Doen we dat niet, dan dreigen de personeelstekorten nog groter te worden. ,,We hebben de afgelopen tijd al gezien waar dat toe kan leiden”, zegt Nathalie van Berkel, bestuurslid bij het UWV, tegen NU.nl. ,,Er rijden minder treinen, op veel plekken zijn langere wachttijden en de horeca is vaker dicht.”
Ook stelt ze dat problemen dreigen voor bijvoorbeeld de energietransitie en het bouwen van honderdduizenden woningen. ,,Die transities lopen, op z’n zachtst gezegd, vertraging op als we de problemen niet oplossen.”
Arbeidsmarkt krimpt voor het eerst
Nederland kende altijd een groeiende beroepsbevolking. Maar aan het einde van dit decennium krijgen we voor het eerst te maken met een krimp. Belangrijkste oorzaak is de vergrijzing.
Het goede nieuws: er zijn kansen, maar die moeten we dan ook benutten, stelt Van Berkel. Een van de oplossingen is investeren in technologie. En dan vooral op plekken waar je niet per se mensen nodig hebt. Te denken valt aan bijvoorbeeld zelfscankassa’s, die nu al in supermarkten worden gebruikt. ,,Hierdoor kun je met minder personeel toe, terwijl er toch banen overblijven, bijvoorbeeld om klanten te helpen bij de zelfscankassa’s en om andere vragen te beantwoorden.”
Je moet de arbeidsmigratie ook zien in een breder verband. Het is een van de mogelijke oplossingen waar je gezien de krapte naar zou moeten kijken
Nathalie van Berkel Bestuurslid UWV
Kandidaten hebben soms niet de juiste ervaring of opleiding
Een andere oplossing zijn parttimers die meer uren maken. Uit onderzoek blijkt dat een op de acht deeltijdwerkers daarvoor openstaat. ,,Maar dan moeten de randvoorwaarden wel goed zijn”, legt Van Berkel uit. ,,Denk aan goede kinderopvang en genoeg thuis kunnen werken.”
Ook raadt ze bedrijven aan om zich niet blind te staren op het cv van een sollicitant, maar te kijken naar vaardigheden. ,,Kandidaten hebben soms niet de juiste ervaring of opleiding. Maar als ze wel de juiste sociale vaardigheden hebben, kunnen ze de benodigde opleiding alsnog volgen als ze eenmaal in dienst zijn.”
Arbeidsmigratie is nodig maar ligt gevoelig
Verder denkt Van Berkel aan de inzet van meer arbeidsmigranten van binnen de EU. Maar dat ligt politiek gevoelig. Zo kwam minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) vorig jaar met een voorstel om jonge schoolverlaters uit Frankrijk en Spanje te halen om in Nederland gaten op de arbeidsmarkt te vullen. Dat kwam haar op veel kritiek te staan van vooral rechtse partijen. Ook de SP zag er niets in.
Toch ziet het UWV dit als een kans die Nederland niet zou moeten laten liggen. ,,Iedereen die we kunnen krijgen op de arbeidsmarkt hebben we nodig”, stelt Van Berkel. Ze wijst er ook op dat Nederland tekorten heeft in sectoren waar andere EU-landen juist een overschot hebben, bijvoorbeeld in de bouw, de detailhandel en de kinderverzorging.
,,Je moet de arbeidsmigratie ook zien in een breder verband. Het is een van de mogelijke oplossingen waar je gezien de krapte naar zou moeten kijken. Grotere werkgevers doen dit al. Ik zeg er wel bij: het is een politiek besluit. Maar we kunnen het ons niet permitteren om de discussie niet te voeren, ook over arbeidsmigratie van buiten Europa.”
Lees ook: Aanpak schijnzelfstandigheid: ‘Minister moet terug naar de tekentafel’
