Als eerste horecamagnaat van Nederland weigerde René cash in zijn zaak, daar komt hij nu op terug

Met een briefje van tien euro in zijn hand loopt René Bogaart naar de kassa van Pavarotti Kijkduin. Eenmaal daar kijkt hij op, strijkt met zijn handen het briefje goed recht en stopt het dan in de gleuf van de cashautomaat. Bij een rekening van negen euro valt een euromuntje in het bakje onderin. Het is dit apparaat, deze mogelijkheid, waardoor Bogaart besloot om cashgeld terug te brengen in zijn zaken in de Haagse regio.

In augustus 2018 maakte de Voorburger bekend dat contant geld verdween uit zijn zaken. Cash betalen kon sindsdien niet meer in onder andere de filialen van Pavarotti. Hij was de eerste horeca-ondernemer van Nederland die deze stap nam. Hij was niet tegen cash, benadrukt Bogaart. Het besluit nam hij dan ook niet om te bepalen hoe zijn klanten betaalden, maar na een traumatische ervaring.

René was slachtoffer van een gewapende overval

Na een nacht werken was Bogaart op weg naar huis slachtoffer van een gewapende overval. Daarbij werd een groot deel van zijn omzet buitgemaakt. ,,Dat was heel heftig”, vertelt hij in het AD. Liever gaat hij er niet al te veel op in. Logisch bij een trauma. ,,Maar ik nam mij toen voor: mijn kinderen, familie en medewerkers mogen dit nóóit meemaken. Veiligheid gaat altijd voor alles. Binnen twee weken was ik cashless.” Hij slikt. Want wat er daarna gebeurde, had hij niet verwacht. ,,Toen het bekend werd, viel de hele wereld over mij heen. Ik kreeg een lamme duim van het reageren op reacties.”

Op sociale media reageerden mensen bijvoorbeeld dat de horecamagnaat niet voor hen mocht bepalen hoe zij betalen. Een aantal gasten kwam niet meer. ,,Wat niet iedereen doorhad, is dat het er niet om gaat wat ík wil. Ik bepaal de muziek in mijn zaken ook niet. Het gaat altijd om wat gasten willen. Maar als het gaat om veiligheid, kies ik daarvoor.”

Waarom mensen hier zo heftig op reageerden? Bogaart haalt zijn schouders op. Ja, waarom eigenlijk. ,,Ik denk dat het om het principe gaat. Het zelf willen bepalen.”

Een van de belangrijkste redenen om met contant geld te betalen is grip op je uitgaven, laat een woordvoerder van de Betaalvereniging weten. Met cash houden mensen die niet digitaal vaardig zijn zicht op wat ze uitgeven. Gemak, privacy en kosten zijn andere redenen die consumenten geven voor het gebruik van cashgeld.

Aantal contante betalingen 20 procent

Volgens de Betaalvereniging was het aantal contante betalingen aan de toonbank de afgelopen drie jaar twintig procent. De rest werd betaald met een fysieke of virtuele pinpas. Eén op de vijf betalingen is dus met cashgeld. ,,Aan het begin van de coronapandemie zakte dat aandeel even naar vijftien procent, in april 2020”, aldus de woordvoerder. Qua omzet ligt het aandeel van cashgeld lager, de afgelopen drie jaar rond de vijftien procent. ,,Omdat we vooral kleine bedragen contant betalen en grote bedragen liever met een pinpas.”

Maar dat er minder wordt betaald met contant geld zorgt ervoor dat er ook minder overvallen zijn, blijkt uit politiecijfers. Zo waren er vijftien jaar geleden nog drieduizend overvallen per jaar. Sindsdien daalde het aantal jaarlijks, tot 467 overvallen in 2023. Die daling zet door, aldus landelijke coördinator overvallen Jos van der Stap. ,,Het plegen van overvallen is minder aantrekkelijk geworden doordat er steeds minder wordt betaald met contant geld. We zien een verschuiving naar andere vormen van criminaliteit zoals drugshandel en online vermogenscriminaliteit.’’

Het ongemak van cashless

De afgelopen zes jaar merkte Bogaart het ongemak van cashless zijn. Bij de ijssalons van Pavarotti bijvoorbeeld, waar kinderen soms met een paar door hun ouders meegegeven euro’s een ijsje wilden halen. Bogaart deed van alles om zijn klanten tegemoet te komen. Met een cadeaukaart die je met cash geld kon kopen bijvoorbeeld. Maar ja, Duitse toeristen met zo’n kaart die voor een dagje naar Kijkduin kwamen, kregen geen geld terug als het hele bedrag niet was opgemaakt. Onhandig.

Hij keek naar de apparaten die steeds meer bij de Jumbo en Albert Heijn verschijnen, de zogenoemde cashrecyclers. Toch bleef het contante geld dan zijn verantwoordelijkheid en die bedragen werden pas na een maand bijgeschreven. Niet altijd fijn als je elke dag rekeningen moet betalen.

Tot afgelopen oktober. ,,Toen kwam er een voor ons perfect systeem”, blikt hij terug. ,,Waarbij klanten het geld erin stoppen en dat bedrag bij ons meteen op de rekening komt. Vanaf dat moment is het contante geld ook niet meer van ons, dus valt dat risico weg.” Het duurde tot eind april tot dat systeem ook echt werkte. Sindsdien zijn de zaken van de horecamagnaat die als eerste in Nederland cashless werd, ‘cashmore'.

Lees ook: Jongeren betalen graag nog met cash: ‘Voor ons ook een verrassing’

Bij Bogaart verschijnt een tevreden blik als hij naar de cashautomaat kijkt. Hij kan weer opgelucht ademhalen. Dit apparaat geeft wel de mogelijkheid contant te betalen, maar niet de bijkomende problemen. Of het gevoel van onveiligheid.

Verfbom in de cashautomaat

Want voor dieven is het onmogelijk het geld uit de automaat te jatten. ,,Ten eerste kunnen wij er zelf met geen mogelijkheid bij, daarnaast zit er een verfbom in”, vertelt Bogaart. ,,Maak je ’m niet op de juiste manier open, dan heb je letterlijk smurfengeld dat niet meer bruikbaar is.” Daarbij is de kassa aan het einde van de dag alsnog binnen vijf minuten geteld, herkent de automaat vals geld en is niet bekend wanneer het waardegeldtransport de kluis komt ophalen.

De apparaten staan inmiddels bijna op alle locaties van BigHoreca, waaronder Volle Maan, Chez Lou Lou en de Pavarotti-filialen. Of Bogaart er al wat van merkt? Zeker. ,,Zo kwamen er laatst bij Volle Maan klanten die we al vier jaar niet meer hadden gezien. Van hun zoon hadden ze gehoord dat ze hier weer contant konden betalen.” Klanten blij, hij blij. Wel de lusten, niet de lasten. ,,Het is de perfecte oplossing”, ziet Bogaart. ,,Dat is het belangrijkste: iedereen is nu blij.”