Toen Riad Farhat op zijn 21ste aan de Hotelschool in Den Haag begon, had hij niet gedacht dat hij 17 jaar later zoveel zaken zou bezitten. ,,Echt niet, nee. Ik wist wel dat ik wilde ondernemen en niet in loondienst zou gaan. Ik had het sterke gevoel gehad dat ik mijn eigen richting wilde opgaan. Daarnaast ben ik niet van de lange termijn. Een vraag als ‘waar zie je jezelf over vijf jaar’, vind ik lastig. Twee jaar is ver genoeg. Mijn leven is zo dynamisch, in een jaar tijd kan de wereld er alweer heel anders uitzien.”
Tegelwijsheden
In 2008 opent Riad samen met zijn beste vriend studiegenoot Jason Berg en hun Piet van der Graaf Maxwell aan het Beukenplein in Amsterdam-Oost. ,,Dankzij Piet konden we onze eerste zaak openen. Hij gaf een bankgarantie af, anders konden wij als studenten natuurlijk nooit geld lenen bij de bank. Hij was ouder, schrijf gerust op ‘een stuk ouder’; dat vindt hij leuk, en al een gevestigde ondernemer. Wij waren operationeel verantwoordelijk en hij was meer op de achtergrond bezig. Hij kende al de klappen van de zweep en kon ons behoeden voor fouten. Hij betrok ons bij zijn dagelijkse bezigheden, daar leer je heel veel van.”
Riad leerde belangrijke lessen van hem, uitspraken die zo op een tegeltje kunnen. Zoals: Geld leen je bij de bank, bier bestel je bij de bierbrouwer. ,,Geen geld lenen bij de bierbrouwer dus. Vlees haal je bij de slager, groente bij de groenteboer. Zorg ervoor dat je vrij bent. Dat hebben we altijd zo gedaan en zo hebben we goede relaties opgebouwd met leveranciers. We ondernemen eerlijk, hebben geen dubbele agenda’s. Open kaart spelen, dat werkt het beste.” Nog eentje dan over personeel: Om ze te behouden, moet je van ze houden; over deze wijsheid zo meer. ,,Zoveel jaar na dato blijven die uitspraken nog bij me. We hebben nog steeds een goede band met hem, hij zit af en toe op mijn schouder.” Voor wie nieuwsgierig is naar de andere wijsheden van Piet, opgelet. ,,Ik ben van plan een boek te schrijven waar ook dit ‘Pietoriaans’, zoals ik dat noem, in terugkomt.”
Jongens en meiden die bij ons werken als bedrijfsleider willen zelf gaan ondernemen. Dat is voor ons een déjà vu natuurlijk
Duurzaam bouwen
Van Maxwell in 2008 fast forward naar 2024. De teller staat op 34. ,,Ik moest echt even nadenken hoeveel het er waren. En ook met de zaken van de Leidse Horecagroep erbij, waar Jason en ik ook mede-eigenaar van zijn geworden, gaan we richting de 40.” Hoe verschilt het openen van je eerste zaak met het openen van de zoveelste? ,,Grappig dat je dat vraagt, want ik kijk op dit moment naar mijn eerste zaak. Maxwell is nu 17 jaar open. De visie die ik had, is nooit veranderd: over 20 jaar moet het nog steeds bestaan en relevant zijn. Als ik hier binnenloop denk ik nog steeds: hee, wat een leuke zaak. We gaan er verbouwen, de keuken is nu gesloten maar wordt open.”
Riad: ,,De basis blijft hetzelfde: eigenaarschap, herkenbaarheid van personeel en continuïteit. Ik sta voor duurzaam bouwen. Ik vind het leuk om te hergebruiken, maar ook duurzame items te gebruiken zodat je niet om de paar jaar hoeft te verbouwen. Toen ik Maxwell kocht, had ik beperkte middelen. We hebben bijvoorbeeld zelf staan verven. Het liep goed en toen moest ik na 5 jaar weer verbouwen. Eigenlijk zou je in een keer goed moeten verbouwen als je als ondernemer ergens vertrouwen in hebt. Toen ik Bar Bukowski kocht, had ik wel de middelen om meteen duurzaam te bouwen.”
Groeien met medewerkers
De groei van 3WO is zo snel gegaan doordat Riad en Jason ambitieuze medewerkers de kans bieden eigenaar te worden van de zaak waar ze werken. De ondernemer legt uit: ,,Onze groei werd bepaald door de groep. We begonnen met zijn drieën, gaandeweg hebben we meer partners gekregen. Dat zijn jongens en meiden die bij ons werkten als bedrijfsleider en zelf wilden gaan ondernemen. Dat is voor ons een déjà vu natuurlijk. We faciliteren en helpen ze met de financiële stappen. Wij regelen de achterkant, de boekhouding en de HR. Zo kunnen zij zich focussen op wat ze leuk vinden. En deze ondernemers willen groeien. Ik had niet gedacht dat het zo groot zou worden. Als je 5 partners hebt met een succesvolle zaak en ze willen een tweede openen, dan groei je opeens exponentieel. Om ze te behouden moet je van ze houden, hè.”
Kijk bij elkaar in de keuken en kijk hoe je je elkaar kan versterken. Zo blijft de horeca creatief en persoonlijk en uit de monocultuur
Meedoen in de zaak
Die stap om medewerkers een kans te bieden liep heel organisch. Riad blikt terug: ,,We zaten op zaak nummer 7 in Amsterdam-Oost. Het was heel druk. Ik ben een control freak en ging elke dag en nacht de zaken af. Ik kon het niet meer doen zoals ik het wilde doen. Ik sprak de bedrijfsleider, Marek Dirkse, van Bar Bukowski. Hij vertelde dat hij wat anders wilde doen: de muziek in of een eigen zaak. Ik zei: maar dit is jouw zaak! Hij was het gezicht van de zaak en hij heeft het tot een succes gemaakt.”
,,Ik stelde hem voor: misschien moet je meedoen in de zaak. Daarvan was hij wel onder de indruk. Wel typisch ik: ik moest nog even overleggen met Jason en Piet. Dat vonden ze een goed idee, gelukkig. Toen gingen we verder als gelijke partners en met hem heb ik nu 3 zaken. Een jongensdroom. Met anderen doorgroeien en hen een kans geven, net als ik vroeger kreeg, dat is toch geweldig? Het is leuk en strategisch gezien ook nog eens heel slim. Je biedt ze eigenaarschap en het is daarnaast ook zo moeilijk om mensen te vinden. Als je niet kunt delen, kun je niet vermenigvuldigen. Ik lijk wel Piet, haha.”
Horecagroepen hebben de toekomst
Hoge inflatie, personeelskosten, inkoop, personeel behouden, lagere bestedingen van consumenten en de naweeën van corona; zomaar wat zaken waardoor de horeca momenteel in zwaar weer zit. Volgens Riad hebben horecagroepen de toekomst. ,,Je voelt nu pas hoeveel schade corona heeft aangericht. We zijn heel dankbaar voor de steunmaatregelen die we hebben gekregen van de overheid, anders hadden we het niet gered. Misschien is het ook wel normaal, want we betalen belastingen genoeg toch? Alle regelingen waren fantastisch, maar je werkt nu wel dat het heel zwaar is. Veel ondernemers zijn daardoor gedwongen om te stoppen. Als horecagroep kun je echter schalen, en zo is het behapbaar. Dan kan je het terugverdienen op je inkoop.”
Hij heeft een tip voor eenpitters: ga samenwerken. ,,Zo kun je je overhead verkleinen of samen inkopen. De leveranciers die dit lezen gaan dat niet leuk vinden, maar het helpt echt. Ik zou het doen. Kijk bij elkaar in de keuken en kijk hoe je je elkaar kan versterken. Zo blijft de horeca creatief en persoonlijk en uit de monocultuur.”
Succesvol zijn is leuk, maar gezond en gelukkig zijn is pas echt belangrijk
Landelijke expansie
Riad is, zoals hij vertelde, niet van de lange termijn. Wat zijn dan de plannen voor de komende 2 jaar? Hij wil voor landelijke expansie gaan. ,,We hebben onlangs in Utrecht en Leiden een nieuwe zaak geopend. Daar zijn we goed ontvangen met respectievelijk Le French Café en Hotel Rumour. Landelijk opereren is een challenge met mezelf. Ik heb het gevoel dat we nog iets kunnen toevoegen aan bepaalde steden. In Amsterdam zijn we wel goed inmiddels. We maken daar ruimte voor een nieuwe generatie, vers bloed. We hebben daar een aantal zaken verkocht. Mijn ambitie is om in Leeuwarden, Groningen en Utrecht een lokale horecagroep met lokale partners op te zetten.”
Cijfers over de zaken van 3WO maakt hij niet bekend. ,,We zijn weleens onder de loep genomen door een magazine, maar dat klopte niet.” Lacht: ,,We waren veel meer waard. Maar even serieus: ik sta niet in de Quote, al mijn geld zit in mijn zaken.”
Gezond en gelukkig zijn
Naast corona was zijn eigen gezondheid iets waar hij tegen aanliep tijdens het ondernemen. ,,Wij ondernemers hebben een ego die we moeilijk opzij kunnen zetten. Zo van: nee joh, ik ben helemaal niet moe. Als je het leuk vindt, ga je door. Voor veel ondernemers is tijd verdelen heel lastig. Dat heb ik zelf gemerkt. Zo’n 7 jaar geleden was ik heel succesvol, maar dat had ik niet goed onder controle. Dat zelfonderhoud is juist heel belangrijk. Mijn beste vriendin Evodie coacht mij al 7 jaar lang op professioneel niveau. Niet jezelf en je dierbaren uit het oog verliezen. Dat was en is mijn grote uitdaging. Succesvol zijn is leuk, maar gezond en gelukkig zijn is pas echt belangrijk.”
Lees ook: Met zakenpartners brengt Frederic elan terug in Terneuzen: ‘Durf details los te laten’
Bekijk hier de voorwaarden.
