'Niet Boris Johnson zelf, maar de VS, EU en China gaan bepalen wat hij kan bereiken met Brexit'

We zitten, ondanks een aantal gepeperde uitspraken van Britse ministers, nog in een stilte voor de storm. De echte onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk (VK) en de Europese Unie (EU) begint waarschijnlijk pas in maart. Eerst moeten de 27 EU-lidstaten hun wensenlijstjes afstemmen, het eens worden over absolute ondergrenzen en wat ze er idealiter uit willen slepen. Daarna geven ze hun mandaat aan het team van onderhandelaars om zo veel mogelijk binnen te slepen.

Auto- en farmaceutische industrie

We hebben van de Britse kant al veel gehoord. Bedrijven zouden zich op moeten maken voor verregaand ; 'divergeren' van bestaande EU-regels. Dát lijkt voor sommige bedrijven op het eerste gezicht interessant als dat betekent: minder belemmering.

In de praktijk zal het voor redelijk wat bedrijven die zowel in het VK als de EU opereren, echter extra regeldruk betekenen omdat ze ineens met beide sets regels rekening moeten gaan houden. In relatief complexe sectoren als de Britse auto- en farmaceutische industrie gingen dan ook direct de alarmbellen rinkelen.

Brexit als 'Canada-dry'-deal

De Britse regering droomt van een handelsdeal met de EU zoals Canada die tegenwoordig ook heeft, de CETA. Geen politieke of reglementaire integratie, wél verminderde handelsbelemmeringen. Oorspronkelijk had men een ‘Canada Plus Plus Plus’ deal in gedachten, zoals CETA maar dan aangevuld met extra’s als ruimte voor grensoverschrijdende voor diensten.

Aangezien Johnson geen verlenging van de onderhandelingen wil lijkt er te weinig tijd om zelfs maar een basis ‘Canada-deal’ te onderhandelen. Alleen de onderhandelingen van CETA kostten destijds al vijf jaar, daar kwamen dan nog een paar jaar voor alle parlementaire goedkeuringen bij.

Zo komen we dan uit bij wat wel eens een Canada-dry deal wordt genoemd, naar het merk Ginger Ale. Een hele basale deal met alleen wat afspraken over invoertarieven en niets voor diensten.

Onderscheid goederen en diensten

Mocht het inderdaad een Canada-dry deal worden maak dan je borst maar nat. Het is niet alleen de financiële of techsector die daar dan last van krijgt. Het onderscheid tussen goederen en diensten is immers al lang niet meer zo scherp als het ooit was.

Veel autofabrikanten bieden zelf diensten zoals financiering aan bij de auto die ze verkopen. In de business-to-businesshoek is het niet ongebruikelijk om een langdurig onderhoudscontract aan te bieden bij de verkoop van machines. Zelfs bedrijven die op het eerste gezicht alleen goederen leveren kunnen zo nog wel eens in de knel komen.

Westminster

Is dit dan niet idioot? Ja, natuurlijk. Maar het blijft lastig inschatten of het een ontkenning van de werkelijkheid is, een gebrek aan kennis of bewuste ‘Creative destruction’ – het kapot maken om iets nieuws te laten ontstaan.

Als je het mij vraagt is het deels show voor binnenlands gebruik, deels inschattingsfout. We zijn hier al eerder geweest. De cruciale fout die keer op keer wordt gemaakt is denken dat Westminster (het politieke hart van het VK) een cruciale rol speelt.

Boris Johnson

Het in 2017 door het parlement duwen van de Artikel 50-procedure (de formele verklaring de EU te willen verlaten) bleek geen overwinning maar het startschot voor meer problemen. Zo zullen we zien we dat de verkiezingsoverwinning van Boris Johnson geen garantie is op een bepaalde uitkomst. Soevereiniteit eindigt aan de landsgrens. Daarna zul je grotendeels van andere partijen afhankelijk zijn hoe dicht je bij je doel komt.

In dit geval zullen het vooral de economische grootmachten VS en de EU, en in mindere mate China zijn die gaan bepalen hoeveel het VK kan bereiken. Zij zullen gaan bepalen welke opties er straks op tafel liggen, Westminster mag daar slechts uit kiezen.

Het is een relatieve stilte voor de storm maar: ‘maart roert z’n staart’.