'Het is een gok, maar Britse markt gaat op de schop'

Alles gaat op de schop. Investeren in achtergebleven gebieden of infrastructuur? Gooi die geldkraan maar open want hier komt ‘Baby Chino’. De Britse minister van Financiën stapt op, lang leve de nieuwe minister van financiën.

Dominic Cummings

Alles wees er op dat Chancellor of the Exchequer – de aanstellerige titel voor de minister van Financiën – Sajid Javid op zijn post kon blijven. Tot hij aankondigde per direct op te stappen omdat hij niet naar de pijpen wilde dansen van Dominic Cummings, de man die achter Boris Johnson aan de touwtjes trekt.

Van oudsher was het Britse Ministerie van Financiën een sterke speler in het Britse beleid. De minister-president kon wel iets willen, maar als Financiën er de portemonnee niet voor wilde trekken gebeurde het meestal toch echt niet.

Dat was onder Johnson al anders. Sajid Javid had als bijnaam ‘Chino’, afkorting voor ‘Chancellor In Name Only’, omdat al zijn beleid in feite door de groep achter Boris Johnson werd bepaald. Met het inruilen van Sajid Javid door Rishi Sunak zal dat nog sterker het geval zijn: het ministerie moet worden onthoofd. Sunak wordt al ‘Baby Chino’ genoemd omdat hij weinig in te brengen zal hebben en nog minder tegengas zal geven. Tegengas over extra belastingverlaging en extra geld lenen bijvoorbeeld.

Open met die geldkraan

Dat geld lenen is hard nodig. De regering zegt flink te willen gaan investeren om na tien jaar bezuinigen de onvrede de kop in te drukken en de balans tussen de rijke en arme gebieden te verkleinen, onder meer met grote infrastructuurprojecten. Niet die flauwekulbrug tussen Schotland en Noord-Ierland, wel met HS2 – de nieuwe hogesnelheidslijn naar het Noorden – en het verbeteren van de treinverbinding tussen de grote steden in het Noorden.

Met de voorspelde jaren van tegenvallende economische groei én de wens om belastingen te verlagen, is er maar één manier om toch flink meer geld uit te geven: flink geld lenen. Alles lijkt er nu op dat het niet meer een heilig streven is het begrotingstekort in toom te houden. Bovendien, op dit moment kan het Verenigd Koninkrijk nog relatief goedkoop geld lenen en het is maar de vraag of dat nog lang duurt. Haast is daarom geboden.

Alles op de schop

Het blijft niet bij een macro-economische opschudding. Ondernemers in het VK én de EU27 moeten zich gaan opmaken voor een flinke herschikking van de Britse economie. Hele sectoren zullen flinke klappen krijgen.

Maandag luidde het British Retail Consortium de noodklok. Zonder handelsdeal na de transitiefase zullen veel geïmporteerde producten niet meer verkrijgbaar zijn of alleen tegen fiks hogere prijzen. Dinsdag trokken de worstenmakers aan de bel omdat de Britse regering het exportcertificatensysteem voor verse vleeswaren niet op orde heeft. Daardoor komt ruim 17 miljoen euro aan export op de tocht te staan.

Stommiteit of strategie

Het is hier in het Verenigd Koninkrijk niet altijd duidelijk of iets stommiteit of strategie is. Duidelijk is wel dat als de groep rond Boris Johnson werkelijk No Deal wil riskeren en hun terugvalstrategie waarschijnlijk die van ‘Creative Destruction’ is: een markt kapot maken om een nieuwe te laten ontstaan.

Omdat het lastig te voorspellen is of het nieuwe meer waard zal zijn dan het oude, blijft het een gok. Zeker is dat er geen weg terug is voor Brexit en dat alles op de schop gaat.