Vlogger Enzo Knol: trieste jeugd leidde naar tonnen op de bank

Doorwerken

Enzo Knol is moe. Hij heeft vanwege een aankomende trip naar Berlijn de afgelopen nachten moeten doorwerken aan een extra voorraad filmpjes. Dee, met wie hij samenwoont, heeft het in een voorgesprek al aangestipt. Dat maar weinigen beseffen hoe hard Enzo werkt. ,,Soms begint hij om 6 uur 's ochtends en stopt hij om 3 uur 's nachts.'' Hij zegt dat hij er nooit over zou klagen. Knol: ,,Dit maakt me gelukkig.''

4 uur

Vooral kinderen vreten de vlogs die hij elke middag om 4 uur op YouTube zet. Zo'n 365 dagen per jaar kunnen ze zien hoe Enzo zijn cappuccino zet, hond Bumper uitlaat en zijn vrienden voor de zoveelste keer met een confettikanon prankt. 'Hoe vet is dát!' Zelfs de spreekwoordelijke scheet zit erin. En dan de reactie van Dee. ,,Jézus, Enzo.''

Succes

Het succes was overrompelend, zegt hij tegen het AD. ,,Iemand die aan een talentenshow meedoet, krijgt wel te horen wat er kan gebeuren als-ie doorbreekt. Maar wat kon ik weten toen ik mijn eerste filmpje maakte? Nu denken kinderen: met YouTube word je rijk. In die tijd wist niemand waar het naartoe ging.''

Assen

Toen hij nog vanuit het huis van zijn moeder in Assen vlogde, slurpte hij alle belangstelling op. ,,Dan stonden er kinderen voor mijn deur en dacht ik: jo, bijzonder. Ik liet ze vaak genoeg binnen. Maar op een gegeven moment werd het te gek. Dat ik 's ochtends vroeg ziek in bed lag en dan al de hele tijd de deurbel ging, ding-ding-ding, en dat ik alleen maar dacht: niet nú al.''

Bedrijven

Inmiddels bemiddelt het Duitse Divimove tussen hem en bedrijven, worden meet-and-greets strak geregisseerd, en probeert hij zijn fans bij zijn appartement weg te houden. ,,Het adres stond helaas meteen weer op internet. Maar ik heb hier een camera en intercom, dus ik vraag heel aardig of mensen mijn privacy willen respecteren.''

Het moet toch mogelijk zijn om wat rust te vinden op een plek waar geen kinderen zijn? Dinsdagochtend, de golfbaan?

,,Dat is dus niet waar. Er is altijd wel een oma die een handtekening voor haar kleinkind wil.''

Je fan-schare groeide de afgelopen jaren enorm. Het aantal haters ook.

,,In het begin keken alleen mensen die me leuk vonden. Dan had ik duizend likes en twee dislikes. Nu heb ik standaard op elke video honderd dislikes op tien- tot tachtigduizend likes. Ik reageer nooit op iets negatiefs, dan wordt het alleen maar groter. Dat betekent niet dat niks me raakt. Die haat-posts van enzo-knol-is-een-pedofiel zijn natuurlijk kut.''

Op YouTube is veel discussie over sluikreclame. Ook jij verdient door dingen aan te prijzen.

,,Ik ga niks verkopen waar ik zelf niet achter sta. Stel: ze willen dat ik een nieuw karnemelkdrankje met aardbeiensmaak aanprijs, en ik vind het vies, dan doe ik het niet. Van de vijftig aanvragen die ik krijg, doe ik er veertig niet.''

Dee zei: 'Er is maar één vraag die Enzo haat. Hoeveel hij verdient.'

,,Ik vind het niet interessant. Als mensen vragen of ik miljonair ben, zeg ik nee. Als ze vragen of ik het goed heb, zeg ik ja.''

Je betaalde in één klap 3 ton voor dit appartement aan. Dat doen weinig twintigers je na.

,,Ook dat stond direct op internet. En dan weer met zo'n raar verhaal dat ik met een koffer zwart geld over straat was gegaan. Ik ben geen drugskartel. Het kwam keurig van mijn rekening.''

Je oudere broer Milan vraagt zich af waarom je niet meer hulp bij het maken van je video's inroept. 'Enzo is een soort controlfreak', zegt hij.

,,Ik heb het monteren weleens proberen uit te besteden, maar het was niet Enzo-stijl, dus ik doe het liever zelf.''

Al vanaf je eerste succes wordt er gespeculeerd over een tv-carrière.

,,Ik ben voor veel dingen benaderd. Een eigen tv-programma, reallifesoap, het presenteren van verschillende programma's. Door wie: zeg ik niet. Het is nog niks geworden. Vooral omdat ik één gouden regel heb: er mag niks tussen mij en YouTube komen. Ik moet elke dag de tijd hebben om één vlog te maken en één gamevideo.''

Je was heel zenuwachtig voor een van je eerste tv-klussen, de uitreiking van een prijs op het Televizier Ring-Gala. Waarom?

,,Ik werk altijd met een klein groepje. Toen moest ik live op tv wat zeggen voor honderden mensen, in een microfoon, en van autocue: nog nooit gedaan. Dat ding sloeg op een gegeven moment op hol. Toen was ik mijn tekst kwijt. Het was echt paniek. Gelukkig dacht het publiek dat ik alleen de spanning wilde opbouwen.''

Is het niet tricky om je hele bestaan van YouTube af te laten hangen?

,,Na één jaar had ik wel iets van: stel dat YouTube omklapt, dan heb ik niks. Nu denk ik dat niet meer. Ik heb zoveel geleerd dat ik wel ergens aan de slag kan.''

Kutverleden

De meeste vlogs gaan over, in Enzo-taal, 'fucking random dingetjes'. Soms gaat het over iets serieus. In vlog 431, in oktober 2014, neemt hij in een lange monoloog zijn 'kutverleden' door. Dat zijn ouders scheidden toen hij 2 was. Dat hij ruzie met een van zijn stiefvaders kreeg. Dat hij het niet kon verkroppen dat hij met zijn moeder uit Assen mee moest verhuizen naar Den Haag. Dat hij als puber van huis wegliep en bij zijn vader introk die hij tien jaar niet gezien had. De vader die hij nu nooit meer ziet. Stiefvader is 'een fucking dikke lul'; vader 'een daadwerkelijke dikke lul'; hij zelf 'een kutkind'.

Hoe zou je je jeugd nu samenvatten?

,,Chaotisch, onverantwoord, illegaal, heel negatief, donker, echt kut.''

Het dieptepunt, heb je weleens verteld, was ongeveer een jaar voor je broer Milan je leerde filmen. Toen was je met school gestopt, had je geen werk, zat je alleen op je zolderkamer.

,,Ik stond in die tijd rond 2 uur 's middags op, liep vanuit mijn bed direct naar de asbak, stak de halve joint aan die daar nog lag, liep naar beneden, niet voor een ontbijt, maar voor een blikje energy-drink - daar dronk ik er wel tien per dag van - liep weer naar boven, startte mijn game op, rolde nog een joint en gamede de hele dag door, tot ik 's avonds weer ging blowen met vrienden. Maar: mijn vrienden gingen 's ochtends aan het werk, ik ging door met blowen. Ik was echt verslaafd. En heel negatief. Ik dacht: laat het maar zo, het wordt toch niks meer met mijn leven.''

Je woonde nog bij je moeder. Greep die niet in?

,,Het werd vaak ruzie, maar dat maakte niet uit. Het kwam toch niet binnen.''

Dee zei dat jij met jouw intelligentie en energie minstens vwo had kunnen doen. Je hebt uiteindelijk geen diploma gehaald.

,,Ik kreeg op de basisschool het advies mavo/havo, maar al in de brugklas ging het mis. Ik was er nooit helemaal bij. Ik wilde alleen maar lachen, lachen, lachen. Dat werd dus: vmbo-kader.''

Op welke middelbare scholen heb je gezeten?

,,Joh. Ik weet niet eens meer hoe sommige heetten. Ik ben geëindigd op de school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen in Bovensmilde. Daar ben ik ook even de naam van kwijt. Ik ben uiteindelijk geschorst. Superstom verhaal. Wil je het weten?''

Jawel.

,,We hadden daar één tosti-apparaat, waar iedereen een voor een gebruik van mocht maken. Op een dag drong een meisje bij me voor, ik werd daar boos om, zij duwde me, en ik gooide haar broodtrommel weg; toevallig nét tegen de leraar die binnenkwam. Die dacht dat ik het expres deed. Hij schorste me, maar ik wilde niet weg, dus toen kwam de politie, maar ik ging pas weg toen een agente me met tafeltje en al wilde optillen. Ik ben daarna niet meer naar die school teruggegaan: ik heb een taakstraf voor spijbelen gekregen. Ik kreeg laatst nog een uitnodiging van die school. Of ik een nieuw gebouw wilde openen. Niet dus. Ik ga daar nóóit meer naartoe. Ik had een vreselijke klas. Een meisje sneed zichzelf, de ander was verslaafd aan aspirine, de derde had pdd-nos én adhd.''

Heb je zelf ooit een diagnose gekregen?

,,Ik ben bij Jeugdzorg weleens doorgelicht. De voorlopige conclusie was: misschien odd (oppositional defiant disorder; gedrag waarbij kinderen opvallend opstandig, driftig zijn, red.). Maar ik wilde niet met die test door, ik wilde niet zo'n stempel 'jij bent zo'. Ik heb ooit wel medicijnen gehad. Iets Ritalin-achtigs.

,,Helemaal normaal ben ik niet, hoor. Toen ik jong was, vond ik het fijn om steeds dezelfde grimas te trekken. Ik kon er niet mee stoppen. En ik had zo'n dingetje dat alles recht moest liggen. En ik weet inmiddels dat ik heel verslavingsgevoelig ben. Geef mij een nieuwe game en ik kan niet stoppen.''

Hoe ben je uiteindelijk van die zolder af gekomen?

,,Ik kreeg last van mijn hart. Ik voelde het heel snel tekeergaan als een game spannend werd. Dan moest ik vlug op bed gaan liggen. Op een gegeven moment werd dat te erg. Toen heeft de huisarts me doorgestuurd naar het ziekenhuis voor hartonderzoek. Daar zat ik, in de wachtkamer, tussen allemaal mensen van boven de 60. Gelukkig was het hartfilmpje goed. Ik was zó opgelucht. Ik dacht dat ik dood ging.

,,Ik ben in één keer gestopt met roken, drinken en blowen. Vooral dat laatste: zó moeilijk. Als vervanging sabbelde ik de hele dag Anta Flu. Heb ik daar mijn tanden weer mee verpest. Toen vond ik iets nieuws. Fitness. Daar sloeg ik dus ook in door. Vijf keer per week sporten, shakes drinken, op internet kijken hoe ik nog groter kon worden. Na acht maanden had ik supervette biceps. En toen ontdekte ik via mijn broer YouTube. Dus dat werd weer iets nieuws.''

Is dat ook een soort verslaving?

,,Zo heb ik er nooit over nagedacht. Maar: misschien. Jawel. Maar beter dan al het andere. Toch?''

Wat is er mis met je familie?

,,Met sommigen niks. Maar ik had gewoon niks met mijn stiefvaders en vader. Bij de normaalste dingen ging het mis tussen hen en mij.''

Heb je nu spijt van dat filmpje uit 2014 waarin je zo'n beetje alles en iedereen loopt te vervloeken?

,,Ik kijk nooit iets terug, heb dit ook nooit teruggekeken. Misschien zou ik nu denken: over het randje. Het enige wat ik weet: dat ik zóveel haat in me had. Dus het was wie ik was. Op dat moment.''

Het staat bol van de verwijten: wat was jouw aandeel in al het gedoe?

,,Misschien zag ik in die tijd niet hoe irritant ik zelf was. Dat kan. Ik vond mijn vader in elk geval raar, vervelend en superagressief. Maar goed, iedereen heeft altijd zijn eigen versie. Zo vertelde mijn moeder één verhaal over de scheiding, en mijn vader weer een ander verhaal. Wie heeft er gelijk?''

Terugkijkend: is er iets wat je anders had willen doen?

Lange stilte. ,,Ik had liever willen zijn. Vooral voor mijn moeder. Ik was een heel erg naar ventje. Ik riep dingen tegen mijn moeder als: door jou kwam die scheiding, door jou zijn we verhuisd, door jou is alles kut.''

Toen ik Dee vroeg wat je aan je jeugd had willen veranderen zei ze: 'Enzo had gewoon graag een vader gehad.'

,,Wie niet, hè? Lijkt me.''

Hoewel hij in zijn puberteit een tijd bij hem woonde is er op dit moment niks meer tussen Enzo en zijn vader, die een lunchcafé in Assen heeft. Als Enzo zijn vader op straat ziet, kijkt hij gewoon een andere kant op, heeft hij weleens verteld. Het is niet lastig zijn vader aan de telefoon te krijgen. Hij neemt direct op, maar hij wil niets over het verleden zeggen. Hij wil wel kwijt dat hij trots is. En graag contact wil. ,,Maar dan zou ik Enzo's nummer moeten hebben.''

Enzo wil het niet horen. Hij reageert later ook niet op een mail om het gesprek alsnog af te maken en op mails om een afspraak met een fotograaf te maken. In het appartement in Zeist is vriendin Dee met Jumbo-tas de deur uitgegaan. Enzo zelf is de woonkamer uitgelopen, de gang door, en heeft zich naast de open voordeur geposteerd. ,,Ik vind het echt kut dat je mijn vader benaderd hebt.''

Ik snap dat je dat lastig vindt. Maar het is toch niet zo gek dat ik wil weten hoe hij tegen het verleden aankijkt?

Enzo's handen blijven in zijn zakken. ,,Ik vond het een leuk gesprek. Tot nu. Mail me het resultaat maar. Ik zie het wel.''

Paspoort Enzo Erkelens

Geboren

8 juni 1993 in Rolde. Neemt later de achternaam van zijn moeder aan, Knol.

Opleiding

Verschillende middelbare scholen, onder andere de beroepsopleiding Zorg en Welzijn, en Detailhandel-niet afgemaakt.

Loopbaan

Ontdekt YouTube via zijn oudere broer. Hij zet op 9 juni 2013 zijn eerste filmpje online. De doorbraak komt na een filmpje (februari 2014) van een fietsstunt waarbij hij zijn arm breekt. Op 29 december 2015 bereikt zijn kanaal voor het eerst 1 miljoen bezoekers; inmiddels heeft hij er 1,5 miljoen. In 2015 verschijnt ook een boek, Knolpower!, met een overzicht van zijn beroemdste vlogs (filmpjes over zijn dagelijkse leven), interviews met familie en een cursus YouTuben.

Privé

Woont samen met vriendin Dee, die ook een eigen YouTube- kanaal heeft.