Blog Brexit
Brexit: stilte voor de storm op pandemie-eiland?
We zijn twee weken onderweg sinds de Brexit-breuk en ‘onze man in Londen’ ziet stil leed én kansen. Nu zijn door Brexit én corona de wegen, wateren en schappen leeg en is het stil op straat. Kleine hoekjes van de economie krijgen kleine klapjes. Of, zoals de Britten dat mooi kunnen zeggen, ‘death by a thousand cuts’. Lennard van Otterloo voorziet dat de kansen keren.
Foto AFP / Paul Faith
Lennard van Otterloo
Brexit-expert/ondernemer
Lennard van Otterloo is medeoprichter van het De Ruyter Netwerk (voor Nederlanders in de creatieve, media of startup-sector in Londen), lid van het Startup Mentoren Netwerk van de Nederlandse Ambassade en werkt als strategie consultant voor technologiebedrijven. Lennard schrijft intussen ruim twee jaar Brexit-blogs voor De Ondernemer en is wekelijks bij ons te horen op New Business Radio.
Het is stil aan de overtocht. Zagen we rond kerst indrukwekkende foto’s van kilometers vrachtwagens, het contrast met nu kan niet groter zijn. Je kunt een kanon afschieten in de haven van Dover.
Nog maar zo’n 25 procent van het gebruikelijke verkeer gaat nu even over de belangrijke verbinding via ferry of kanaaltunnel met Frankrijk. Deels omdat het begin januari altijd rustig is, deels omdat de pandemie zaken moeilijker maakt, deels omdat transportbedrijven en pakketdiensten de Britse grens voorlopig mijden. De ‘generale repetitie’ van een paar weken geleden zit ze nog vers in het geheugen. Zelfs de Britse regering, met al die eeuwige Brexit-optimisten, verwacht dat logistieke problemen daar binnenkort weer opduiken als het verkeer weer op gang komt.
"Zoals we er pas na het referendum achter kwamen wat er allemaal op EU-niveau geregeld werd, komen we er nu pas achter wat er níet in de handelsdeal geregeld is"
Echte Brexit problemen zijn iets minder fotogeniek
De echte post-Brexit problemen zijn dan ook iets minder fotogeniek dan vliegvelden vol geparkeerde vrachtwagens. Het dichtst bij komen misschien nog de foto’s van lege schappen bij de Ierse, Noord-Ierse en Franse filialen van Britse ketens als Tesco, Sainsbury’s en Marks & Spencer. Voedsel exporteren vanuit Groot-Brittannië is een stuk moeilijker geworden door een combinatie van meer bureaucratie, een tekort aan voedselinspecteurs en expediteurs en falende IT-systemen voor douane aangiften.
Zoals de baas van Marks & Spencer vorige week zei: ‘geen invoerrechten voelt niet als geen invoerrechten als je de kleine lettertjes leest’. Onder andere de ‘Rules of Origin’ gooien roet in het eten. Als te veel onderdelen of ingrediënten van een product van buiten de EU of VK komen, dan vallen ze niet onder het vrijhandelsverdrag en gelden er alsnog quota of invoerheffingen.
Kleine webshops moeten markten laten vallen
De extra bureaucratie waar we sinds 1 januari mee te maken hebben, haalt amper de voorpagina’s. Toch zal het langzamerhand wel merkbare gevolgen gaan hebben, ook voor consumenten. Veel webshops aan beide kanten van het Kanaal klagen nu dat extra toeslagen en flink gestegen transportkosten grensoverschrijdend kopen duurder maakt. De extra complexiteit rondom btw-heffing maakt dat de kleine webshops markten moeten laten vallen. Consumenten merken dat veel verkopers op Amazon UK eigenlijk altijd vanaf het continent verscheepten.
Langzaamaan krijgen kleine hoekjes van de economie kleine klapjes. Of, zoals de Britten dat mooi kunnen zeggen, ‘death by a thousand cuts’.
Luister deze podcast Werken en wonen in 'Lockdown Londen': ondernemer Lennard van Otterloo vertelt
Wat vooral stilletjes aan merkbaar begint te worden, valt veelal in de categorie ‘verwacht onbekend’. We wisten dát er een aantal onverwachte zaken de kop op zou steken, niet welke. Een klein, aardig voorbeeld is mijn Britse boekhoudpakket voor mijn Britse bedrijf dat nu nog wel in staat is om de btw-nummers van mijn EU-klanten en leveranciers op geldigheid te controleren, maar ineens niet meer de Britse. Ik vermoed omdat ze op de achtergrond de btw-nummer database van de EU checken.
Dit zal waarschijnlijk de teneur voor de rest van het jaar zijn. Zoals we er pas na het referendum achter kwamen wat er allemaal op EU niveau geregeld werd, komen we er nu pas achter wat er níet in de handelsdeal geregeld is.
Lees ook: Kredietverzekeraar: EU lijdt 10 miljard euro exportverlies door Brexit
Niet alleen maar kommer en kwel op het pandemie-eiland
Is het nu allemaal kommer en kwel op dit regenachtige pandemie-eiland? Nee, er zijn ook wel wat kansen ontstaan. Door een conflict tussen de EU en Zwitserland mogen Zwitserse aandelen op dit moment niet op EU-beurzen worden verhandeld. De Britten hebben nu aangekondigd die handel naar Londen te halen. Er zijn plannen om het registreren van schepen in Londen aantrekkelijker te maken om internationale bedrijven over te halen hun onder Panamese vlag varende schepen over te zetten naar de Britse vlag. Er zijn plannen om een aantal verboden omtrent het genetisch manipuleren van voedselgewassen te versoepelen.
"Vlak het VK als afzetmarkt of concurrent niet uit. Het eiland drijft niet weg"
De financiële sector zag op de eerste maandag van het jaar zo’n zes miljard aan aandelenhandel verhuizen van Londen naar Parijs en Amsterdam. Ik zie de Londense ‘City’ niet aan de EU leiband willen lopen om dat terug te kunnen halen. Andersom ziet de EU de Brexit ook als kans om meer van de financiële sector uit Londen weg te lokken. Er volgen nog meer onderhandelingen over de financiële sector en er komen wel wat extra overeenkomsten op dat vlak, maar ik zie de Britten daar toch liever willen divergeren om te gaan concurreren.
De Britten gaan het moeilijk krijgen en ik heb te doen met kleine ondernemers en de man of vrouw in de straat. Maar, vlak ze als afzetmarkt of concurrent niet uit. Het eiland drijft niet weg. Het blijft niet stil aan de overkant.
