Na het Brexit-referendum: de vragen en onduidelijkheid

Veel vragen die in het referendum-debat niet aan bod zijn gekomen gaan ineens spelen. Wat is eigenlijk een douane-unie? Wat zijn non-tariff barriers? Welke delen van de EU willen we eigenlijk uit en welke niet? Welke delen kúnnen we überhaupt in blijven als we zouden willen? Wat zijn de gevolgen van scenario X en wat van scenario Y? En wat is het Brussels Effect? Het volk is niet gevraagd wat ze dan wél willen en… politici weten het eigenlijk ook niet.

Zes maanden na het referendum kondigt Theresa May haar inmiddels beruchte persoonlijke ‘Red Lines’ aan. De kern zijn ‘taking back control’ over regulering en immigratie en dus het verlaten van het Europese Hof van Justitie, de Interne Markt en de Douane Unie. Vriend en vijand van Brexit zijn verbaasd over sommige keuzes, vooral die over het Europese Hof wat tijdens het referendumdebat nooit ter sprake kwam. Pas later wordt duidelijk wat de gevolgen van deze ‘Red Lines’ zullen zijn.

Medicijnen, ruimtepuin en rijbewijzen

Een wekelijks terugkerend fenomeen sinds het referendum is de ontdekking van een nieuw gevolg van Theresa May’s Red Lines. Waar in de ogen van de Brexiters het EU-lidmaatschap een nuttige handelsovereenkomst was met een lastig politiek element, sinds het referendum is er iedere week een nieuwe ontdekking wat er eigenlijk allemaal op het niveau van de EU28 geregeld wordt. Medicijngoedkeuring, waarschuwingen voor ruimtepuin, rijbewijserkenning, uitwisselingsstudenten, voedselveiligheid, pilotenlicenties, handelsverdragen (het VK moet ten minste 759 internationale verdragen opnieuw onderhandelen), BTW-heffing, wetenschappelijk onderzoek, radioisotopen voor kankerbehandeling, huisdierenpaspoorten, landingsrechten - het VK heeft in de afgelopen decennia veel geoutsourced naar gemeenschappelijk EU-niveau wat nu allemaal terug in-house genomen moet worden of op z’n minst opnieuw onderhandelt.

Behalve autofabrikanten – die al snel hun zorgen uiten over de gevolgen van het verlies van Interne Markt en Douane Unie voor hun Just in Time supply chain – begint pas tegen eind 2017 het bedrijfsleven openlijk hun zorgen te uiten. Moeite met vinden van personeel, extra bureaucratie, verlies van certificering, import- en exportheffingen; vooral bedrijven die niet rechtstreeks aan consumenten verkopen durven de alarmbel te luiden. De op consumenten gerichte FMCG-sector houdt zich nog steeds angstvallig stil, bang voor de splijtzwam.