Hoofdeconoom CBS: 'Industrie en landbouw vrezen gevolgen brexit'

,,Wij volgen bijvoorbeeld al jaren de exportcijfers, maar die worden rond brexit extra interessant. Ook kijken we naar rechtstreekse investeringen, naar multinationals, maar ook naar het consumentenvertrouwen en het aantal Britten in Nederland. Dat vatten we allemaal samen in die brexitmonitor."

De brexitmonitor is onderverdeeld in vier groepen: handel en toerisme, migratie, macro-economie en tot slot financiële markten en vertrouwen. ,,Sinds enige tijd vragen wij bedrijven of zij verwachten dat de brexit invloed op hen heeft. Daaruit blijkt dat vooral de industrie en de landbouw de gevolgen vrezen", zegt Van Mulligen.

Gevolgen voor bedrijfsvoering

Bijna een op de vier bedrijven verwacht gevolgen voor de bedrijfsvoering, vooral vanwege de afnemende vrijheid van verkeer van goederen en diensten. Daarnaast denkt inmiddels 11 procent van de ondernemers dat er in het eerste kwartaal minder handel zal worden gedreven met Groot-Brittannië.

,,Na Duitsland verdienen wij het meest aan Groot-Brittannië", zegt Van Mulligen. ,,We zien dat de export naar Groot-Brittannië al achterblijft ten opzichte van andere landen of zelfs inzakt. Dat kan zijn omdat bedrijven anticiperen op de brexit."

In 2017 leverde de handel met het Verenigd Koninkrijk 22,7 miljard euro op. In 2016 was dat 22,8 miljard. De cijfers van 2018 zijn nog niet bekend. Maar dat de export terugvalt, hoeft volgens Van Mulligen niet helemaal aan de brexit te liggen. ,,Dat weten we niet zeker. Wel weten we dat Nederland binnen de EU een van de belangrijkste handelspartners is van de Britten. Wij krijgen er na 29 maart direct mee te maken. De gevolgen zijn voor ons groter dan voor bijvoorbeeld Italië."

Te veel onzekerheden

Hoe groot die gevolgen zullen zijn, kan en wil Van Mulligen niet zeggen. ,,Wij stellen alleen dingen vast met cijfers. Daarnaast is het ook niet mogelijk om een voorspelling te doen omdat we niet weten of er een goede deal komt voor de handel. Er zijn nu te veel onzekerheden. Ongetwijfeld heeft brexit gevolgen voor de economie. Zeker als het vrije verkeer wegvalt. Momenteel zien we dat de Nederlandse economie met 2,5 procent is gegroeid. Dat is meer dan de Britse economie. Maar het lijkt me voorbarig om dat een direct effect van de brexit te noemen. Wel kunnen we inzichtelijk maken hoe belangrijk Groot-Brittannië voor ons is en hoeveel procent van de export daarnaartoe gaat. Daarmee weet je wel welke knauw de brexit ons kan geven."

Indirecte gevolgen

De uiteindelijke gevolgen voor de Nederlandse economie zijn afhankelijk van de inhoud van de deal. ,,De Britse economie heeft er nog meer onder te lijden dan de Nederlandse. De handelscijfers daar zijn minder hard gegroeid dan in de rest van Europa. Maar de brexit zal ook veel indirecte gevolgen hebben. Als het vrije verkeer van personen veel meer wordt beperkt, kan bijvoorbeeld een bedrijf in de horeca dat veel Britse toeristen trekt minder inkomsten krijgen. Maar dat zijn cijfers die we pas volgend jaar hebben. Daar kunnen we vanaf april misschien iets over zeggen."

Meer vraag naar cijfers

Voor het CBS zelf heeft de brexit nauwelijks gevolgen gehad. ,,We hebben geen extra mensen aangetrokken", zegt Van Mulligen. ,,Wel is er onderling wat geschoven zodat we ons meer konden richten op de brexit. We merken ook dat er meer vraag is naar cijfers daarover. Daarom kijken we meer naar internationale statistieken en cijfers uit Groot-Brittannië. Daar hebben consumenten na het referendum in de zomer van 2016 veel minder vertrouwen gekregen. Nog steeds zit dat vertrouwen op een lager niveau dan voor het referendum. De inflatie liep al op door de daling van de pond. Ik ben razend benieuwd wat er gaat gebeuren en volg het vanaf de voorste rij."