Bij horecatycoon Khalid Oubaha, eigenaar van 24 clubs en feestcafés in Nijmegen, Arnhem en Enschede, klapte een reddingsplan via een Whoa-procedure waaraan een jaar was gewerkt. Vervolgens wist hij via een schuldenakkoord zijn horeca-imperium toch te redden. De rechter stemde in met een regeling waardoor Oubaha een deel van zijn 17 miljoen euro coronaschulden terugbetaalt, terwijl de rest werd kwijtgescholden.
Ook Big Bazar heeft geprobeerd via een Whoa-procedure uit de financiële problemen te komen en zo een faillissement af te wenden, wat de rechter afwees. De koopjesketen werd in september 2023 alsnog failliet verklaard.
Lees ook: De Whoa-afkoelingsperiode: zo krijg jij tijd voor het oplossen van een problematische schuldenlast
Modeketen Shoeby rondde wél succesvol een Whoa-traject af en werd zo gered van een faillissement. Collega-ondernemers reageren op social media verdeeld op de regeling. Een aantal ziet in de Whoa-procedure een middel dat niet voor iedereen toegankelijk lijkt.
Het blijft meten met twee maten
Horecaondernemer
Een ondernemer noemt het ‘meten met twee maten’, en vertelt zelf honderdduizenden euro’s aan schulden te hebben terugbetaald zonder ooit aanspraak te hebben kunnen maken op kwijtschelding.
De Whoa in het kort
De Whoa (Wet Homologatie Onderhands Akkoord) is er sinds 2021 om faillissementen te voorkomen. Een rechter kan een deal tussen een bedrijf en schuldeisers goedkeuren, zelfs als niet iedereen akkoord is.
,,Het idee is simpel”, legt Michiel Hordijk van het Instituut Midden- en Kleinbedrijf IMK uit. ,,Een onderneming die levensvatbaar is, krijgt de kans een te grote schuldenlast af te schudden en door te gaan. Maar een bedrijf dat structureel verlies lijdt, komt niet in aanmerking.”
Kun je een voorbeeld geven van wanneer je wel in aanmerking komt?
,,Stel, je hebt een winkel en de stoep voor je zaak is maanden opengebroken. Klanten blijven weg, je omzet daalt, en je bouwt een schuld op. De stoep is inmiddels hersteld, je winkel draait weer goed, maar die oude schuld blijft een molensteen om je nek. Dan is de Whoa een uitkomst.”
Maar dat criterium – levensvatbaarheid – wordt niet altijd even helder toegepast. In dat opzicht snapt Hordijk dat sommige ondernemers met argusogen kijken naar de situatie van bijvoorbeeld Khalid Oubaha. ,,Er speelt bij de Whoa ook een ethisch aspect. Een bedrijf moet laten zien dat het niet zelf debet is aan de problemen, en dat het na de sanering weer gezond kan draaien. Dat is soms een grijs gebied.”
Kun je het gevoel van meten met twee maten van sommige ondernemers plaatsen?
,,Bij sommige bedrijven, zoals Big Bazar, kun je je afvragen of de Whoa terecht is toegepast”, erkent Hordijk. ,,Hun businessmodel werkte simpelweg niet. Dan kun je je afvragen of zo’n bedrijf levensvatbaar is.”
De kritiek dat er met twee maten gemeten wordt, komt volgens hem deels doordat de regeling nog niet zo lang bestaat. ,,Ondernemers die buiten de boot vallen, voelen dat soms als onrecht. De sleutel ligt in een eerlijke beoordeling”, zegt Hordijk. ,,Een werkelijk onafhankelijke kijk op die levensvatbaarheid is heel belangrijk, want die bepaalt alles.”
Kent de regeling ook een keerzijde?
,,Ondernemers die de Whoa-regeling willen gebruiken, lopen tegen verschillende obstakels aan”, zegt Hordijk. ,,De kosten zijn een hoge drempel voor veel bedrijven, het proces is duur. Je hebt juridische ondersteuning nodig, griffierechten zijn hoog, en je moet vaak al je personeel aanhouden tijdens de procedure.”
,,Daarnaast moeten alle crediteuren meewerken aan de regeling, wat soms tot problemen leidt”, aldus Hordijk. ,,Stel dat je een kledingwinkel hebt. Je bent afhankelijk van je leveranciers, maar zij moeten ook instemmen met het akkoord. Vaak denken leveranciers: waar rook is, is vuur, en stoppen ze met leveren. Dat kan een bedrijf alsnog de kop kosten.”
Een bedrijf moet laten zien dat het niet zelf debet is aan de problemen, en dat het na de sanering weer gezond kan draaien. Dat is soms een grijs gebied
Michiel Hordijk IMK
De omvang van een bedrijf, hoeveel mensen er bijvoorbeeld op straat zouden komen te staan, speelt volgens Hordijk niet echt een rol, maar in de praktijk ontstaat er wel discussie. ,,Technisch gezien maakt het niet uit of je 1 restaurant hebt of 24 cafés. Maar als er bij een faillissement 250 banen op de tocht staan in plaats van 20, ontstaat er vaak meer maatschappelijke druk om een oplossing te vinden.”
Is de Whoa wel een structurele oplossing?
,,Alleen als de oorzaak van de problemen helder en tijdelijk is”, aldus Hordijk. ,,Het werkt perfect als de onderneming alleen die oude schuld moet wegwerken en verder gezond is. Maar het wordt problematisch als er structurele fouten in het businessmodel zitten.”
,,Uiteindelijk draait alles om die levensvatbaarheid”, besluit Hordijk. Voor ondernemers is volgens hem daarom belangrijk al vroeg in het proces duidelijkheid te krijgen over hun kansen en perspectieven. ,,Zorg dat je een onafhankelijke beoordeling krijgt en weet waar je staat. Dat maakt je aanvraag sterker en je kansen groter.”
Bekijk hier de voorwaarden.
