Column 'London Calling': Brexit betekent banden aanhalen

Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima brachten afgelopen week een staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk. Staatsbezoeken worden tot in detail gepland en deze stond al in de planning voor het referendum. Brexit was de elephant in the room geweest als de Koning er niet over was begonnen. De conclusie: Brexit is vervelend maar onze bestaande band moet er niet onder lijden. En die bestaande band tussen het VK en andere Europese landen kan wel wat versterking gebruiken.

De Britten lijken Europa de laatste decennia vergeten te zijn. Voor veel Britse universiteiten betekent het aantrekken van internationale studenten het promoten van hun instelling onder Australiërs, Indiërs en Chinezen maar niet onder Italianen, Duitsers en Fransen. Bij promotiecampagnes over export gaat de voorlichting over exporteren naar Vietnam en India, niet naar Spanje en Polen.

Door het Brexit-referendum ontdekken de Britten Europa opnieuw. Bestaande bilaterale verbanden, zoals de Nederlands Britse Kamer van Koophandel (NBCC), worden ineens cruciaal, vergeten relaties worden weer opgepoetst. Al sinds 1977 speelt een team van Nederlandse politici en parlementair journalisten tegen hun Britse tegenhangers: Binnenhof Cricket tegen Lords and Commons Cricket Club. Sinds het referendum is de teneur op hun jaarlijkse bijeenkomsten een pleidooi om de Britten niet in de steek te laten. De Foreign Office versterkt inmiddels de buitenposten in verschillende Europese hoofdsteden.

De tweede dag van het staatsbezoek, was ik uitgenodigd voor een aantal evenementen in het kader van de Brits-Nederlandse samenwerking. Tijdens de UK – Netherlands Innovation Showcase, georganiseerd door het Department for International Trade, werd een aantal voorbeelden van Nederlandse en Britse innovatie aan de Koning gepresenteerd. Project MARCH bijvoorbeeld.

Project MARCH van TU Delft ontwikkelt een exoskelet om mensen met een dwarslaesie hun mobiliteit terug te geven. UtterBerry, een spin off van Cambridge University, maakt slimme draadloze sensoren die veel gebruikt worden in infrastructuur- en bouwprojecten. Beiden zijn prachtvoorbeelden van high-tech projecten die sterk leunen op R&D en kennisuitwisseling, gebouwd op de open cultuur die universiteiten bieden en die met een eilandmentaliteit niet zouden bestaan.

Tijdens een lunch van de Nederlands Britse Kamer van Koophandel, sprak ik Brits-Nederlandse bedrijven met een grensoverschrijdende structuur. Zij hebben ontdekt hoe vruchtbaar internationale samenwerking is en kennen als geen ander het gevaar van Brexit. Stel je eens voor dat je een tariefmuur tussen twee afdelingen binnen één bedrijf moet introduceren.

Aan de basis van het referendum en de moeizame onderhandelingen ligt een gebrek aan kennis van de Britten over de EU. Iedereen die weleens onderhandelt weet dat kennis van de onderhandelingspartner en hun onderhandelingspositie een voorwaarde is voor succes. Als Britse politici zich voor 2016 meer hadden verdiept in de EU, zaten ze nu niet in de problemen. Het is symbolisch voor een on-Britse kloof tussen bedrijfsleven en politiek. Een hoop sectoren trekken al jaren aan de bel over de gevolgen, maar sommige politici lijken het niet te willen horen.

Veel Britse politici zijn niet in een positie om het toe te geven, maar binnenskamers lijkt doorgedrongen dat het niet langer een kwestie is van dromen over een zonnige toekomst buiten de EU. Het devies? Samenwerken om de schade beperkt te houden.