijfelen over doorgaan met bedrijf'
