De Nederlandse economie groeit, maar het elektriciteitsnet piept en kraakt. Vooral tijdens de stroomspits in de winter ontstaan knelpunten. Een relatief eenvoudige oplossing ligt voor het grijpen: ledverlichting. Als Nederland uiterlijk in 2030 volledig overstapt, daalt de piekvraag met 3 procent.
Volgens een nieuw rapport van Berenschot, in opdracht van een brede coalitie van brancheorganisaties, waaronder Fedet, NLA, FME, Techniek Nederland en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), bespaart een versnelde overstap op ledverlichting het land tot 2043 meer dan 3 miljard euro. Jaarlijks zou 3,8 terawattuur minder stroom nodig zijn. Ter illustratie: dat is net zoveel als kerncentrale Borssele levert.
Minister Hermans
Toch gaat de vervanging van conventionele verlichting trager dan nodig. Veel lampen blijven naar verwachting tot na 2030 in gebruik. Zo schuift Nederland de besparing onnodig voor zich uit.
Lees ook: Overvol stroomnet lijkt TommyTomato te nekken: batterij zo groot als een koelkast biedt uitweg
De coalitie van brancheorganisaties roept de overheid op nú door te pakken. Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) heeft weliswaar een taakgroep ingesteld, maar een concreet plan voor bredere invoering wordt pas eind 2025 verwacht. Daar komt bij dat de val van het kabinet voor extra vertraging kan zorgen.
Technologie is er, de industrie staat klaar
„Onze vakmensen kunnen morgen beginnen”, zegt Erik van Engelen, algemeen directeur van Techniek Nederland. „Er zijn voldoende producten en oplossingen beschikbaar, het wachten is niet op techniek, maar op besluitvorming.”
Elke dag uitstel kost energie, geld en capaciteit
Taco Leeflang Fedet
Ook de maakindustrie roept op tot actie. „De technologie is er, de maakindustrie staat klaar”, zegt Theo Henrar, voorzitter van FME. „Het levert geld op én verlichting van het net. Wat ons betreft is dit een no-brainer.”
Taco Leeflang van Fedet benadrukt de urgentie: „Elke dag uitstel kost energie, geld en capaciteit. De overstap naar ledverlichting kan vandaag beginnen. We hebben de producten, de kennis én de mensen. Laten we gewoon aan de slag gaan.”
Minder gas, minder risico
De overstap naar ledverlichting verlaagt niet alleen de stroomvraag, maar ook het gasverbruik. Volgens het rapport scheelt het jaarlijks 240 miljoen kuub aardgas: vergelijkbaar met het verbruik van alle Amsterdamse huishoudens.
„Sneller overstappen op zuinige verlichting is in al zijn eenvoud een krachtige maatregel”, zegt Olof van der Gaag van de NVDE. „Het verlaagt de energierekening, maakt ons minder afhankelijk van fossiele import en helpt direct bij het verminderen van de stroomspits op het net.”
Lees ook: Bedrijven langer in de wacht: uitbreiding overvol stroomnet mogelijk pas klaar in 2035
Berenschot noemt meerdere kansrijke maatregelen om de overstap te versnellen. Zo kunnen bedrijven en instellingen samen afspreken om uiterlijk in 2030 volledig op ledverlichting over te gaan. Ook actieve ondersteuning - zoals ontzorging en collectieve uitvoering - helpt om de drempels te verlagen.
