„We hebben hier in Driebergen met een geweldig team en met onze trouwe klanten iets bijzonders opgebouwd. De winkel was meer dan enkel een plek om speelgoed te kopen, het was een belevenis”, vertelt ondernemer Mark Ligteringen over zijn duurzame speelgoedmerk Planet Happy en de bijbehorende winkel. „Door de coronaperiode en het veranderende winkelgedrag hebben we besloten om te stoppen met onze eerste winkel.”
Lees ook: Crowdfunding: Mark wil met duurzaam, Europees speelgoed de strijd aangaan met plastic prut uit China
Speelgoedondernemer
In 2012 begon Mark Planet Happy, een bedrijf dat duurzaam en kwalitatief, voornamelijk houten, speelgoed verkoopt. In 2023 nam hij speelgoedmerk Van Dijk Toys en het distributiebedrijf Waloka over. Daarbij hoorde ook de distributie van het speelgoedmerk Tolo, dat hij verduurzaamde. Mark legt uit dat hij met die uitbreidingen zoveel mogelijk vooruit probeerde te denken. „Ik merkte dat de kosten stegen en daardoor de marges kleiner werden. Juist de retail met de fysieke winkels staan aan het einde van de keten en houden de minste marge over. Ik wilde daarom steeds meer directe verkoop aan consumenten realiseren.”
Maar ook door de opkomende concurrentie in de winkelstraat van discounters zoals Kruidvat en Action verschoof Mark zijn aandacht langzaam naar online en de b2b-markt voor kinderopvangorganisaties. „Consumenten zeggen wel dat ze duurzamer willen zijn, maar ze willen er niet meer voor betalen. Kinderopvangen hebben daar meer geld voor over.”
Hoge coronaschulden
Hoge coronaschulden speelden ook een grote rol bij het sluiten van zijn winkel, vertelt Mark. Tijdens de coronaperiode moest hij drie kerst- en Sinterklaasperiodes zijn winkel sluiten. Naast het verlies van veel potentiële inkomsten liepen zijn coronaschulden op tot meer dan een miljoen euro. „Dat betekent dat je dubbele winst moet genereren, terwijl we allemaal weten hoe het met de retail gaat.”
Het was echt een jaar lang slecht slapen en veel stressen
Mark Ligteringen
De enige oplossing voor Mark was een WHOA sluiten met zijn leveranciers en de Belastingdienst. Daarmee weet hij een groot deel van zijn schulden kwijt te laten schelden. „Het was een heel heftig traject. Ik ben nu bijna schuldenvrij en ik praat er misschien makkelijk over, maar het was echt een jaar lang slecht slapen en veel stressen.”
Hij legt uit: „Het voelt als falen om als ondernemer te moeten roepen dat het niet goed gaat. Maar als je dat doet, dan kom je erachter dat je niet de enige in de wereld bent die een keer een tegenslag heeft.” Daarnaast was het hele traject om tot een akkoord te komen ook veel duurder dan hem in eerste instantie werd verteld. „Van tevoren hadden ze berekend dat het mij tienduizenden euro’s zou kosten. Uiteindelijk werd dat drie keer zoveel. Dan zit je in het nauw. Je denkt: hoe ga ik dat in hemelsnaam weer oplossen?”
Van creatieve naar zakelijke ondernemer
De sluiting van zijn winkels blijkt de realistische oplossing. Ook omdat het winkelgedrag de afgelopen jaren erg veranderd is, vertelt Mark. „Ik maakte in Driebergen 2,5 keer zoveel omzet in 2019 in vergelijking met 2023. Uiteindelijk kom je dan op een kantelpunt terecht: ga je ermee door of niet?”
Hij besluit zijn winkels in Amsterdam en Arnhem te sluiten. Nu volgt dus Driebergen. „Het is pijnlijk, maar ik heb wel geleerd te focussen op de dingen die goed gaan. Je kunt beter een paar dingen heel goed doen dan tien dingen half.”
Ik vind het emotioneel moeilijk om die te moeten sluiten, maar rationeel als je naar de cijfers kijkt en de toekomst, dan weet je: die moet ik allang dichtdoen
Mark Ligteringen
Waar Mark zichzelf ook altijd als een ‘creatieve’ ondernemer zag die alleen maar in kansen dacht, is hij door de jaren heen steeds meer een ‘zakelijke’ ondernemer geworden. „Driebergen was mijn eerste winkel. Ik vind het emotioneel moeilijk om die te moeten sluiten, maar rationeel als je naar de cijfers kijkt en de toekomst, dan weet je: die moet ik allang dichtdoen.”
Met die toekomst, doelt hij op de groei van de concurrentie: „Action en Kruidvat, die horen tot de grootste speelgoedverkopers van Europa. Bol groeide ‘slechts’ 8 procent in omzet, maar dat is gewoon 400 miljoen euro, Amazon groeide 300 miljoen. Met Action erbij praat je over een miljard die weg is bij fysieke winkels. Reken maar uit hoeveel winkels daarvan moeten sluiten.”
Lees ook: Manons duurzame bedrijf ging failliet: ‘Te duurzaam is mijn dood geworden met Zustaina’
Online groei door AI
Ondanks de sluiting van de fysieke winkel blijft Planet Happy actief via de webshop en voor kinderopvangorganisaties in Nederland. Doordat Mark direct met AI ging experimenteren, doet hij daar nu zijn voordeel mee. „Vroeger had ik een marketingafdeling van acht man, die heb ik ingeruild voor anderhalve programmeur. Zij bouwen alle content.” Met resultaat: de kosten zijn gedaald en zijn verkoop schoot omhoog. „Ik heb door hen al een half miljoen euro aan kosten bespaart.”
Mark legt uit waar die kostenbesparing vandaan komt: „Binnen twee weken heb ik 600.000 productomschrijvingen laten maken in zes talen. Dat kostte mij slechts 1.500 euro. Daarna werden deze producten ook nog gecategoriseerd in ongeveer 700 categorieën, wat slechts 85 dollar kostte. Dit proces zou handmatig een half jaar hebben gekost.”
‘Kies voor een niche’
Deze efficiëntieslag met AI was een extra reden om de winkel te sluiten. „De wereld verandert heel snel, dus je moet heel flexibel blijven. Als je duurzame producten een kans wil geven, dan moet je ervoor zorgen dat je kosten niet te hoog oplopen. Als de markt beweegt, moet je mee kunnen bewegen. Dat is mijn grootste les voor andere ondernemers. Vroeger had ik honderd man personeel, dan ben je veel minder flexibel. Kies voor een niche om onderscheidend te blijven en probeer niet de grootste te worden. Je wint toch niet van de Bols van deze wereld.”
Bezoekers krijgen nog één laatste kans om de winkel in Driebergen te bezoeken. Tot en met woensdag 24 december is er 30 procent korting op vrijwel het hele assortiment.
