Klompenmaker in opleiding, staat er achter Luuks profiel op LinkedIn. Al jarenlang. En dat zal tot zijn pensioen zo blijven. De ondernemer – de vierde generatie - zegt het met een glimlach op zijn gezicht, tijdens een rondleiding door de klompenfabriek aan de Kapelstraat in klompendorp Liempde.
,,Zagen, boren, frezen, schuren, schilderen: ik kan alles, behalve het afstellen van de machines. De meeste machines zijn minstens zeventig jaar oud. En het zijn er vijftien hè? Ze zijn allemaal nodig om één paar klompen te maken. Maar handleidingen zijn er al lang niet meer. Dus ik had het van mijn vader of opa moeten leren. Het is er nooit van gekomen.’’ Met de afscheidsdag in het vooruitzicht heeft het ook geen nut meer om nu nog te leren hoe de apparaten werken.
Afscheidsdag bij klompenfabriek Traa
Het is 29 juni, nationale klompendag. Maar bij Traa ook open dag én afscheidsdag. Want deze zaterdag draaien de machines van de in 1928 opgerichte klompenfabriek voor het laatst. Ooit telde Liempde 26 klompenfabrieken. Traa is de laatste. Er is een springkussen, er zijn poffertjes, er is koffie. De burgemeester komt halverwege de middag op bezoek, net als de plaatselijke blaaskapel.
Op het erf, helemaal achterin op een verhoging en achter plexiglas, staat het allerlaatste klompenpaar. Aan de zijkant staat de productiedatum beschilderd. Het paar – gemaakt van populierenhout - wordt verloot, de opbrengst gaat naar Antoni van Leeuwenhoek, het Nederlands Kanker Instituut. Wat Luuk het meest gaat missen?
,,Ik ga vooral deze plek missen. Ik sta er vrij nuchter in, maar misschien dringt het nog niet helemaal tot me door. Ik ben opgegroeid in het huis hiernaast en speelde als kind altijd op het erf. Mijn ouders wonen er nog en blijven er wonen. Maar de inboedel wordt verkocht, de fabriek en het erf zijn intussen verkocht aan een projectontwikkelaar die er huizen gaat bouwen.’’
Lees ook: Geen personeelstekort en meer omzet: Chantal transformeerde traditioneel familiebedrijf
De ‘boerengele’, zoals de klomp van Traa wordt genoemd, heeft het bedrijf groot gemaakt. Met op de wreef de print van een opengeslagen Bijbel. Luuk: ,,Iedere fabriek had of heeft een eigen print. En de opengeslagen Bijbel komt veel voor: het idee is dat hij voor extra bescherming van je voeten zorgt.’’
Hoogtijdagen familiebedrijf
Tijdens de hoogtijdagen – Luuk was nog niet geboren - werden bij Klompenfabriek Traa tussen de 30.000 en 40.000 klompen gemaakt. Niet alleen boeren uit Liempde en omgeving droegen ze, maar ook arbeiders en mensen die het niet zo breed hadden. Mensen droegen ze zelfs naar de kerk. In combinatie met dikke, gebreide sokken is het een hele fijne schoen, aldus Luuk: nooit zweten, altijd droog en warm in de winter. ,,Als kind had ik ze altijd aan. Ze gingen mee naar de camping in Frankrijk. Het was voorbij toen ik leerde autorijden en ging studeren. Ik draag ze alleen nog wanneer ik in de fabriek ben.’’
De klompenfabriek heeft enkele bijzondere exemplaren mogen maken. Zoals een klomp op hakken voor modehuis Viktor & Rolf. En onlangs voor de Spaanse Formule 1-coureur Carlos Sainz van Ferrari. Zijn bijnaam is Chili. Het ging om gele klompen – de kleur van sponsor Shell – met daarop een rood pepertje.
Stoppen met de core business van je bedrijf
De beslissing om de fabriek te sluiten en het machinepark in de verkoop te doen, was geen makkelijke. Luuk: ,,Het gaat om een familiebedrijf met een lange en mooie geschiedenis, dus het ging wel met een aantal emoties gepaard. Maar het is een krimpende markt.”
„Bovendien is het maken van klompen een zeer tijdrovend proces: een klomp gaat zo’n dertig keer door je handen voordat hij verkoopklaar is. En de marges zijn minimaal. Ik heb er vaak met mijn vader over gesproken. De laatste tijd produceerden we een paar duizend klompen per jaar, met name bedoeld voor toeristen die naar de Zaanse Schans komen. We hebben ze hier ook wel gehad, bussen met Chinezen. In het verleden kochten toeristen ook nog massaal klompen, met name Amerikanen namen ze mee naar huis, maar dat is voorbij. Ze worden niet meer gedragen, bovendien zijn de koffers veel kleiner geworden.’’
Luuk Traa kiest voor toekomst in medische klompen
Toen Luuk het bedrijf in 2015 van zijn ouders overnam, heeft hij de bedrijfsactiviteiten uitgebreid met de verkoop van medische klompen, wolproducten en souvenirs. De medische klompen hebben de vorm van een klomp, maar zijn gemaakt van kunststof. Ze komen uit een fabriek in Polen, maar het ontwerp is van Luuk. Zorgpersoneel loopt er graag op. ,,Dat is echt een groeimarkt. We gaan onze pijlen nu ook richten op zorgpersoneel in Duitsland en Polen.’’
Lees ook: Rotterdams mannenmodemerk Profuomo blijft zich opnieuw uitvinden: ‘Dat heeft corona versneld’
Ook de souvenirs doen het goed. Niet zo verwonderlijk: Schiphol en de Keukenhof zijn de belangrijkste afnemers. Het souvenir assortiment bestaat onder meer uit klomppantoffels, sleutelhangers met klompen, sokken met koeienprint, canvas tassen met bijvoorbeeld een afbeelding van de Domtoren of een schilderij van Vermeer, houten tulpen en emaille mokken met daarop een fiets bij de Amsterdamse grachten.
Luuk: ,,Qua omzet was 2023 het beste jaar ooit. Terwijl ik ook het gevoel had dat we door de klompenfabriek omzet lieten liggen. Wat ik net al zei: de productie van klompen is een tijdrovend proces, terwijl het weinig oplevert. Dat heeft ons uiteindelijk doen besluiten om de klompenfabriek te sluiten. Ik ben een realist en heb mensen in dienst. Ik vind: een bedrijf dat wil moderniseren, moet durven loslaten. De houten klomp was decennialang onze core business, maar dat is voorbij. Je moet niet te veel vasthouden aan wat je hebt, terwijl je altijd moet zoeken naar the next big thing. Daar haal ik ook de meeste energie uit: nieuwe producten bedenken en ontwerpen. De laatste tijd doe ik heel veel met artificial intelligence, dat levert echt prachtige plaatjes op.’’
