Brexit: hoe de BBC van haar voetstuk is gevallen

( de column van Lennard van Otterloo staat onder deze podcast-link )

'De BBC is een instituut, door Britten soms liefkozend 'Auntie Beeb' genoemd, als een familielid. Niet altijd zonder kritiek overigens. Jarenlang kwam het uit de hoek van steeds dezelfde Britse kranten, doorgaans in het bezit van grote (soms buitenlandse) mediabedrijven die liever een concurrent kwijt waren. Verhoudingsgewijs kleine schandaaltjes werden regelmatig door concurrenten opgeblazen tot gigantische proporties.

Naast de kritiek met commerciële motieven was er ook altijd kritiek met politieke motieven. Van rechterzijde werd de BBC gezien als links, van linkerzijde werd de BBC gezien als rechts. Het leek een soort geruststelling, zolang beide kanten van het politieke spectrum de BBC beschuldigen van partijdigheid doen ze waarschijnlijk iets goed.

Beter onderbouwde serieuze onderzoeken lieten zien dat áls de BBC al partijdig was, dan was het naar de regering van het moment. De BBC wordt betaald uit de ‘License Fee’, een soort Kijk- en Luistergeld, en die constructie moet regelmatig door de regering opnieuw vastgesteld worden. Dan zijn vrienden in de regeringspartij wel zo handig.

Het Brexit-proces heeft de kritiek op de BBC versterkt: het blijft niet langer bij opmerkingen als ‘Brexit Broadcasting Corporation’. Lange tijd leek het alsof de BBC gewoon worstelde, zoals ze al jaren doen, met beide kanten van een verhaal te laten zien in een tijd vol desinformatie. Brexiters waren nou eenmaal well-connected, brutaler en agressiever, dus leek het veiliger voor de BBC ze veel tijd te gunnen. Inmiddels weten we dat er meer aan de hand is.

Een onthulling van voormalig Conservative-parlementslid Nick Boles heeft mensen wat dieper doen graven. Dat onder Cameron belangrijke Conservatives op cruciale plekken in de BBC-top waren geplaatst was bekend. Dat Robbie Gibb, actief Brexiter en sinds juli 2017 hoofd communicatie van de regering, nog steeds gezag had bij de BBC was nieuws. Gibb was voor zijn overstap naar Downing Street 10, bij de BBC verantwoordelijk voor politieke output. Zijn voormalig ondergeschikten bij de BBC blijken nog steeds zijn opdrachten aan te nemen.

Onder Gibb als hoofd van BBC Politiek was het al normaal geworden dat Europarlementariër Nigel Farage ruim dertig (!) keer aanschoof bij Question Time - het tv-programma waar publiek en politici met elkaar in debat gaan - terwijl in diezelfde periode welgeteld één niet-eurosceptisch Europarlementariër werd uitgenodigd.

Toen uitkwam dat Leave.EU speciale Facebook-advertenties had gericht op neo-nazi’s en andere extremistische groeperingen wilden BBC journalisten dat onderzoeken. Nu weten we dat Arron Banks – prominent Brexiter en doorgeefluik voor (waarschijnlijk Russische) miljoenen richting de Leave.EU campagne - destijds gerustgesteld mailde dat 'Robbie' binnen de BBC bezig was om het verhaal te onderdrukken.

Er is inmiddels een patroon zichtbaar. Nieuws over de verkiezingsfraude rond het referendum, wie de (Amerikaanse?) financiers achter The Brexit Party zijn, of waar Arron Banks (wiens vrouw, de dochter van een Russisch official, ooit door veiligheidsdiensten verdacht werd van spionage voor Rusland) zijn miljoenen voor de Brexit-campagne vandaan haalde, zijn niet of nauwelijks op de BBC terug te vinden.

Bij de lokale verkiezingen vorige week kwamen de anti-Brexit Greens en LibDems (samen zo’n 800 zetels in gemeenteraden erbij) als opvallende winnaars uit de bus. De Conservatives verloren er ruim 1330. Een serieuze nieuwsorganisatie nodigt opvallende winnaars uit. De BBC niet. Zij nodigen uitsluitend gasten uit die het verlies van de Conservatives en de winst van de LibDems uitleggen als pro-Brexit geluid.

Bij de onvermijdelijke parlementaire enquête naar Brexit, of zelfs een door een rechter geleid onderzoek, zal de BBC ook in het beklaagdenbankje staan. Verhalen over 'wonderen der natuur' kan Tante BBC nog steeds als de beste, over politiek kun je haar beter niets vragen. '