Brexit column: Brexit-slogan 'to take back control' laat de ironieën in het VK zien

Aan ironie geen gebrek

Het Brexit-proces stond al stijf van de ironie. Dat een partij als UKIP, begin jaren ’90 speciaal opgericht om het Verenigd Koninkrijk de EU te laten verlaten, nooit invloed kreeg via Britse parlementsverkiezingen betekende dat het moest rekenen op zetels halen in het Europees Parlement. Middels hun Europarlementariërs is de EU jarenlang een grote financier van UKIP geweest. Terwijl de rest van het land weinig gaf om Europese verkiezingen –de hoogste opkomst ooit was 38% in 2004– waren ze voor UKIP juist cruciaal en iedere vijf jaar weer een hoogtepunt.

De grote slogan achter de Brexit campagnes was ‘to take back control’. Alleen, van invloed op de eigen toekomst is weinig meer over nu de Britse minister president op de gang mag wachten terwijl de leiders van de andere 27 landen beslissen over of ze haar verzoek tot uitstel accepteren. Verder zal het VK na Brexit geen plek meer aan tafel hebben als ook voor hen belangrijke besluiten worden genomen.

Het VK zou dankzij Brexit haar eigen handelsstrategie kunnen bepalen en een internationale handelsmacht worden. De voor iedereen zichtbare chaos en zwakke onderhandelingspositie die het Brexit-proces bloot hebben gelegd maken dat er voor het VK weinig overblijft dan wat hen gegund wordt door sterkere partijen, waaronder voormalige koloniën als Australië en India. Nancy Pelosi, de leider van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, meldde afgelopen week dat de Britten een handelsovereenkomst met de Verenigde Staten wel kunnen vergeten als het probleem met de Ierse grens niet goed wordt opgelost. Na eeuwenlange onderdrukking door het VK hebben de Ieren ineens de touwtjes in handen.

De ironie van Europese verkiezingen

Deze week kan daar nieuwe ironie aan worden toegevoegd. Het land heeft zich nog nooit zó druk heeft gemaakt om Europese verkiezingen als nu, drie jaar na het referendum om de EU te verlaten.

Voor het eerst in de Britse geschiedenis is er nu een grote pro-EU beweging onder de bevolking. Nogmaals, drie jaar ná het referendum om de EU te verlaten. Partijen maken zich op om deel te nemen, of niet. De Conservatives hebben de Europese verkiezingen eigenlijk al opgegeven. Hoe kan een partij, verantwoordelijk voor Brexit, die het maar niet lukt Brexit te organiseren het opnemen tegen de nieuwe ‘Brexit party’ van Nigel Farage? Mensen die zich amper met politiek bezig houden, maar wel weten dat ze Brexit willen, zullen niet lang na hoeven te denken waar ze hun kruisje moeten zetten.

Tegelijkertijd kunnen de expliciet anti-Brexit partijen het maar niet eens worden over samenwerking voor deze verkiezingen zodat ze mogelijk allemaal verliezen. Het moment lijkt te vragen om een partij met maar één doel, ‘Remain’, als antwoord op de Brexit Party, terwijl de meeste kleinere partijen juist een langere horizon voor ogen hebben. Hoe het Brexit-proces ook uitpakt, dit land zal een grote hervorming van politiek, samenleving en economie door moeten om te herstellen. Nieuwe partijen als Renew en ChangeUK maar ook bestaande als de Liberal Democrats en Greens positioneren zich alvast voor de lange termijn, niet alleen voor de Europese Verkiezingen.

Revolutie

Dit is nooit echt het land van revoluties geweest. Voorzichtig aan dan breekt het lijntje niet. Dat is ook de reden dat zoveel structuren en processen zo achterhaald aan doen. Dat Brexit, uitgerekend veroorzaakt door de conservatieven, nu de grootste revolutie in eeuwen veroorzaakt is misschien wel de grootste ironie van allemaal.