Het afgelopen kwartaal trok een duidelijke streep: veel ondernemers hielden het voor gezien. De Kamer van Koophandel telde 60.964 stoppers, fors meer dan een jaar geleden. Daarmee is het de grootste stijging in tien jaar. Vooral zelfstandigen zonder personeel gooiden de handdoek in de ring, maar ook mkb’ers met personeel sloten de deuren.
Schijnzelfstandigheid
Volgens de Kamer van Koophandel (KVK) spelen meerdere factoren mee. De handhaving op schijnzelfstandigheid zorgt voor een andere omgang met zzp’ers. Sinds begin dit jaar controleert de Belastingdienst scherper op schijnzelfstandigheid; constructies die op papier zelfstandig lijken, maar in de praktijk niet zijn. Veel bedrijven huren daardoor minder zelfstandigen in. Die trend was al eerder zichtbaar, maar zet nu stevig door.
Lees ook: VVD’er Aartsen over initiatiefwet schijnzelfstandigheid: ‘Zzp’ers steunen deze wet’
Maar dat verklaart niet alles. De stijging van het aantal stoppers is breed: alle sectoren zagen een toename.
Hoge kosten, krapte en onzekerheid
Josette Dijkhuizen, ondernemer en bijzonder hoogleraar aan Tilburg University, ziet meerdere oorzaken. ,,Ondernemers uit diverse sectoren hebben te maken met bijvoorbeeld hoge energiekosten, onzekerheid over nieuwe regelgeving en aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt”, zegt ze.
,,Dat zal deels de grote toename van het aantal stoppers kunnen verklaren, naast het aantal zzp’ers dat stopt doordat ze met pensioen zijn gegaan of zijn overgestapt naar een loondienstverband.”
Minder faillissementen, maar ook minder starters
Opvallend genoeg gingen er niet méér bedrijven failliet. Integendeel: voor het eerst in tweeënhalf jaar daalde het aantal faillissementen. Het afgelopen kwartaal werden 892 bedrijven failliet verklaard, tegenover 1003 een jaar eerder.
Maar waar het aantal stoppers stijgt, daalt het aantal starters juist flink. Met 60.448 nieuwe inschrijvingen ligt het startcijfer 17 procent lager dan in het eerste kwartaal van 2024. Ook dat is de sterkste daling in tien jaar. De terugval is het duidelijkst in de zorg, logistiek en land- en tuinbouw.
Landbouw gaat een onduidelijke toekomst tegemoet met vermoedelijk een stevige krimp van de veestapel – niet aantrekkelijk voor starters
Josette Dijkhuizen Ondernemer en bijzonder hoogleraar Tilburg University
Volgens Dijkhuizen is de daling in zorg en logistiek deels te verklaren door de onzekerheid rond de inhuur van zelfstandigen. Voor de landbouw ligt het anders: ,,Die sector gaat een onduidelijke toekomst tegemoet met naar verwachting een stevige krimp van de veestapel, wat niet aantrekkelijk is voor starters.”
Ondanks de terugval groeide het totaal aantal bedrijven in Nederland nog licht. Eind maart stonden er 2.578.878 ondernemingen ingeschreven in het Handelsregister, ruim 1 procent meer dan een jaar eerder.
Lees ook: Van Blokker naar bankroet: aanvraag faillissement voor interieurwinkel CASA
