Een totaal nieuw belastingstelsel, datzou mooi zijn, zegt Sylvester Eijffinger op het symposium over deMiljoenennota van Banning Advocaten. Hoe mooi het huidige stelsel eenjaar of 20 geleden ook is ontworpen, het past niet meer bij dehuidige tijd. Maar dat nieuwe stelsel gaat er niet komen. Onhaalbaar,aldus Eijffinger. ,,Dat moet je in een coalitieakkoord gieten en datzie ik niet gebeuren.” Als het niet kan zoals het moet, moet hetmaar zoals het kan: staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit heeftaangekondigd het huidige belastingstelsel te herzien.
Lees ook: Hoogleraar Eijffinger: 'Kabinet moet problemen mkb snel oplossen. En dat gaat ook gebeuren'
Sparen begrijpelijk bij verkoop bedrijf
Dat staatssecretaris weer balansprobeert aan te brengen, juicht de hoogleraar toe. In de loop van dejaren zijn er weeffoutjes in het stelsel geslopen, zo steltEijffinger. Een voorbeeld? Beleggers die normaal in Box 3 belastzouden worden, zochten hun heil via zelf opgerichte BV's in Box 2.,,Dat was een reactie op het voornemen van staatssecretaris vanBelastingzaken Menno Snel en minister Dijsselbloem uit Rutte II. Diewilden het belastingsysteem 'eerlijker' maken door mensen met meervermogen meer aan te slaan. Maar dat gaat van de premisse uit datmensen met meer vermogen ook meer beleggen.”
Maar dat hoeft natuurlijk niet directzo te zijn, meent Eijffinger. ,,Stel dat je mkb'er bent en je bentaan het eind van je werkzame leven, dan is dat bedrijf je pensioen. Als je dat bij verkoop niet risicovol wil beleggen, dan ga je sparen.Dat is volstrekt begrijpelijk in die levensfase.” Die mensen werdenvervolgens hard gepakt met een fictief rendement dat veel hoger wasdan de werkelijke spaarrente. ,,Dat noem ik diefstal en dat isterecht aangekaart door de Bond van Belastingbetalers bij de HogeRaad.”
Fictief rendement was een vorm van diefstal
60 miljard als leningen aan zichzelf
Het kabinet lost dat op door vanaf 2026het reeëlerendement te gaan belasten. Eerder kan niet, vanwege verouderdeit-systemen. Tot die tijd geldt een overgangsregeling, waarbij sparenbelast wordt volgens de huidige rentestand en beleggen met eenfictief rendement.
Door de hoge belastingen op sparen enbeleggen werd Box 2, de box van het 'aanmerkelijk belang', een soortvluchthaven. Mkb'ers, maar ook voor consultants en anderen die alleenzichzelf kunnen verhuren, richtten een besloten vennootschap op enwerden daarvan directeur. ,,De vlucht manifesteerde zich in leningenvan DGA's aan zichzelf. Dat is uitstel, misschien wel afstel vanbelastingbetaling, terwijl ze dat voor privédoeleindengebruikten. In Box 2 zit 400 miljard, waarvan 60 miljard als leningvan DGA's aan zichzelf. Dat is heel veel geld. Vanuit het oogpunt vande DGA begrijp ik heel goed dat ze dat doen. Maar maatschappelijkgezien is het niet goed.”
Lees ook: Liveblog Prinsjesdag 2022 - 'Er ligt géén voorstel prijsplafond energie'
Werkgevers en werknemers moeten hun eigen belang opzij zetten
Ook Box 1 wordt aangepast, weliswaarslechts met een daling van 0,14 procent in de tweede schijf. Nietgenoeg om de arbeidsmarkt in beweging te krijgen en zo hetpersoneelstekort in te perken, aldus de emeritus. Het loont niet omvan drie dagen in de week naar vier dagen werk te gaan, of van viernaar vijf. ,,Dat komt niet alleen door de belastingschijven, maarvooral omdat je met een hoger inkomen niet meer in aanmerking komtvoor huurtoeslag, zorgtoeslag, de energietoeslag, tegemoetkomingkinderopvang, noem maar op. Alles is inkomensafhankelijk. Het levertte weinig op om meer te werken, terwijl er wel een tekort aanpersoneel is.”
Een gemiste kans. De omvang van decrises waar we nu inzitten vereist grote oplossingen, aldusEijffinger. ,,Werkgevers en werknemers moeten hun eigen belang opzijzetten ten gunste van het algemene belang en de overheid moet datfaciliteren. Heel concreet pleit ik voor arbeidstijdverlenging vanuitde werknemers, hogere lonen vanuit de werkgevers, betaald vanuit destijging in arbeidsproductiviteit, en een overheid die arbeid minderbelast.”
