Zo’n 6000 kuub water per jaar gaat er zomaar doorheen om de grasmat van een gemiddeld voetbalstadion groen en gezond te houden. Drinkwater welteverstaan, kostbaar drinkwater dat niet alleen schaarser maar ook duurder wordt. Zelfs in waterland Nederland, waar we de kraan nog altijd laten lopen alsof het niet op kan.
Maar de voorraad is beperkt, terwijl de vraag alleen maar toeneemt, zo luidt de boodschap van de drinkwatersector. Dat komt onder andere door de bevolkingsgroei en door klimaatverandering. Steeds vaker wordt bedrijven daarom een nieuwe aansluiting geweigerd.
Zoals het nieuwe Kooi Stadion in Leeuwarden, waar SC Cambuur in augustus vorig jaar zijn eerste thuiswedstrijd speelde. Het bouwproces kampte sowieso al met de nodige tegenslagen, maar een half jaar voor die geplande wedstrijd sloeg de paniek wel even toe. Want water is toch echt onmisbaar voor een groene grasmat.
Nieuwe oplossingen
„Met stoom en kokend water moest er een oplossing gevonden worden”, vertelt Gerrit Dommerholt van Jotem Water Solutions. „In februari klopte Cambuur bij ons aan. We zijn toen gaan kijken welke andere bronnen er zijn en zo kwam de vaart in beeld.”
Het Twentse bedrijf Jotem Water Solutions richt zich op ‘slimme wateroplossingen’ in onder andere de industrie, de medische sector en de utiliteitsbouw. Het begon zestig jaar geleden, in 1965, toen Joost Jordaan samen met zijn vrouw Jordaans Twentse Exploitatie Mij. b.v. oprichtte, afgekort Jotem. Hun eerste product was de Jotemaat, een prototype van de moderne autowasstraat.
Tegenwoordig helpen de specialisten van Jotem bedrijven en organisaties in binnen- en buitenland om hun watergebruik te beperken, hun watervoorziening circulair en energiezuinig te maken en minder afvalwater te lozen. Daarvoor maken ze gebruik van bestaande technologieën en ontwikkelen ze zelf nieuwe oplossingen.
Twents bedrijf in Friesland
,,We zijn een oer-Nederlands en een oer-Twents bedrijf en daar zijn we trots op”, zegt senior adviseur Dommerholt, die vaak als eerste de meest uiteenlopende watervraagstukken onder ogen krijgt. ,,We bouwen onze installaties ook zoveel mogelijk zelf. Omdat de vraag enorm toeneemt, hebben we een grote hal met kantoren bijgebouwd die we begin 2026 in gebruik nemen.”
Wij denken het liefst met de klant mee, want niets is standaard. Het gaat om de beste oplossing voor deze klant
Gerrit Dommerholt Jotem Water Solutions
De laatste jaren komt die vraag steeds vaker uit eigen land. Al dan niet noodgedwongen gaan grootverbruikers op zoek naar alternatieve wateroplossingen. Zo ook de Leeuwarder voetbalclub, die bot ving bij drinkwaterbedrijf Vitens.
,,Samen met de gemeente zijn we bezig geweest met een ondergrondse waterberging in het gebied”, vertelt projectleider Edgar van Perlo van Cambuur. ,,Maar begin 2024 bleek dat dat niet van de grond kwam. Dus toen moesten we alsnog op zoek naar iets anders.”
Innovatiemakelaar
En daar was haast bij, want in april moest het gras ingezaaid worden om in augustus een wedstrijd te kunnen spelen. De link naar de eveneens in Leeuwarden gevestigde Water Alliance was snel gelegd; deze netwerk- en brancheorganisatie voor de watertechnologiesector probeert vraag en antwoord te koppelen.
Via het programma TKI Watertechnologie, een van de negen topsectoren van de rijksoverheid, kon een ‘innovatiemakelaar’ met de vraag van Cambuur aan de slag. ,,Die belde ons met de vraag of het mogelijk was om regenwater op te vangen”, herinnert Dommerholt zich.
,,Wij denken het liefst met de klant mee, want niets is standaard. Het gaat om de beste oplossing voor deze klant. Dus we zijn om tafel zitten en zo kwamen we uit bij de Harlingervaart, een kanaal in de buurt.”
Daarvoor moest een ondergrondse leiding van circa 100 meter worden aangelegd. Ook was een installatie nodig om het oppervlaktewater te zuiveren alvorens dit onder druk naar het veld te pompen. Dat werd een multimediafilter: eerst een meerlaags zandfilter voor de vieze deeltjes en vervolgens een UV-desinfectiefilter dat de bacteriën doodt.
,,Je wilt legionella de baas zijn”, verklaart Dommerholt, die in diezelfde periode een vergelijkbare installatie leverde voor het ‘eigen’ stadion van FC Twente. ,,De regels van de UEFA bepalen dat er zowel voor de wedstrijd als in de rust gesproeid moet worden om blessures te voorkomen. En dan zit het stadion vol.”
We zullen echt op zoek moeten naar andere waterbronnen
Gerrit Dommerholt Jotem Water Solutions
In Leeuwarden lukte het om de eerste wedstrijd op een groene grasmat te spelen. ,,En afgelopen zomer zijn we samen met ADO Den Haag verkozen als beste veld van de Keuken Kampioen Divisie”, zegt projectleider Van Perlo trots. ,,Dat komt ook door het water, daar zitten nog allerlei nutriënten in en het is minder koud dan leidingwater.”
Grootste trigger
In Nederland is het gebruik van oppervlaktewater in plaats van leidingwater nog vrij nieuw, maar dat gaat veranderen, voorspelt Dommerholt. Hij wijst op het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing van de rijksoverheid, dat van zakelijk gebruikers vraagt hun drinkwatergebruik uiterlijk in 2035 met minimaal 20 procent te minderen.
Ook de belasting op drinkwater gaat de komende jaren fors omhoog. ,,Helaas is de prijs nog steeds de grootste trigger om wel of niet te gaan investeren”, zegt de Tukker. ,,In België betalen bedrijven nu al gemiddeld 7 euro voor een kuub water inclusief rioolheffing en daar zijn ze al veel verder met alternatieve oplossingen.”
Laten we vooral de handen ineenslaan, zo benadrukt hij. „En laten we met z’n allen beseffen: we zitten volop in de energiecrisis, maar de watercrisis is ook allang gaande. We zullen echt op zoek moeten naar andere waterbronnen.”
