No Deal-Brexit: waarom dreigement van Johnson niet al te serieus moet worden genomen

,,Boris Johnson heeft dan wel gezegd dat het Verenigd Koninkrijk zich moet voorbereiden op No Deal, maar hij heeft niet gezegd dat de onderhandelingen nu gaan stoppen", begint Van Otterloo. ,,De EU27 hebben donderdagavond de bal bij Johnson neergelegd en hij heeft hem vrijdagmiddag teruggekaatst. Michel Barnier (hoofd-Brexitonderhandelingen namens de Europese Commissie, red.) heeft aangeboden maandag naar Londen te komen om verder te onderhandelen en dat zal waarschijnlijk wel gebeuren. Wat extra druk op de ketel dus."

Als de EU niet 'fundamenteel' van houding verandert, zal het Verenigd Koninkrijk zich voorbereiden op een handelsrelatie naar 'Australisch model', zei Johnson in een korte persconferentie. Australië en de EU hebben op dit moment geen akkoord over vrijhandel. Op de vraag of Johnson met deze aankondiging nu definitief wegloopt van verdere onderhandelingen met de EU, antwoordde de premier ontwijkend.

'Opmerking over Australisch model is flauwekul'

Van Otterloo: ,,Johnson schermt met een Australië-Deal, als een soort codetaal voor No Deal omdat Australië beter klinkt dan Mongolië. Ook dat is flauwekul. Australië heeft dan misschien geen allesomvattende vrijhandelsovereenkomst met de EU (die wordt op dit moment onderhandeld), ze hebben wel een hele reeks van andere afspraken met de EU. Vooral omtrent de handel in agrarische producten. De Britten hebben die niet en ook zeker niet de tijd om dat nog voor 1 januari te regelen. Een No Deal zou Australische exporteurs van lamsvlees in een betere positie brengen dan de Britse, die driekwart van hun lamsvlees naar de EU exporteren.”

Noodzakelijke stappen nemen om No-Dealscenario te voorkomen

Johnson stelde aanvankelijk afgelopen donderdag als deadline waarop er zicht op een akkoord moest zijn over een nieuwe handelsdeal. Zo niet, dan zou hij de stekker uit de onderhandelingen trekken. De 27 EU-leiders riepen na afloop van hun top de Britse regering op om 'de noodzakelijke stappen te nemen om een akkoord mogelijk te maken', omdat anders het No-Dealscenario zou uitkomen.

Het Verenigd Koninkrijk verliet de Europese Unie op 31 januari, maar is in de overgangsfase tot de jaarwisseling nog aan de meeste regels van het landenblok gebonden. Als er voor 31 december geen akkoord is over de toekomstige relatie, valt de wederzijdse handel terug op de zeer basale regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Voor veel goederen worden dan aan de grens weer importheffingen ingesteld, en douanecontroles zorgen naar verwachting voor files van vrachtwagens aan de grens. De handel tussen Australië en de EU komt in principe ook op die WTO-regels neer.

Johnson wil het liefst een handelsverdrag zoals de EU met Canada heeft gesloten, maar concludeert nu 'dat dit niet zal werken'. Belangrijke twistpunten blijven de toegang tot Britse wateren voor vissers uit EU-lidstaten en het zogeheten gelijke speelveld. Met dat laatste wordt bedoeld dat Britse bedrijven zich aan Europese regels voor bijvoorbeeld het milieu, concurrentie en werknemersrechten moeten houden, willen ze vrije toegang tot de EU-markt behouden. Dat ligt in Londen gevoelig, omdat het Verenigd Koninkrijk dan nog altijd gebonden is aan EU-regels waar het met de Brexit juist van af wilde.

Sommige zaken überhaupt 'onbespreekbaar' voor de EU

,,Die opmerkingen van Johnson dat de EU hem geen ‘Canada-deal’ wil geven terwijl hij daar om vraagt en daarom dan maar voor een Australië-deal kiest, slaan eigenlijk nergens op", zegt Van Otterloo. ,,Ten eerste vragen de Britten niet om een kale Canada-achtige deal, maar om allerlei extra’s bovenop de EU-Canada deal. Erkenning van allerlei diploma’s, certificaten en beroepsgroepen bijvoorbeeld zodat Britten nog steeds allerlei werk in de EU zouden kunnen verrichten. Of extra vrijstellingen voor Britse vrachtwagenchauffeurs."

,,Sommige van de zaken zijn überhaupt onbespreekbaar voor de EU, andere alleen onder strenge voorwaarden omdat de EU haar eigen markt wil beschermen tegen oneerlijke concurrentie. Zolang de Britten die voorwaarden niet willen accepteren is een Canada-achtige deal niet haalbaar."