Brexit-expert: op verkiezingsuitslag is in Europese Unie stiekem gehoopt

Met 43,6% van de stemmen heeft de Conservative Party 56% van de zetels binnengehaald. Een meerderheid van 66 zetels, veel meer dan de hooguit 25 die ik zelf twee weken voorspelde en aanzienlijk beter dan sommige verwachtingen van een ‘hung parliament’. Een Brexit op 31 januari is nu zo goed als zeker. Een lastige elf maanden daarop ook.

Toch zijn het niet alleen Brexiters of Conservatieven die nu een zucht van verlichting slaken, door de hele Europese Unie zullen er mensen opgelucht ademhalen. Voor bedrijven in sommige sectoren is er hiermee al wat zekerheid. Ook in Brussel en veel andere Europese hoofdsteden zal er stiekem op deze uitkomst gehoopt zijn.

Brexit

Het Brexit-proces tot nu toe heeft veel energie en aandacht gekost van de Europese Commissie, de Raad, het Parlement en de 27 regeringsleiders. Eindelijk door naar de volgende fase betekent ook weer meer tijd voor belangrijker zaken.

Een Brexit-deal goedgekeurd door het Britse parlement betekent ook dat het vertrekkende Verenigd Koninkrijk gewoon haar openstaande rekening zal betalen en die niet voor rekening van de belastingbetaler in de andere 27 landen komt.

Boris Johnson

Met Boris Johnson in plaats van Theresa May aan het hoofd van de regering kwam er ineens schot in de zaak. Waar May er een voor het Verenigd Koninkrijk onverwacht sterke deal uit sleepte (die ze vervolgens niet door het parlement kreeg), keerde de veel meer plooibare Johnson terug naar een eerder voorstel van de 27 Europese Unie-landen (EU27) - mét grens door de Ierse Zee - die de Europese onderhandelaars maar wat graag zagen slagen.

EU-bedrijven kunnen bijvoorbeeld via Ierland straks makkelijker exporteren naar Groot-Brittannië dan andersom. Vervolgens lukte het Johnson om zijn eigen partij alle eerdere kritiek op dat voorstel in te laten slikken en het een triomf te noemen. Charisma bleek belangrijker dan inhoud.

Dat Johnson bereid is veel te slikken en het ook nog aan z’n achterban weet te verkopen zullen de Europese onderhandelaars met een lastig jaar voor de boeg gráág zien.

Canada

Mijn dag begon vrijdagochtend bij de Nederlands-Britse Kamer van Koophandel (NBCC) voor een verkiezingsevaluatie door experts uit het politieke, economische en bedrijfsleven. Conclusie: die uittredingsdeal komt er wel doorheen, maar voor een reeks sectoren laat de zekerheid nog even op zich wachten.

Johnson zegt een vergelijkbare handelsovereenkomst als die tussen Canada en de EU te willen. Mocht dat waar zijn dan ziet het redelijk uit voor sommige sectoren in fysieke goederen, maar erg slecht voor de dienstensector. Voor diensten staat een Canada-deal gelijk aan een No Deal.

Tegelijkertijd zullen de EU27 zorgen dat er alleen een handelsovereenkomst komt als het Verenigd Koninkrijk de zogeheten ‘Level Playing Field’ voorwaarden ondertekent. Om te voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk na Brexit aan ‘social dumping’ (denk aan vermindering van het aantal verplichte vakantiedagen of langere werktijden) zal doen of ineens een fors staatssteunprogramma opstart om Britse bedrijven met belastinggeld te laten concurreren met die in de EU27.

'Plooibare Prime Minister'

Kortom, de meest lastige keuzes in het Brexit-proces komen nog. Voor Johnson een ingewikkelde spagaat tussen de bevolking (“dit is niet de Brexit die wij wilden”) en de 27 onderhandelingspartners (“jullie wilden er uit, dan kun je niet meer op de voordelen van lidmaatschap rekenen”).

Lastige keuzes en weinig tijd dus misschien nog vóór de zomer weer een discussie over verlengen van de handelsonderhandelingen.

Dan is het vanuit Haags of Brussels perspectief maar beter een 'Prime Minister' te hebben die plooibaar is maar dat goed weet te verpakken voor het thuisfront.