Cristel van de Ven
Voorzitter VZN en directeur-eigenaar van Factor Vijf Organisatieontwikkeling
Als voorzitter van de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) schrijft Cristel van den Ven maandelijks een expertblog op deze website en duidt zij er regelmatig ontwikkelingen rondom zelfstandigen.
Wil je meer weten over VZN, bezoek dan de website en download het manifest ‘Naar een volwaardige rechtspositie voor zelfstandigen in een toekomstbestendige arbeidsmarkt’ via: www.zelfstandigennederland.nl
Op een verjaardagsfeestje sprak ik een kersverse zzp’er. Deze twintiger was onlangs zijn eigen bedrijf gestart als zelfstandig adviseur op het gebied van veiligheid en milieu. ‘De beste beslissing van mijn leven’, zei hij. De vrijheid, afwisseling en het ondernemerschap gaven hem enorm veel werkplezier. Zelf een website bouwen, actief zijn op social media en opdrachten binnenhalen, bezorgden hem een kick. Hij had me dit allemaal niet hoeven te vertellen want de brede grijns op zijn gezicht sprak boekdelen.
We weten al jaren dat mensen die bewust kiezen voor zelfstandig ondernemerschap hier gezond, gelukkig en gefocust van worden
Van 875.000 naar meer dan 1,6 miljoen zzp’ers
Deze zelfstandige is niet de enige die recent gestart is met ondernemen. In tien jaar tijd is het aantal zzp’ers zowat verdubbeld, van 875.000 in 2014 naar meer dan 1,6 miljoen anno nu. De Kamer van Koophandel ziet vooral een toename in het aantal jongere én oudere zelfstandigen en in het aantal vrouwelijke zelfstandig ondernemers.
Wat nou als werkenden een vaste baan niet meer als ‘heilig’ zien?
Bij VZN hadden we deze ontwikkeling natuurlijk al veel langer in de smiezen. We zien het in de groei van het aantal leden maar ook in het aantal aanvragen om informatie te verstrekken over zelfstandig ondernemerschap bij bijeenkomsten van onder meer gemeenten, regionale netwerken en op startersdagen. Eén ding valt me bij dat soort bijeenkomsten steevast op. Alle aanwezigen lopen er rond met dezelfde brede glimlach als de gast op dat verjaardagsfeestje.
Lees ook: Enorme toename van aantal jonge ondernemers: Jesse (19) sleepte 20.000 euro binnen met één klus
Flexibiliteit, afwisseling en eigen regie
Maar eigenlijk is ook dat niks nieuws. We weten al jaren dat mensen die bewust kiezen voor zelfstandig ondernemerschap hier gezond, gelukkig en gefocust van worden (TNO, 2023). Alleen sommige politici en wetenschappers lijken dit feit niet onder ogen te willen zien. Die blijven, net als de vakbonden, maar hameren op de vaste baan als heilige graal. Maar wat nou als werkenden zelf die graal niet meer als ‘heilig’ zien? En juist flexibiliteit, afwisseling en eigen regie in hun loopbaan voorop willen stellen? Die ontwikkeling is volop gaande, getuige de groei van het aantal zzp’ers. Het is hoog tijd dat we daar naar gaan luisteren.
Nou is het natuurlijk logisch dat ik er zo over denk, als voorzitter van de Vereniging Zelfstandigen Nederland. Daarom is het goed dat deze visie inmiddels door diverse onafhankelijke onderzoekers en onderzoeksinstituten wordt ondersteund met feiten en cijfers. Zo berekende onderzoeksinstituut SEO kort geleden de economische waarde van een groep van 110.000 zelfstandige professionals op 4,4 miljard.
Via goed opdrachtgeverschap koester je de keuze van mensen die kiezen voor het zelfstandig ondernemerschap
Goed opdrachtgeverschap
Dat is relatief veel voor een relatief kleine groep werkenden op onze arbeidsmarkt. Het positieve saldo komt voort uit de extra productie en winst die deze zelfstandigen realiseren, voornamelijk dankzij een hogere arbeidsdeelname. In het Brabants Dagblad hielden en een universitair docent en twee hoogleraren van de Universiteit van Tilburg een vurig pleidooi voor het omarmen in plaats van afschaffen van het zzp-schap, door te investeren in goed werkgeverschap en in goed opdrachtgeverschap.
Zelfstandig ondernemers dwingen terug te gaan in loondienst is níet de oplossing
Via goed werkgeverschap houd je namelijk mensen binnen die graag werknemer willen blijven. En via goed opdrachtgeverschap koester je de keuze van mensen die kiezen voor het zelfstandig ondernemerschap, en maak je optimaal gebruik van hun expertise, flexibiliteit en productiviteit. Zelfstandig ondernemers dwingen terug te gaan in loondienst is níet de oplossing, betogen deze drie. Daar ben ik het uiteraard hartgrondig mee eens.
Passende rails voor een trein die al rijdt
Maar ik ben niet diegene die hiervan nog overtuigd moet worden. Dat zijn de mensen die in Nederland aan de knoppen draaien van ons economische en arbeidsmarktbeleid. Dus, beste politici, ambtenaren en beleidsmakers... Lezen jullie alsjeblieft even mee. En bouw vervolgens passende rails voor een trein die al rijdt, in plaats van blokkades op te werpen voor al die werklustige en gelukkige zelfstandige ondernemers die we in Nederland rijk zijn.
Lees ook: ‘Uurtarieven zzp’ers en gedetacheerden blijven achter bij cao-lonen’
