De Twentse zakenman Gerard Sanderink (75) stond altijd bekend om zijn zuinige leefstijl. Hij reed in een oude Audi, kocht goedkope pakken en verkoos broodjes van een tankstation boven een luxe lunch, weet het AD. Dankzij slim zakendoen en sober leven vergaarde hij een fortuin: op het hoogtepunt noteerde zakenblad Quote hem voor 620 miljoen euro.
Cybercharlatan
Maar daar was volgens diezelfde Quote vorig jaar nog ‘slechts’ 220 miljoen van over. Vijf jaar verbitterde strijd tegen zijn ex-vriendin Brigitte van Egten en de desastreuze invloed van zijn nieuwe liefde, cybercharlatan Rian van Rijbroek, eisten hun tol. De Ondernemingskamer gooide Sanderink uit zijn eigen bedrijven. Hij heeft daar niets meer te vertellen en is alleen nog eigenaar van de aandelen.
Lees ook: Multimiljonair Sanderink is ‘gevlucht’: geen vertrouwen in Nederlandse rechtspraak
Die 220 miljoen is overigens een ruwe schatting: het gaat immers over de waarde van zijn ondernemingen, en die hangt af van veel verschillende factoren. Zijn grootste en belangrijkste holding is Sanderink Investments bv. Daarin zitten de aandelen van zijn bekende ondernemingen: ict-bedrijf Centric, bouwbedrijf Strukton en ingenieursbureau Antea. De gezamenlijke omzet is een kleine 2 miljard. En om een idee te geven hoeveel die bedrijven bij verkoop kunnen opleveren: Strukton-dochterbedrijf Worksphere werd in 2022 voor 200 miljoen verkocht.
120 miljoen in het rood
Sanderink Investments mag op papier dan wel eigenaar zijn van waardevolle bedrijven, uit documenten in handen van deze site blijkt dat de holding begin 2020 maar liefst 120 miljoen rood stond bij de Rabobank. Een direct gevolg van Sanderinks alleenheerschappij over al zijn bedrijven. Centric en Antea waren winstgevend, maar die winsten werden elk jaar afgeroomd om de verliezen bij Strukton op te vangen. De bedrijven vormden samen een grote zogeheten cashpool, waarbij de bank roodstand bij het ene bedrijf toestond, zolang dat werd gecompenseerd door het saldo bij de andere bedrijven.
Ook huisaccountant PWC van Strukton gooide het bijltje erbij neer, vanwege ‘zorgen over de governance’ binnen het bedrijf
Sanderink Investments was het middelpunt van deze constructie. Dat ging jarenlang goed, maar in 2020 kreeg de Rabobank het toch benauwd. Daarbij speelden de privéverwikkelingen rond Sanderink een belangrijke rol. Er kwamen steeds meer aanwijzingen dat hij zwaar onder invloed stond van zijn nieuwe vriendin, de dubieuze nep-expert Rian van Rijbroek. Dat bleek bijvoorbeeld toen hij op haar aanwijzing probeerde om de jaarrekening 2018 van Centric te laten herschrijven, van 18 miljoen winst naar 11 miljoen verlies. Het leidde tot een openlijk uitgevochten ruzie met accountant EY, die daarna afscheid nam van Centric. Ook huisaccountant PWC van Strukton gooide het bijltje erbij neer, vanwege ‘zorgen over de governance’ binnen het bedrijf.
Mes op de keel
Rabobank nam geen risico en zette Sanderink het mes op de keel: er moest in mei 2020 80 miljoen worden gestort, waarna een roodstand van 40 miljoen restte. Die moest in vier jaar tijd worden afgebouwd naar nul.
Die eerste 80 miljoen kwam er vlot: hij haalde dat als dividend op bij Centric. Dat werd later omgezet in een lening, en dat is het bedrag dat hij nu van de rechtbank moet terugbetalen aan zijn bedrijf. De resterende 40 miljoen heeft Centric inmiddels ook afgelost, geheel volgens de afspraak met de bank. Maar de onderneming eist ook dat geld via een andere rechtszaak terug van Sanderink Investments: het nieuwe bestuur van Centric vertikt het om op te draaien voor de roodstand van zijn andere bedrijven.
De enige optie die de nooddruftige Twentse zakenman in dat geval rest, lijkt verkoop van zijn bedrijven.
De claim op de aandeelhouder is dus inmiddels opgelopen tot ruim 130 miljoen. En Sanderink heeft bij de rechtbank bepleit dat hij dat echt niet kan betalen: zijn holding stond immers diep in het rood en was voor inkomsten volledig afhankelijk van dividendbetalingen, die gestopt zijn toen hij de macht over zijn bedrijven kwijtraakte. De enige optie die de nooddruftige Twentse zakenman in dat geval rest, lijkt verkoop van zijn bedrijven.
Vijf kooplustigen voor Centric
Maar ook dat is niet simpel. Hij kan daar zelf niet over beslissen, omdat hij niets meer te vertellen heeft in zijn imperium. Bovendien heeft Centric vorig jaar uit voorzorg beslag gelegd op Sanderinks aandelen Centric. Als de multimiljonair niet over de brug komt, mogen de nieuwe bestuurders die verkopen. En dat komt goed uit, want het huidige Centric-bestuur is bezig om een nieuwe eigenaar voor de onderneming te vinden. Bronnen rondom het verkoopproces melden dat de inschrijving half april sloot en dat zich vijf serieuze gegadigden hebben gemeld. Het bestuur gaat nu selecteren en hoopt de verkoop voor de zomer af te ronden.
Als de multimiljonair niet over de brug komt, mogen de nieuwe bestuurders die verkopen.
Met Centric komt het dus wel goed, en de kans is groot dat dat Sanderink een mooi bedrag gaat opleveren - wat dan verrekend kan worden met de schuld. Ook ingenieursbureau Antea is zeker geld waard: dat heeft zich handig buiten alle schermutselingen weten te houden en draait winst. De toekomst van zorgenkindje Strukton is wankeler. Het bouwbedrijf lag jarenlang aan het infuus van Sanderink Investments en dat valt nu dus weg. Het bedrijf is druk bezig om orde op zaken te stellen in de financiële administratie: die werd de afgelopen jaren onder Sanderink zwaar verwaarloosd.
Honderden miljoenen verlies
Met terugwerkende kracht worden nu jaarrekeningen opgesteld. De laatst gepubliceerde, van 2020 en 2021, melden verliezen van respectievelijk 198 en 181 miljoen. De voorlopige cijfers van 2022 zien er beter uit: een winst van 207 miljoen, maar dat is vooral dankzij de verkoop van Worksphere, dat 200 miljoen opbracht. Voor 2023 staat de teller voorlopig op een winst van 27 miljoen, maar de definitieve versie verschijnt pas eind dit jaar. En intussen hangen er nog een paar donkere wolken boven het bouwbedrijf.
In april werd bekend dat op het project Spoorzone in Groningen een verlies wordt verwacht van 102 miljoen. Er hangt nog altijd een claim in de lucht in verband met het Fiod-onderzoek naar vermeende omkoping in Saoedi-Arabië. Dat loopt al sinds 2019 en is nog altijd niet afgerond. En de verliezen op het nieuwe RIVM-hoofdkwartier , dat al in 2018 klaar had moeten zijn, lijken nog verder op te lopen dan al bekend.
Lichtpuntjes
Maar daar zit ook een lichtpuntje. Juist in het hoofdpijndossier van het RIVM-gebouw blijkt dat Strukton baat heeft bij de verbanning van de aandeelhouder. Deze week bleek dat de afronding van de bouw nu eindelijk in zicht is dankzij de verfrissende aanpak van twee nieuwe directeuren. De geplande oplevering vindt nu medio 2025 plaats.
Intussen wordt Strukton flink afgeslankt. Na Worksphere (januari 2022) werden meer bedrijfsonderdelen verkocht: Grid Solutions (november 2023), Strukton Immersion Projects (december 2023), en Strukton Integrale Projekten (april 2024). De hoop is dat het bedrijf, dat veel voor de Nederlandse overheid werkt, in afgeslankte vorm een frisse doorstart kan maken, waarbij het niet meer afhankelijk is van financiële steun van de aandeelhouder.
Gelijk halen
De bedrijven zijn dus potentieel nog altijd honderden miljoenen waard. Een faillissement is dan ook niet nodig: bij verkoop heeft Sanderink, als enige aandeelhouder, nog altijd recht op de opbrengst. In het beste geval kan hem dat genoeg opleveren om zijn schulden af te lossen en de rest van zijn leven comfortabel door te brengen.
Hij riep ooit tegen een rechter dat hij zijn hele vermogen er onder wilde verwedden om gelijk te krijgen
Maar de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat de dwarse zakenman zelden kiest voor de verstandige en logische weg. Hij verzet zich met hand en tand tegen alle beslissingen die hij niet zelf mag nemen en wil koste wat het kost zijn gelijk halen. In dat proces versleet hij al twintig advocaten, verspeelde hij naar schatting 400 miljoen aan vermogen, verloor hij het respect van zijn thuisregio Twente en raakte hij de regie over zijn bedrijven kwijt. Het maakte hem niets uit: hij riep ooit tegen een rechter dat hij zijn hele vermogen er onder wilde verwedden om gelijk te krijgen.
En dus is ook een scenario denkbaar dat de nieuwe bestuurders alle rendabele bedrijfsonderdelen via een salamitactiek verkopen, dat er nog vele miljoenen opgaan aan zinloze juridische procedures en dat zijn aandelenportefeuille straks alleen nog bestaat uit noodlijdende restanten van zijn ooit florerende imperium.
Zonder bekende woon- en/of verblijfplaats
Hoe het nu met Sanderink zelf gaat, weet niemand. De zakenman heeft zich met zijn echtgenote verschanst op een onbekend adres in Duitsland. Het enige teken van leven zijn woedende en onsamenhangende mails die vanaf zijn mailadres worden gestuurd. Daarvan is bekend dat ze meestal worden opgesteld door zijn echtgenote Rian.
Het enige teken van leven zijn woedende en onsamenhangende mails die vanaf zijn mailadres worden gestuurd.
Maar de twee laten zich niet meer zien, ook niet bij cruciale rechtszaken. Sanderink weigert ook te communiceren met de nieuwe bestuurders van zijn bedrijven. Waar er voorheen nog contact was via zijn advocaten, is ook die weg afgesloten: kantoor LexQuire uit Maastricht, dat als laatste zijn zaken behartigde, heeft zich in maart teruggetrokken uit alle procedures en er heeft zich nog geen vervanger gemeld.
Het zelfverkozen isolement van Sanderink werd deze maand pijnlijk zichtbaar toen zijn ex Brigitte van Egten een vonnis aan hem wilde betekenen. Omdat niemand weet waar hij te bereiken is, moest dat noodgedwongen via een openbare mededeling in de Staatscourant: ‘... aan Gerhardus Plechelmus Sanderink, en Regina Magdalena Johanna van Rijbroek, beiden zonder bekende woon- en/of verblijfplaats binnen en buiten Nederland’.
