Het is halverwege het interview als Ronald (de oom) en Ton (de neef) Goedmakers het hebben over het feit dat ze letterlijk en figuurlijk ‘van ver zijn gekomen’. ,,Familiebedrijven zijn vaak bescheiden en Limburgers zijn ook wat minder luidruchtig, dat bedoelen we met van ver komen”, vertelt de éminence grise van de twee, Ronald Goedmakers (62). De aanleiding voor het gesprek is dat hij na 36 jaar trouwe dienst, waarvan 15 jaar als ceo een stap terug doet en vertrekt uit de dagelijkse leiding van het familiebedrijf Vebego. Zijn neef Ton (43) nam al eerder het ceo-stokje over. ,,Vebego is volop bezig om zichtbaarder te worden”, hij stopt en vraagt uiterst hoffelijk aan de journalist of de trein schoon was. Hij is zichtbaar tevreden als de vraag met ja wordt beantwoord. ,,We zetten in de spits nu duidelijk zichtbaar gekleed in Vebego-tenue onze schoonmakers bij de NS in.”
De treinreis ging niet naar het hoofdkantoor, kasteel Cortenbach in het glooiende Limburgse landschap rond Voerendaal, maar naar een non-descript regiokantoor aan de rand van Den Bosch. Vanuit Cortenbach worden de circa veertigduizend werknemers in vier landen aangestuurd die een omzet van realiseren van boven de 1,3 miljard euro.
Terug naar 36, dan wel 15 jaar geleden wat trof u aan voor familiebedrijf? Beschrijf het businessmodel eens.
Als Ronald Goedmakers antwoordt, duikt regelmatig het woord kerstboom op. ,,Toen mijn broer en ik het bedrijf van onze vader voortzetten had het een omvang van 60 miljoen gulden. Door diversificatie hingen onder de Vebego-paraplu tientallen bedrijven: het was een soort kerstboom geworden. De visie in die tijd was dat door het hebben van verschillende soorten bedrijven in meerdere landen je aan risicospreiding deed. We hadden niet alleen schoonmaak- en groenbedrijven, maar ook een eigen IT-onderneming. Daarnaast een beveiligingsbedrijf, een groot uitzendbureau en een fabriek in schoonmaakmiddelen. Heel veel bedrijven deden dat in de jaren 80 van de vorige eeuw. Laat duizend bloemen bloeien en kijk naar de mooiste.”
Lees ook: Isolde Huijbregts van Toekomst Schoonmaakbedrijven: ‘Vertrouw op waarachtigheid’
Ronald Goedmakers werd in 2006 ceo. Hij zag dat dat het ‘kerstboommodel’ eindig was en zette langzaam en voorzichtig een verandering in beweging. Neef Ton Goedmakers luistert aandachtig mee. ,,Wil je onafhankelijk zijn en blijven als familiebedrijf dan moet je ervoor zorgen dat je niet te kapitaalsintensief wordt”, aldus Ronald Goedmakers. ,,Stop geen miljoenen in fabrieken. Ik zag dat we in een groot aantal activiteiten geen kampioen konden worden.”
Wat was los van de kerstboom snoeien een opvallende verandering, of iets waar u trots op bent?
De oom noemt niet als eerst op dat Vebego in 2022 het Familiebedrijf van het jaar werd, of de grootste overname deed door schoonmaakgigant Hectas in te lijven. De prijs doet hij af met ‘dat is maar voor één jaar’. ,,Opvallend de laatste 10 jaar, met een versnelling in de laatste vier is governance. Je moet tegenwoordig zoveel regelen om alles netjes en keurig te laten voldoen aan wet- en regelgeving. De grote trend is al die regels voor governance en compliance. Op zijn ‘Voerendaals’: alle dingen die je moet doen om aan de regels te voldoen.”
Van veertigduizend medewerkers CO2-uitstoot bijhouden
Het merendeel van dat regeltjeswerk komt nu op de schouders van de neef. Hij mag van de veertigduizend medewerkers de CO2-uitstoot voor woon-werkverkeer gaan bijhouden. ,,Omdat het parlement denkt dat, als wij dat gaan rapporteren, dat wij dan ook iets gaan doen aan de uitstoot”, gaat Ronald Goedmakers met een onderkoelde stem verder. ,, Onze mensen in de schoonmaak werken gemiddeld drie uur per dag, dat doe je alleen als je dichtbij huis werkt. Het loont anders niet. Je merkt pas nu hoeveel van die regeltjes er de laatste jaren bijgekomen zijn. Wij willen koploper zijn in duurzaamheid, maar er zijn zoveel nieuwe regels bijgekomen dat wij ons nu ongelofelijk moeten inspannen om er überhaupt aan te voldoen.”
Het is voor ons de grootste verandering die we hebben meegemaakt. Het is pijnlijk
Ton Goedmakers is ceo van Vebego
In het gesprek passeert de fameuze en beruchte ceo van het Amerikaanse conglomeraat GE (General Electric), Jack Welch, de revue. Hij maakte met harde hand een einde aan de uit de hand gelopen diversificatie van dit bedrijf. Hij kreeg de bijnaam Neutron Jack, omdat in een tijdsbestek van vijf jaar tijd één op de vier medewerkers van de loonlijst verdween.
Hoe pas je het businessmodel van Vebego aan, aan deze tijd? De methode Welch werkt niet bij een familiebedrijf met Limburgse roots.
Ton Goedmakers ferm: ,,Bij ons gaan er geen mensen uit. We hebben ze allemaal hard nodig in deze krappe arbeidsmarkt, dus geen Welchaanpak. Ik trof een businessmodel aan waar al een hoop keuzen in waren gemaakt. Ronald bracht focus aan: minder soorten bloemen laten bloeien.”
Het familiebedrijf wordt nu onder één naam in de markt gezet. De rebranding is nog niet afgerond, zo moet Hago Zorg nog de naam en huisstijl van Vebego krijgen. Verder werd een aantal kleinere bedrijven, de twee Goedmakers noemen ze consequent koninkrijkjes, samengevoegd tot grotere bedrijven. Ton Goedmakers zegt dat het uitdunnen van de kerstboom niet leuk is geweest, maar het moest. ,,Er moest focus komen om zo tot een krachtig collectief te komen: Vebego is niet voor niets de samenstelling van Verenigde Bedrijven Goedmakers. Het bedrijf werkt nu onder één naam met daaronder acht strategische kernbedrijven die actief zijn in schoonmaak, facility management, groen en zorg, dat actief is in vier Europese landen. We zaten ooit in twaalf landen. Het grote verschil met vroeger is wel dat we nu per land werken uit één gezamenlijke backoffice. Veel is gestandaardiseerd, dus geen op maat gesneden toepassingen voor elke bedrijf meer.”
,,Voor ons, met onze Limburgse achtergrond en het feit dat we al sinds 1943 een familiebedrijf zijn is dat lastig. Het zijn structuurveranderingen die wij nooit zo graag hebben aangepakt. Nu doen we alles gelijk. Het is voor ons de grootste verandering die we hebben meegemaakt. Het is pijnlijk, omdat je mensen moet gaan vertellen dat we gaan veranderen. Het geeft onzekerheid.
Een familiebedrijf met raad van commissarissen en een statuut
Vebego heeft een raad van commissarissen en een familiestatuut. ,,Mijn vader, Ton Goedmakers, was op het vlak van governance vooruitstrevend. Er werd eind jaren 70 van de vorige eeuw al een raad van commissarissen met toonaangevende mensen samengesteld”, vertelt oud- ceo van Vebego Ronald Goedmakers. ,,Hij deed dat bewust. Voor een familiebedrijf was dat toen uniek. De raad zorgde voor goede dialogen van mensen die kritisch durfden te zijn. Daarnaast zei Ben Verwaayen (Nederlandse topman van een aantal telecombedrijven, investeerder en ondernemer/red.) ooit tegen mij: ‘Niet alleen maar Nederlanders in de top, dat is niet goed voor je uitstraling’”.
Een ander opvallend facet is het familiestatuut. Ton Goedmakers, de huidige ceo: ,,In het statuut is vastgelegd wat we belangrijk vinden. De zes certificaathouders geven ons, raad van bestuur, alle ruimte en vertrouwen. Het statuut is ons kompas. Het geeft de richting aan hoe we kunnen varen.”
Miljoenen voor merkbouw van Vebego
De laatste jaren zijn aan de reorganisatie en daarmee samenhangende merkbouw tientallen miljoenen euro’s uitgegeven. Het voordeel van een familiebedrijf met een lange termijn visie is dat er dan even weinig of geen dividend wordt uitgekeerd aan de familie. Geen boze aandeelhouders op de aandeelhoudersvergadering, grappen oom en neef, om daarna het heikele punt van de financiën toe te lichten. ,,De komende jaren zetten we stappen in het realiseren van een gezond financieel rendement. Daar zijn we beslist niet tevreden over”, gaat Ton Goedmakers verder. ,,Hoe? Door het te agenderen en door het binnenhalen van de juiste mix aan nieuwe mensen.”
Oom Ronald Goedmakers valt bij: ,,De hele reorganisatie gaat daarbij helpen. Vebego is een efficiëntere organisatie geworden. Vroeger waren vier mensen bezig met de km-vergoeding nu één.”
Rendement van Vebego laat te wensen over
Het jaarverslag over 2023 verschijnt over enkele weken maar de twee Goedmakers zeggen dat het met winst is afgesloten, ‘maar wel met een ingecalculeerde lagere winst’. Bij een omzet van 1,371 miljard euro over 2022 werd een resultaat geboekt van 10,6 miljoen euro. Ton Goedmakers: ,,We verwachten ongeveer eenzelfde rendement als over 2022, dat was toen 0,8 procent. Ook dit jaar zijn nog een paar miljoen euro nodig voor rebranding. We zullen ook autonoom groeien. We namen eerder dit jaar het groenbedrijf Hoek over om onze activiteiten in de Randstad te versterken. Die groei is ook noodzakelijk om een invloedrijke, toonaangevende speler te zijn in de vier markten waarin we werken.”
Jullie zijn voorstander van een hoger minimumloon, een betere cao. Het gevolg is wel dat jullie rendement onder druk blijft staan.
,,Terwijl andere ondernemers denken: ‘daar gaat mijn winst’, denken wij aan het verbeteren van de baan van onze mensen. De loonkosten zijn het achterliggende jaar met 12 procent gestegen. De baas van de NS weet dat als onze lonen stijgen, hij meer kwijt zal zijn aan het schoonmaken van de treinen. Onze taak is om samen met de klant te kijken hoe we die schoonmaakuren zo efficiënt mogelijk in kunnen zetten. Misschien dat we dan met andere of minder uren toch de dienstverlening op een goed niveau kunnen houden.”
Toekomstige ceo Vebego misschien een vrouw
Op het eind komt de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) even ter sprake. Er zijn (mogelijk weer) plannen in Den Haag om deze te versoberen. De twee bestuurders zijn er nog niet zo mee bezig. Ze kijken meer naar de continuïteit van de familieleden binnen hun Limburgse concern.
Ton Goedmakers introduceert het begrip ‘dakpangeneratie’ als het gaat over de opvolging. Ronald Goedmakers: ,,Door de behoorlijke leeftijdsverschillen kon ik na inwerken het ceo-schap makkelijk overnemen van mijn broer en dat gaat ook op voor Ton - het verschil met hem is bijna 20 jaar. Tussen mijn kinderen en die van Ton is er ook een behoorlijk verschil en dat maakt een geleidelijke overgang mogelijk. Zo hoeft niet iedereen op hetzelfde moment stappen te maken.”
De opvolger van Ton Goedmakers kan weleens voor het eerst een vrouw zijn. Kim Goedmakers, de dochter van Ronald Goedmakers, is na een carrière buiten het bedrijf, bijna twee jaar geleden begonnen op een Vebego-post in Brussel.
Lees ook: Rotterdams mannenmodemerk Profuomo blijft zich opnieuw uitvinden.
