Brexit-column: 29 maart, weet u nog?

Twee jaar lang was '29 maart' een symbolische dag. En het werd en dag die uiteindelijk betrekkelijk geruisloos voorbij ging. Het door de EU27 verleende uitstel heeft de symboliek er uit gehaald maar '29 maart' niet vervangen door een andere datum met eenzelfde symbolische waarde. Er zijn nu twee data, beiden met een aantal voorwaarden er aan verbonden: 12 april mocht de Withdrawal Agreement niet geratificeerd worden, 22 mei als dat wel gebeurt. Dat er nu twee data zijn, met voorwaarden, haalt de psychologische en symbolische waarde uit het hebben van een datum.

Voor veel bedrijven is Brexit al gebeurd

Voor bedrijven zijn al deze data minder belangrijk. Ik vermoed dat veel van hen 1 januari in hun interne go/no-go planning hadden, afgaande op het grote aantal aankondigingen van verhuizingen en nieuwe kantoren in EU27 landen die in januari werden gedaan.

De, veelal buitenlandse, banken met vestigingen in Londen hebben inmiddels ruim £900 miljard aan vermogens verhuisd naar nieuwe of bestaande vestigingen in de EU27. De klanten en orderboeken zijn verhuisd zodat Spaanse of Finse klanten vanuit Frankfurt of Parijs worden bediend in plaats vanuit Londen. Die komen niet meer terug.

Voor een aantal bedrijven was juist het verplaatsen van de datum een probleem. BMW, Peugeot (met hun fabrieken voor het Opel/Vauxhall merk) en Honda hebben hun jaarlijkse zomerstop voor groot onderhoud naar voren gehaald en maandag de deuren gesloten omdat de Brexit chaos oorspronkelijk deze week zou zijn. Verplaatsen was niet meer mogelijk.

De door de Britse overheid ingehuurde veerdiensten om Dover te ontlasten tijdens de verwachtte douanechaos zijn hun twintig extra overtochten per week gewoon begonnen. Het was te laat om die nog te verplaatsen. Dat was overigens dezelfde onderhandse aanbesteding waarbij de overheid een miljoenencontract had afgesloten met een pas opgestart veerbedrijf dat nog geen schepen of diensten had. Het was ook de aanbesteding waar Eurotunnel, het bedrijf achter de kanaaltunnel, via de rechter een schadevergoeding van £33 miljoen afdwong omdat de contracten niet via openbare aanbesteding waren vergund. Aan schoonheidsprijzen verdienen denkt niemand meer.

Geheimhoudingsverklaringen

Een grotere zorg, zowel voor bedrijven als burgers, is het bewust geheimhouden van informatie en voorbereidingen. De minister van volksgezondheid heeft zorginstellingen verboden details over de No Deal voorbereidingen openbaar te maken. Dat gaat over zaken als het op grote schaal schrappen van operaties maar ook verwachte medicijntekorten en andere verstoringen.

Er zijn vrijwel zeker nog veel meer van dit soort verhalen maar veel bedrijven waar de overheid mee samenwerkt hebben geheimhoudingsverklaringen moeten tekenen. Sky News bracht vorige week het nieuws dat zij het bestaan van honderden geheimhoudingsverklaringen tussen overheidsdiensten en bedrijven had ontdekt. Daaronder 100 bij de Home Office (het Britse ministerie van binnenlandse zaken) alleen al over havens en 79 bij het ministerie van transport.

Bedrijven klagen dat zij informatie te zien krijgen die ze niet mogen gebruiken om hun personeel voor te bereiden. Belangenbehartigers voor transport en logistiek of de agrarische sector kunnen hun achterban niet goed inlichten. Bedrijven maken zich zorgen dat leveranciers of klanten weten over aanstaande problemen maar dat niet mogen delen.

Party of business

De Conservative Party noemde zichzelf altijd de ‘Party of Business’ te zijn. Daar denkt ‘business’ inmiddels heel anders over. Niet alleen het imago van het VK is geschaad, ook dat van de regeringspartij. De gebruikelijke partijdonaties uit het bedrijfsleven zijn opgedroogd.

Als ik naar een datum uitkijk dan is het naar het moment dat de Tories de macht verliezen en eens een jaartje of tien gaan nadenken wie ze zijn en waar ze voor willen staan. Het liefst geruisloos.