Werknemer met schuld kost je 13.000 euro per jaar, dit kun je eraan doen

Het weer, je vakantie of de kinderen. Allemaal veilige gespreksonderwerpen tijdens de lunchpauze. Maar vertel je ook over die nare dreigbrief van een incassobureau, of dat het water is afgesloten omdat je de rekening niet kon betalen? Veel werknemers met schulden proberen dit verborgen te houden voor hun baas en collega's.

Anne den Hartog - hij adviseert bedrijven en de overheid hoe zij schuldenaren kunnen herkennen en helpen - vindt dat verzwijgen onverstandig. Zijn ervaring: het is al lastig genoeg om goede schuldhulp te vinden, je baas kan je juist helpen. ,,Jullie hebben hetzelfde belang: namelijk dat de financiële problemen zo snel mogelijk worden opgelost."

Lees ook: Schuldhulpverlening? Liquideer je bedrijf

Den Hartog was HR-leidinggevende bij de politie en heeft ook in die functie gezien dat schuldenaren een risico kunnen vormen. Ze functioneren vaak minder goed door stress en melden zich vaker ziek. Bovendien: als er loonbeslag wordt gelegd, betekent dat extra werk voor de baas. Daarnaast is het risico op diefstal groter en is de medewerker vatbaarder voor omkoping of chantage. ,,Mensen met grote financiële problemen zijn vaak radeloos, en een kat in het nauw maakt rare sprongen", zegt Den Hartog.

Kosten

Hoeveel werknemers er met schulden rondlopen, is niet bekend. Wel is de schatting van het Nibud dat 62 procent van de werkgevers medewerkers in dienst hebben met financiële problemen. En een werknemer met schulden kost de baas zo'n 13.000 euro per jaar.

Signalen

Alle reden dus om alert te zijn, vindt Den Hartog. Maar hoe? Volgens de expert zijn er signalen. ,,Iemand die nooit trakteert, kan schulden hebben. Zeker als hij ook nooit meedoet aan bedrijfsuitjes omdat hij 'geen oppas kan krijgen'. Maar denk ook aan degene die nooit mee luncht, omdat hij dan liever een frisse neus haalt.

Of bij een collecte altijd nét zijn portemonnee vergeten is. Werknemers met schulden vragen bovendien vaak om overwerk. Een kort lontje, stress of een slechte concentratie, kunnen ook duiden op schulden."

Loonbeslag

Veel werkgevers negeren deze signalen en ontdekken de schulden pas als er loonbeslag wordt gelegd. Vaak zijn de schulden dan al hoog opgelopen. Dus: wat kun je doen als je als collega of baas vermoedt dat een collega geldproblemen heeft? Het advies van Den Hartog is om open het gesprek aan te gaan. ,,Je kunt je collega gewoon eens vragen of thuis alles wel goed gaat. En probeer de collega te bewegen zijn problemen te melden bij de leidinggevende, zodat die ook kan helpen."

Overigens hoeft dat niet altijd goed uit te pakken, geeft hij toe. Zo kan een werkgever besluiten iemand van bepaalde taken af te halen, zoals een winkelmedewerker die niet meer achter de kassa mag zitten.

Ontslag

Of schulden een reden kunnen zijn voor ontslag? In uitzonderlijke gevallen wel; als de schulden negatieve invloed hebben op iemands werk en hij weigert ze op te lossen. Of als een werknemer keer op keer loonbeslagen ontvangt.

Ook voor ambtenaren kan het te biecht gaan negatieve consequenties hebben. Hun kan plichtsverzuim worden verweten, legt arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen uit. Van een ambtenaar wordt verwacht dat die zich ook privé netjes gedraagt, omdat hij een voorbeeldfunctie heeft. Doet hij dat niet, dan kan hij een disciplinaire straf opgelegd krijgen, variërend van een berisping tot ontslag. ,,Schulden kunnen de geloofwaardigheid van een financieel rechercheur of een belastingambtenaar aantasten en hem chantabel maken. De rechter kan oordelen dat ontslag dan geoorloofd is", stelt Van Gelderen. In het bedrijfsleven kan het hebben van schulden ook tot ontslag leiden. ,,Als je in de financiële sector werkt of op de financiële administratie van een bedrijf werkt, dan kunnen schulden en loonbeslagen om diezelfde redenen een grond voor ontslag zijn. De verleiding om een verkeerde beslissing te nemen is dan groot."