Brexit-column: uitstel of niet, voor veel bedrijven is het noodscenario al een feit

Weer zitten we middenin een politiek chaotische week. Na eentje waarin verscheidene politici opriepen om het parlement dan maar te schorsen tot de regering Brexit er doorheen heeft gedrukt, kondigen Engelse bedrijven nu massaal verhuizingen aan. Je zou bijna denken dat het allemaal niet meer dan politiek spektakel is. En voor sommige mensen is het dat ook. Als je, zoals parlementslid en May-criticus Jacob Rees-Mogg, een geschat vermogen hebt van zo’n 200 miljoen pond, dan is het risico betrekkelijk klein. Hij heeft inmiddels een deel van z’n investeringsmaatschappij naar Ierland verhuisd om straks nog steeds binnen de EU te kunnen handelen.

Verhuizingen naar Amsterdam

Een verhuizing die hier de pers haalde was het vertrek van de European Medicines Authority (EMA). Na 25 jaar in Londen haalden zij afgelopen vrijdag de 28 vlaggen van de lidstaten naar beneden om afscheid te nemen van hun kantoor. Die vlaggen (minus de Britse Union Jack) zullen in Amsterdam weer gehesen worden.

Toen de Europese Commissie de zoektocht naar een nieuwe locatie voor het European Medicines Agency en de European Banking Authority aankondigde waren de Brexiteers verbaasd. Dat was immers niet de bedoeling, we willen wel uit de EU maar de EU-instellingen moeten blijven.

Het is een forse aderlating. Bij het EMA werken ‘maar’ 900 mensen maar die ontvangen wel zo’n 40.000 bezoekers per jaar, goed voor vele honderden hotelovernachtingen per dag. Bovendien trekt het EMA, als dé medicijnpoortwachter voor een markt van een half miljard mensen (en miljarden dieren), tientallen bedrijven aan die veel met het EMA moeten samenwerken.

Banen verdwijnen

Vaak zijn dat laboratoria en bedrijven die ‘clinical trials’ uitvoeren ten behoeve van de farmaceutische industrie. Het verlies van het EMA gaat de Britse ‘life sciences’- sector naar schatting richting de tienduizend banen kosten. Het is een verlies van banen maar ook van aanzien in de wetenschappelijke wereld.

Andere verhuizingen zaten niet zo lang in de pijplijn. Vorige week kondigde een reeks bedrijven aan geheel of gedeeltelijk te verhuizen. Het Britse P&O Ferries, in 1837 begonnen als de ‘Peninsular and Oriental Steam Navigation Company’, kondigde aan al haar schepen onder Britse vlag om te vlaggen naar Cyprus om onder EU- regels te kunnen blijven opereren. Sony kondigde aan haar Europese hoofdkantoor van Londen naar Amsterdam te verhuizen, in navolging van Panasonic die eenzelfde verhuizing al eerder aankondigde.

Airbus, met zo’n 14.000 personeelsleden in het Verenigd Koninkrijk, waarschuwde dat de toekomst van hun productielijnen in het land niet zeker is. Prominent Brexiteer James Dyson, die van de stofzuigers en handdrogers, kondigde aan het bedrijf naar Singapore te verhuizen. Saillant detail, Singapore heeft sinds november wél een vrijhandelsovereenkomst met de EU zodat hij zijn stofzuigers straks makkelijker in Europa kan verkopen dan als hij in het Verenigd Koninkrijk was gebleven.

Deadline voor noodscenario's

Dat zoveel aankondigingen rond dezelfde tijd worden gedaan zal geen toeval zijn. Ik vermoed dat veel bedrijven 1 januari als datum in hun noodscenario’s hadden. Toen Theresa May onverwacht de stemming over de kerstvakantie heen tilde, hebben ze het nog twee weken aangekeken tot de uitzichtloosheid te veel werd.

Ironisch genoeg kan de beschamende politieke chaos ook wat redding brengen. De parlementaire agenda is dermate overhoop gehaald dat, zelfs als er per direct een doorbraak is, er niet genoeg tijd is alles door het parlement te krijgen. Van de 14 wetsvoorstellen die sinds het referendum zijn gepresenteerd –om het Verenigd Koninkrijk klaar te krijgen voor het leven na Brexit– zijn er pas vijf aangenomen, de rest zit nog ergens ‘in het systeem’. Met iets meer dan 20 vergaderdagen tot Brexit zal het niet lukken de overige wetsvoorstellen te behandelen.

Het is dan ook niet opvallend dat tussen het politieke gekakel door regelmatig te horen valt dat uitstel eigenlijk onvermijdelijk is.