De cijfers staan in het nieuwe jaarverslag van Jumbo dat gisteren is gepubliceerd, meldt het AD. Aan het begin van het jaar waarschuwde topman Ton van Veen al dat het resultaat slechter zou zijn dan in 2022, maar concrete cijfers noemde hij toen niet. Nu blijkt de winst bijna volledig verkruimeld. Zeker in vergelijking met de jaaromzet (ruim 11 miljard euro) blijft er onderaan de streep heel weinig over. In 2020 was de winst van de Brabantse keten nog 137 miljoen euro, in 2022 ongeveer 80 miljoen.
Lees ook: Nieuwe topman Jumbo 100 dagen bezig: ‘Hard werken om gunst van de klant te behouden’
Door hogere prijzen draait Jumbo weliswaar een hogere omzet, maar het bedrijf heeft ook veel last van stijgende kosten, bijvoorbeeld op het gebied van personeel. De supermarktketen, in Nederland de nummer twee na Albert Heijn, wil niet alle kostenstijgingen doorberekenen aan de klanten. De vraag is ook of dat verstandig zou zijn: Jumbo verloor in 2023 marktaandeel. Dat ligt nu op 21,1 procent. Marktleider Albert Heijn heeft 37,1 procent, en de concurrent uit Zaanstad slaagt er ook veel beter in om winstgevend te opereren. Moederbedrijf Ahold-Delhaize hield vorig jaar bijna 2 miljard euro over.
Bij Jumbo zijn de verwachtingen ook voor dit jaar somber, schrijft de Raad van Commissarissen. ,,De effecten van de ongekend hoge kostenstijgingen blijven de komende periode een zware wissel trekken op de resultaten. Als gevolg daarvan blijft de winstgevendheid voorlopig onder druk staan. De Raad van Commissarissen is hier extra alert op en moedigt de verschillende initiatieven aan die de directie neemt om het tij te keren.”
Geen dividend
De situatie in Veghel is zo zorgelijk dat de familie Van Eerd er in tegenstelling tot eerdere jaren voor kiest om geen dividend te laten uitbetalen. Vorig jaar onttrokken de Van Eerdjes nog 42 miljoen euro aan hun Jumbo, en een jaar eerder 52 miljoen. Nu is dat dus nul euro, ‘gezien de uitdagende marktomstandigheden en de daarmee gepaard gaande druk op het resultaat’.
Colette, Frits en Monique van Eerd hebben alledrie een derde van de aandelen, sinds hun vader Karel eind 2022 overleed. Het dividend van vorig jaar werd overigens vooral gebruikt voor de betaling van successierechten en andere belastingen in verband met dat overlijden, meldt Jumbo.
Sportsponsorcontracten de deur uit
De Brabantse supermarkt werd een paar maanden voor de dood van Karel opgeschrikt door de fraudezaak rond zoon Frits, toen nog het boegbeeld van het bedrijf. Hij werd aangehouden en zat dagenlang vast voor verhoor. Justitie ziet hem als verdachte in een zaak die draait om onder meer fraude en witwassen, in relatie tot sportsponsoring en autohandel. Bij hem thuis werd ruim vier ton aan cash aangetroffen. Bijna anderhalf jaar na dato is nog steeds onduidelijk wanneer een eventuele rechtszaak dient, en of Van Eerd ook daadwerkelijk vervolgd gaat worden.
Binnen Jumbo nam voormalig financiële rechterhand Ton van Veen het stokje over van Van Eerd. De nieuwe topman constateerde na zijn aantreden dat Jumbo ‘focus’ is verloren. Hij nam zich voor het bedrijf weer terug naar de kern en de familiewaarden te brengen waar het ooit de voornaamste uitdager van Albert Heijn mee werd.
Als eerste gingen de grote sportsponsorcontracten één voor één de deur uit, een operatie die in 2024 wordt voortgezet. Jumbo is nu nog sponsor van de gelijknamige schaatsploeg, met boegbeeld Jutta Leerdam. Voortaan zal de supermarkt alleen nog ‘initiatieven op lokaal niveau’ helpen, bijvoorbeeld het verduurzamen van een clubgebouw of een verantwoord aanbod in de sportkantine, valt te lezen in het jaarverslag.
België en La Place
Dat is niet de enige harde keuze die Van Veen maakt. De ambities in België, waar de supermarkt in 2019 met het nodige tromgeroffel voet aan wal zette en inmiddels 33 winkels heeft, worden fors afgezwakt. Was het idee toen nog om binnen vijf jaar honderd winkels te hebben, nu ligt het streven op vijftig winkels eind 2025. Ook dat zal nog een flinke kluif worden. ,,Onze investeringsruimte is beperkt en onze concurrenten proberen met bezwaarprocedures de opening van nieuwe Jumbo-winkels te voorkomen of te vertragen.”
In een toelichting meldt een woordvoerder dat de winkels in België het wel goed doen, maar dat voor uitbreiding alleen supermarkten op ‘echt goede locaties’ nog in aanmerking komen.
Prijsverlagingen voor duizenden producten
Nog een activiteit die wat minder nadruk zal krijgen: restaurantketen La Place, die Jumbo in 2016 redde uit de failliete boedel van V&D. In het jaarverslag zegt Jumbo dat ‘het strategisch belang van La Place wordt heroverwogen’, en dat bijna 15 miljoen euro wordt afgeboekt op de waarde van het merk. Daarmee komt La Place meer op afstand te staan, schrijft Jumbo, zonder daaraan exact toe te voegen wat dat betekent.
De aandacht gaat de komende tijd veel meer naar de supermarkten in Nederland. Eerder zei Van Veen in gesprek met het AD al dat er voor duizenden producten prijsverlagingen komen. Ook zijn er veel meer aanbiedingen dan voorheen.
Cursus en Code Geel
Om de boel op te frissen heeft een deel van de medewerkers eind vorig jaar ‘een intensieve training’ gevolgd over de uitgangspunten van ‘het Jumbo-dna, de formulebeginselen en de bijbehorende leiderschapskenmerken’, meldt het jaarverslag, dat ook opvallend veel aandacht besteedt aan zaken als duurzaamheid, gezondheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen, zaken die onder Frits van Eerd altijd een ondergeschoven kindje waren.
Ook risicobeheersing komt uitgebreid aan bod. Jumbo heeft vorig jaar een lijst met de twintig grootste risico’s voor het bedrijf op laten stellen, met daarbij op elk vlak maatregelen om die risico’s te beperken. Uit die analyse blijkt onder meer dat de supermarkt ‘mogelijk niet voldoet aan de veranderende wensen en eisen van stakeholders op het gebied van duurzaamheid, gezondheid, arbeidsomstandigheden, diversiteit & inclusiviteit’.
Lees ook: Supermarktondernemer Nawin heeft dé oplossing tegen winkeldiefstal: ‘In een kwartaal terugverdiend’
Daarnaast is Jumbo zich er nu van bewust dat mogelijke incidenten of wijzigingen in de publieke opinie ‘ernstige gevolgen’ kunnen hebben voor de reputatie en marktpositie, een verwijzing naar de zaak rond Frits van Eerd. Daarom komt er meer aandacht voor de interne processen en wordt de gedragscode (die luistert naar de naam ‘Code Geel’) afgestoft.
