De rol van data: hoe Duurzaamheidsmonitor van Yuki en SmartTrackers het mkb helpt vergroenen

Dewi Vermeulen, Strategic Projects Director bij Yuki en Leo Smit, oprichter en directeur van SmartTrackers, kunnen alles vertellen over deze Duurzaamheidsmonitor. Yuki is de eerste boekhoudsoftware die op basis van financiële data direct het inzicht in de CO2-voetafdruk volledig geautomatiseerd mogelijk maakt en deze informatie op een laagdrempelige manier beschikbaar maakt voor het mkb.

Dat is belangrijk, want zo kunnen ook bedrijven met minder capaciteit en expertise op het onderwerp duurzaamheid de eerste belangrijke stappen zetten om de doelstellingen van de Europese Green Deal te halen. De berekeningen worden op de achtergrond uitgevoerd door SmartTrackers, gespecialiseerd in het doorrekenen van duurzaamheidsprogramma’s, zodat ondernemers effectief kunnen sturen op verbetering.

Richtlijn verplicht bedrijven transparant te zijn over impact op milieu en maatschappij

Spilpunt is de zogenaamde Corporate Sustainability Reporting Directive die 1 januari 2024 in werking gaat. Het staat centraal in de Europese Green Deal. Deze nieuwe richtlijn verplicht Europese bedrijven transparant te zijn over de impact van hun werkzaamheden op milieu en maatschappij. De duurzaamheidsrapportageplicht geldt in eerste instantie voor grotere bedrijven, verplichting voor het mkb volgt later. Maar grote bedrijven zullen hun toeleveringsketen eerder om inzicht vragen, waardoor ook kleinere bedrijven al snel moeten gaan rapporteren.

Wat gaat de nieuwe Europese richtlijn praktisch voor mkb-ondernemers betekenen? ,,Ondernemers moeten eerst weten wat de impact is van wat ze doen, op milieu en maatschappij. Dat moeten ze ook kunnen onderbouwen, en onafhankelijk laten controleren’’, vertelt Leo Smit van SmartTrackers.

,,Vervolgens is het de vraag waar je naartoe gaat. Wat zijn je doelen qua CO2-uitstoot, gelijke kansen voor en behandeling van diverse medewerkersprofielen of corruptiebestrijding in de keten? Sommige doelen stel je zelf op, andere worden opgelegd vanuit wet- en regelgeving of door je opdrachtgevers. Tenslotte is de voornaamste vraag: hoe bereik je die gestelde doelen, welke maatregelen neem je en wat is daarvan het voorspelde en gerealiseerde effect? Moet je bijsturen? Praktisch gaat duurzaamheid dus een integraal onderdeel worden van de bedrijfsvoering en het management. Dat moet op een betrouwbare manier worden onderbouwd en gecontroleerd, vergelijkbaar met financiële boekhouding. Vandaar ook de term: duurzaamheidsboekhouden."

Data over CO2-footprint wordt via de Duurzaamheidsmonitor helder

In hoeverre speelt het duurzaamheidsvraagstuk in het mkb in tijden van inflatie en hoge energiekosten? Dewi Vermeulen van Yuki: ,,Wat wij zien, is dat de motivatie per mkb-ondernemer kan verschillen. Er is een groep die om intrinsieke redenen de planeet beter achter wil laten. De tweede groep wordt gemotiveerd door nieuwe regelgeving of wordt verplicht door hun klanten om met een duurzaamheidsrapportage te komen. Je hebt de pragmatische groep die de energierekening ziet stijgen en daar iets aan wil doen. Tot slot heb je de ondernemers die kansen zien. Wat als ze pionieren en voorop lopen met hun bedrijf op dit gebied? Wellicht trekt dat nieuwe klanten of talenten aan op de krappe arbeidsmarkt’’, aldus Vermeulen. ,,Wij zien bij Yuki alle vier de groepen flink groeien.’’

De vier genoemde groepen mkb-ondernemers zijn sowieso enorm geholpen met data. Data die via de Duurzaamheidsmonitor helder wordt. Smit: ,,Om te weten waar je staat, en dus waarop je het beste actie kunt ondernemen om het meeste effect te bereiken, heb je data nodig. Bijvoorbeeld: hoeveel liter benzine heb je verbruikt, welke afvalstromen heb je en welke diensten en producten koop je allemaal in? Een aantal belangrijke onderwerpen kun je uitrekenen vanuit financiële data. Als je elektriciteits- en gasverbruik en liters brandstof uit de grootboekrekeningen haalt, kun je via emissiefactoren ook uitrekenen wat daar de uitstoot van is.’’

Accountant belangrijke partner en voor mkb’er vertrouwenspersoon

Hoe kunnen Yuki en SmartTrackers verder helpen? Vermeulen wijst op het belang van de accountant. ,,Voor ons een belangrijke partner en voor de mkb’er een vertrouwenspersoon. De accountant moet de bewustwording van het belang van de data bij de ondernemer creëren. Naast de financiële rapportage wordt het steeds belangrijker ook de duurzaamheid van je bedrijf te rapporteren. De Duurzaamheidsmonitor helpt daarbij.’’

,,Wij willen het makkelijker maken een eerste indicatie te vergaren. Het is immers zinvol geen moeite te steken in berekeningen en dataverzameling, maar wel in het implementeren van maatregelen waarmee je je bedrijf nog toekomstbestendiger maakt’’, vult Smit aan. ,,Daarom lanceert Yuki als eerste boekhoudsoftware een geïntegreerde oplossing om vanuit financiële data je CO2-footprint te berekenen. Daarbij maakt Yuki gebruik van SmartTrackers, dat gespecialiseerd is in het doorrekenen van duurzaamheidsprogramma’s. Wil je als ondernemer vervolgens de diepte in en vervolgstappen zetten, kun je daarvoor altijd een beroep doen op accountantskantoren en je volledige duurzaamheidsprogramma besturen via SmartTrackers-software.’’

,,Met de software maken we de footprint op een zo laagdrempelig mogelijke manier zichtbaar voor het mkb’’, aldus Vermeulen. ,,Het is een hulpmiddel, automatisch beschikbaar vanuit de boekhouding. Zonder extra handelingen.’’ Smit benadrukt dat het maatschappelijk gezien belangrijk is dat ook het kleinere mkb mee doet. ,,Voor deze groep is het extra belangrijk een eenvoudige oplossing te bieden. Door regelgeving op het gebied van duurzaamheid voor grotere bedrijven druppelt dit uiteraard door in de keten. Met dit project zetten we nu de eerste stap om dit te realiseren en een heel grote groep zo inzicht te geven.’’

Duurzaamheidstransitie vergt brede beweging

Volgens de SmartTrackers-directeur moet je de monitor als een leidraad zien bij hoe je de duurzaamheidsstrategie optuigt en uitvoert. ,,Zodat we met elkaar op een zinvolle manier de klimaatdoelen halen en de maatschappij verbeteren. Dat is immers ook waar deze regeling voor is bedoeld: dat we op een andere manier gaan denken en werken, en daar sterker uitkomen.’’

Wie meer nodig heeft, kan volgens Smit terecht bij het volledige product SmartTrackers. ,,De duurzaamheidstransitie vergt een brede beweging waardoor we veel sneller oplossingen kunnen integreren. De financiële data in een organisatie is uiteraard altijd betrouwbaar. De kunst is om die te vertalen naar een goed inzicht in duurzaamheid. Let wel: wil je nauwkeuriger meten wat ook nodig kan zijn, dan zul je een volgende stap moeten zetten. Maar als automatiseerders blijven we kijken en stappen zetten om dit zo makkelijk mogelijk te maken.’’

Ga direct aan de slag met data bij verduurzaming

Tot slot. Hebben de mannen verdere tips en adviezen voor onze lezer, de mkb-ondernemer? Smit: ,,Wacht niet af, begin gewoon. Start klein en groei vanuit daar verder. Zie duurzaamheid daarnaast vooral als een kans om te innoveren. Verduurzaming is namelijk niet alleen een kwestie van nieuwe technologie inzetten of duurzame energie opwekken, het is ook een procesoptimalisatie-vraagstuk waar je als bedrijf sterker uitkomt."

Vermeulen: ,,En nogmaals: je accountant kan jou enorm helpen. Hij of zij is perfect op de hoogte wanneer jouw duurzaamheidsdata extra belangrijk is. Denk aan bankzaken of het aanvragen van een subsidie. Wat Leo zegt: wacht niet te lang en start als ondernemer direct met de Duurzaamheidsmonitor. Het is een indicatie van jouw CO2-footprint, daardoor weet je veel meer dan je nu weet. Start met een aantal verbeterpunten op het vlak van verduurzaming, ga er gewoon mee aan de slag.’’