Wat Dirk Mulder opviel in Tokio is dat er veel jonge mensen gezamenlijk winkelen, ondanks dat het land sterk aan het vergrijzen is. Hij spreekt van vriendinnenclubjes die er een gezellige happening van maken. Gedurende het gesprek over wat er nu in de Nederlandse winkelstraat plaatsvindt, haalt hij generatie Z (Gen Z, geboren tussen 1997 en 2012) aan. Hij zag ze in Japan volop winkelen. Gen Z kan in zijn optiek best weleens de redding gaan worden van fysieke winkels.
Mulder volgt als analist voor ING al decennialang de winkelstraat en de aanvallen die er tegenwoordig op plaatsvinden door webshops. Om zich te verdiepen, bezoekt hij in september Belfast om te kijken hoe daar de winkelstraat eruit ziet als gevolg van alle grote techbedrijven die er hun Europese (hoofd)kantoren hebben.
Lees ook: Einde in zicht? 'Big Bazar kan slag met Action niet meer winnen'
Groei internetverkoop vlakt af
Voor Mulder begint die winkelstraat na corona als het ware weer bijna op nul. ,,Je ziet dat de winkelstraat flexibiliteit en aantrekkingskracht heeft, en fysieke winkels het op dat moment relatief goed doen. De groei van internetverkoop vlakt af, een logisch gevolg van het opengaan van de winkels en de forse groei tijdens corona. De winkelomzet steeg, maar bleef wel hangen onder het niveau van voor corona. Zou er niets hebben plaatsgevonden, dan was de omzet wel opgelopen."
,,Maar niemand had kunnen bevroeden wat er daarna ging gebeuren. Door geopolitieke ontwikkelingen schoten de inflatie en de daaraan gekoppelde huren fors omhoog. Stroom en gas werden duurder en het personeelstekort werd alleen maar erger. De afwezigheid van goed personeel en daardoor extra sluitingen zorgden ervoor dat die consument online ging zoeken.”
Soms een té gestrekt been
De gevolgen hiervan zijn inmiddels zichtbaar in de winkelstraat. Er waren faillissementen van Scotch and Soda en Score, die laatste keten had in de optiek van Mulder te weinig geïnvesteerd in de winkels en het assortiment. Op dit moment worstelt koopjesketen Big Bazar van Heerke Kooistra om te kunnen overleven in de winkelstraat. De vergelijking met concurrent Action wordt snel gemaakt, omdat deze nergens last van blijkt te hebben.
Als het gaat om die huur neemt bankier Mulder het op voor Kooistra: ,,Die koppeling met de inflatie is nergens op gebaseerd. Nu krijg ik de vastgoedsector over mij heen die zegt dat wij toch ook de rentes verhogen. Het is overeengekomen in huurcontracten en verhuurders menen er recht op te hebben. Ik snap wel dat Heerke Kooistra er met gestrekt been ingaat, soms iets te gestrekt. Hij wil echt een statement maken: ‘Met mijn exploitatie kan ik een huurverhoging van 14 procent niet dragen’.”
Lokale helden doen het door hun service goed in de winkelstraat
'Action heeft een uitgekiend vestigingsbeleid'
Toch heeft Big Bazar de slag met Action verloren als het gaat om dat vastgoed, constateert Mulder. ,,Action heeft een uitgekiend vestigingsbeleid. Ze zitten vaak op B-locaties en soms op verdiepingen. De keten is vaak een trekker van een winkelcentrum en kan daardoor goede huurdeals afsluiten. Wat nu verder met Big Bazar? Ik zie geen onderscheid ten opzichte van Action. Deze heeft ook nog eens een uitgebalanceerd assortiment, waar veel verrassingen tussen zitten. Big Bazar is niet consistent óf ze moeten een niche induiken."
,,Kijk maar eens naar het succes van Budget Food. Het bedrijf van Maarten Muller doet het goed en groeit. Als ik naar een Japanse winkelstraat kijk, zou er ruimte moeten zijn voor een Big Bazar. Daar zie je dergelijke koopjesketens tegenover een dure winkel van Prada.”
Lees ook: 10 jaar Ace & Tate: waarom Mark de Lange voor steegjes kiest met zijn winkelstrategie
'Ken je klant'
Is de winkelstraat nog wel zo’n fijn toevluchtsoord om te shoppen? Mulder is niet somber. Hij ziet dat de zelfstandig ondernemers met een opmars bezig zijn.
,,Deze lokale helden bieden ook op internet aan, maar juist door hun goede service en kennis van de consument doen ze het goed in de winkelstraat. Ondernemers in de mode als PME Legend en Nikkie Plessen zijn daar goed in, maar ook bedrijven als Expert, Dille & Kamille en een Hubo. Ken je klant! Daarnaast hebben merken behoefte aan aanwezigheid in die fysieke wereld.”
Mr Marvis en Nix & Nix openen winkels
Mulder haalt hiervoor Patagonia als voorbeeld aan dat plannen heeft om een flagshipstore ergens in Amsterdam te openen. ,,Als we over dat merk praten is het best ‘op afstand’. We lezen het, omdat we de site zien. Als er een fysieke winkel is, wordt het ook tastbaar en gaan consumenten het kopen, of in de winkel of via de webshop. Steeds meer merken zie je toch in die winkelstraat. Modemerk Mr Marvis is van alleen online nu ook met een winkel in Amsterdam en Den Haag begonnen. Ik heb laatst gesproken met Nix & Nix, een alcoholvrije slijterij met ook winkels en kledingmerk Labfresh heeft ook winkels. Met een winkel kun je uiteindelijk je merk nog beter laden.”
Gen Z gaat naar de winkelstraat om elkaar te ontmoeten. Via de juiste sociale media kanalen moet je ze aanspreken om uiteindelijk een community rond je merk of winkel te creëren
Gen Z aanspreken
Met een land in een milde recessie, dalende verkopen en een besteedbaar inkomen dat onder druk staat, zal het nog wel even duren voordat de winkelstraat weer volop draait. Mulder schat dat het over twee tot drie jaar het geval zal zijn met een opvallende rol voor generatie Z. ,,Ik denk dat zij wat gaan betekenen in de winkelstraat, mits ondernemers zich verdiepen in hun belevingswereld."
,,In Japan heb ik gezien hoe jonge vrienden- en vriendinnengroepen aan het winkelen zijn en gerust een uur bij een winkel in de rij gaan staan voor een product, terwijl in de winkel ernaast niemand staat. Gen Z gaat naar de winkelstraat om elkaar te ontmoeten, gezellig met elkaar te lopen. Via de juiste sociale mediakanalen moet je ze aanspreken om uiteindelijk een community rond je merk of winkel te creëren.”
Lees ook: Verhuurders matsen De Pindakaaswinkel, maar het blijft bikkelen in de winkelstraat
