Lagerhuis heeft gestemd: geen verkiezingen, geen No Deal-Brexit op 31 oktober

Hallo, en welkom op onze Brexit-pagina van 4 september. Hierboven de livestream vanuit het Britse Lagerhuis, straks mengt onze Brexit-expert/columnist Lennard van Otterloo zich vanuit Londen in het 'strijdgewoel' met zijn visie en reacties. Die komen hieronder.

Het Lagerhuis is inmiddels in debat gegaan, om 18.00 en 20.00 uur zijn er stemrondes over de motie van de oppositie en rebelse (oud-)Conservatieve MP's om een 'no deal-Brexit' bij wet te verbieden. De spreekwoordelijke kick-off was voor 'the honorable mister Benn' (Labour) die de motie heeft ingediend. Hij stelt dat de wet 'heel simpel' is: het moet voorkomen dat het Verenigde Koninkrijk de Europese Unie op 31 oktober verlaat zonder deal.

16:43 - Lennard van Otterloo: 'Als we puur naar de procedure kijken dan draait alles deze week om haast. Normaal neemt een wet van begin tot eind een paar stadia in beslag, meerdere rondes in de House of Commons, dan naar de Lords en dan terug naar de Commons. Soms gaat hij een paar keer hen en weer, de zogeheten 'ping pong'. Nu moet alles klaar zijn en de wet bij de koningin liggen voordat het parlement volgende week geschorst wordt.'

16:45 - Eerder vandaag stelde Boris Johnson in het Lagerhuis dat 'deze regering er voor zal zorgen dat het VK de Europese Unie op 31 oktober verlaat. Er is maar één ding dat ons in de weg staat vanuit de oppositie, en dat is de motie die een No Deal-Brexit' moet voorkomen, de Surrender Bill'. En, stelde Johnson: ,,Als de wet wordt aangenomen, dan wil ik oppositieleider Corbyn uitdagen tot nieuwe verkiezingen op 15 oktober".

17:21 - Labour maakt in het debat opnieuw duidelijk niet akkoord te zullen gaan met verkiezingen tenzij het No Deal-scenario van tafel gaat.

17:24 - Lennard van Otterloo: 'Het meest opvallende wat we zien sinds gisteren is dat de hardhandige tactiek die Boris Johnson heeft gebruikt, zoals bijvoorbeeld het schorsen van het parlement voor vijf weken, er voor heeft gezorgd dat de oppositie samen is gekomen. Ze zijn het nu meer eens dan ooit. Het lijkt dus als eigen doelpunt uit te pakken.'

17:49 - Hilary Benn waarschuwde voor de eerste stemronde nog dat als het VK zonder een akkoord uit de EU stapt, dit het 'begin van het einde zal zijn. Dan breekt er voor het land een periode van grotere onzekerheid aan'.

18:15 - Lennard van Otterloo: 'Ook in de debatten vandaag zien we dat mensen die het op een heleboel vlakken niet met elkaar eens zijn nu verenigd zijn doordat ze Johnson niet vertrouwen.'

18:24 - De oppositie heeft de eerste horde in het parlement genomen: 329 tegen 300 om de Brexit-deadline uit te stellen. Lennard van Otterloo: 'Deze uitslag komt niet onverwacht, deze uitslag komt redelijk overeen met de stemming van gisteravond. Als je gisteren stemde om voor deze procedure te kiezen dan zul je nu ook voor stemmen om hem naar de volgende fase te brengen. En er is een stem bij gekomen sinds gisteravond. Het lijkt er op dat Conservative parlementslid Caroline Spelman nu ook mee heeft gestemd. Die kan vanavond nog verwachten dat ze ook uit de partij wordt gezet.'

18:42 - Voor de 'Brexit die hards', hier staan alle amendenten (in PDF) die nu behandeld worden (dank, Lennard): klik hier.Het Britse Lagerhuis gaat intussen verder met het debat over een wetsvoorstel dat een Brexit zonder deal moet voorkomen.

18:46 - Lennard van Otterloo: 'Ik vind het opvallend dat de stemming gisteren gewonnen is met een verhouding van 48:52 onder de parlementsleden, dat is precies de verhouding als bij het Brexit-referendum in 2016 onder de kiezers. Ook nu zie je aan een 329/300 stemverhouding hoe het parlement net zo verdeeld is als het land. Als er onder de kiezers of parlementsleden een 60:40 verhouding was geweest, of nog groter, dan hadden we de afgelopen jaren niet zoveel problemen gehad. Uiteraard waren een aantal interne tegenstellingen, technische en economische problemen gebleven maar beslissingen nemen was een stuk makkelijker geweest.'

19:27 - Lennard van Otterloo: 'Wat we nu zien lijkt allemaal zo beschaafd en beleefd als ze even niet allemaal door elkaar schreeuwen, maar er wordt af en toe met bepaalde woordkeuze toch flinke stoten onder de gordel uitgedeeld. Vooral de Engelsen zijn daar goed in, de Schotten en Noord-Ieren nemen iets minder een blad voor de mond. Die doen het iets opener, al zal niemand het woord leugenaar in de mond nemen, daar zijn creatieve alternatieven voor'.

19:34 - Stel dat de motie om een No Deal-Brexit te verbieden vanavond wordt aangenomen (en daar lijkt het steeds meer op), dan komen vervroegde verkiezingen serieus in beeld. Daar is dan weer een stemming voor nodig met een tweederde meerderheid van de 650 MP's: 434 voor-stemmers.

19:37 - Lennard van Otterloo: 'Vind het opvallend dat er nog steeds vriendelijke woorden worden uitgewisseld tussen Conservatives en de nieuwe 'rebels'. Nicholas Soames, de kleinzoon van Winston Churchill en een 'oer-Tory' moest tranen wegslikken dat hij uit de partij is gezet. De scheuring binnen de partij die er plaatsvind is ongehoord. Partijcoryfee Ken Clarke is gisteren uit de partij gezet, Johnson was vijf jaar oud toen Clarke MP werd. Stel je voor dat Hans Wiegel tegen z'n zin uit de VVD wordt gezet.'

19:54 - Lennard van Otterloo: 'Johnsons verleden is hem toch echt parten aan het spelen. Hij staat bekend als een leugenaar (of soms met iets creatievere woorden, regelmatig te horen in dit debat) en regelmatig komt het gemak waarmee hij met de waarheid omgaat hemzelf en de rest van de Conservative Party goed uit. Nu komt hij zichzelf tegen aangezien zelfs veel van eigen partijleden en harde Brexiters hem eigenlijk niet echt vertrouwen. Iedereen zoekt alternatieve garanties omdat Johnsons woord eigenlijk niets waard is.'

20:00 Tijd voor de tweede stemming met een aangepast voorstel. Als dit wetsvoorstel door het Lagerhuis wordt aanvaard, gaat het naar het Hogerhuis.

20:07 - Lennard van Otterloo: 'Die Geographical Indicators waar Barclay het eerder over had, zijn beschermingen voor regionale namen voor voedsel en drank. Bijvoorbeeld dat 'Champagne' alleen uit de gelijknamige regio in Frankrijk mag komen en 'Edammer kaas' alleen uit die regio in Noord-Holland mag komen. De EU dwingt die tegenwoordig ook af buiten de grenzen als onderdeel van een handelsakkoord. Straks mogen de Australiërs dus geen Edammer kaas meer maken. De Britten hebben daar nooit zoveel werk van gemaakt en daarom hebben ze er nu maar 88, de Melton Mowbray pork pie bijvoorbeeld.'

20:19 - Voor wie nu meekijkt en ook zo nieuwsgierig is... Weet: eerst volgen er uitslagen van stemmingen over ingediende amendementen.

20:33 Lennard van Otterloo: 'Ze stemmen nu over of de bill naar een 'third reading' moet gaan. Zoals ik al eerder schreef, normaal kan er makkelijk weken gaan over alle fases ('readings'), nu is er haast dus gebeuren alle fases binnen een paar uur.'

20:40 - Er is wat verwarring, maar de amendementen hebben we gehad, we gaan nu naar Dé Motie, Dé Stemming.

20:53- De uitslag: 327 'ja', 299 'nee'. Het Britse Lagerhuis heeft ingestemd met een wet die de Brexitvan 31 oktober moet uitstellen.

Lennard van Otterloo: 'Nu ze klaar zijn met deze bill in de House of Commons moet hij nog naar de House of Lords. Bij de Commons zijn ze erg streng met spreektijd, bij de bedaagde Lords niet. De Lords is, net als de Nederlandse Eerste Kamer, bedoeld als een 'chambre de réflexion' waar ze uitgebreid de tijd moeten kunnen hebben om te kijken of het wetsvoorstel dat de Commons bij elkaar heeft geamendeerd en gestemd wel een goed idee is.

Het nadeel van minder beperkingen op spreektijd is dat de Lords dus straks het toneel worden van 'filibusters' zoals de Amerikanen die ook hebben. Dat wil zeggen, pogingen om zo lang aan het woord te zijn dat er niet genoeg tijd om het voorstel er doorheen te krijgen. We hebben vandaag al foto's gezien van Lords die met extra kleding en scheermesje verschijnen omdat ze nachten gaan doorhalen. Ze gaan er waarschijnlijk tot vrijdag over doorvergaderen.'

21:02 - Premier Johnson vraagt het Lagerhuis verkiezingen uit te schrijven, oppositieleider Corbyn benadrukt echter - en met stevig, direct taalgebruik - opnieuw dat de Labour-partij voor nieuwe verkiezingen is, maar pas als de motie ook door het Hogerhuis heen is.

21:09 - Lennard van Otterloo: 'Wat mij nog opviel, het is erg symbolisch dat Ken Clarke weliswaar uit de Conservatives is gezet maar dat hij kennelijk niet aan de andere kant wil zitten. Toen Philip Lee gisteren overstapte is hij demonstratief 'overgelopen', Clarke dus niet'.

21:18 - Lennard van Otterloo: 'Als ik Ian Blackford van de SNP zo beluister, dan heeft hij makkelijk praten. Zijn partij bestaat alleen maar in Schotland en vertegenwoordigd Schotland in Westminster terwijl de Schotten overweldigend voor Remain hebben gestemd. Een beschuldiging dat hij eigenlijk de hele Brexit wil tegenhouden – en niet alleen No Deal – is een beschuldiging die hij makkelijk kan weerstaan.'

21:23 - Lennard van Otterloo: 'En weer komt het gebrek aan vertrouwen in Johnson terug, heel openlijk geuit door Schotten als Blackford.'

21:33 - Lennard van Otterloo: 'Jo Swinson, de nieuwe leider van de Liberal Demcrats, is een groot gevaar voor de Conservatives. De LibDems zijn openlijk voor het in de EU blijven, een hele heldere boodschap zonder compromissen. Er zijn zo'n vier miljoen Tory stemmers die Remain hebben gestemd –en die nooit voor Corbyn zouden stemmen– die nog wel eens zouden kunnen denken aan stemmen op de LibDems. De Conservatives zouden zich naar mijn idee veel meer zorgen over moeten maken, zeker na gisteravond.'

21:50 - Lennard van Otterloo: 'De hele reden dat de oppositiepartijen, geheel tegen gewoonte, niet staan te springen om vervroegde verkiezingen is, weer, omdat ze Johnson niet vertrouwen. Ze vrezen bijvoorbeeld dat hij eerst No Deal er doorheen zal duwen en daarna pas verkiezingen uitschrijft. Verkiezingen die hij dan veel makkelijker denkt te kunnen winnen als de minister president die Brexit voor elkaar heeft gekregen. Dat zou Nigel Farage de wind uit de zeilen nemen.

Voor Labour zou het beste moment voor verkiezingen juist tijdens een uitstel na 31 oktober zijn. Johnson zal zijn belofte niet na zijn gekomen en Nigel Farage zal de Conservatives in stukken scheuren.'

22:37 - Het Lagerhuis heeft het verzoek om nieuwe parlementsverkiezingen te houden afgewezen. Er was geen meerderheid.

22:40 Lennard van Otterloo: 'Een heleboel onthoudingen, en zoals Bercow zei, het gaat hier niet om wie de meerderheid haalt maar of minstens twee derde van het parlement nieuwe verkiezingen wil. Maar, het gerucht hier in Londen gaat intussen dat Johnson het maandag nog een keer wil proberen... De Lords zijn inmiddels al begonnen met het behandelen van het wetsvoorstel van eerder vanavond. Dat wordt nachtwerk..."

EINDE LIVEBLOG.

Nog even terug naar de politiek-hectische dag van gister.

Britse krantenkoppen zijn uiterst kritisch daarover, na de nederlaag van Boris Johnson. Onze collega's van het AD zetten er aantal naast elkaar. Daily Express vat het in chocoladeletters bondig samen tot: ‘Parlement geeft zich over aan de EU’. Daaronder doet de krant er nog een schepje bovenop: ‘Op weer een schandelijke dag in onze zogenaamde democratie stemmen opstandige parlementsleden op verraad van Brexit’.

'Chaos regeert'

Ook Financial Times kopt snoeihard: ‘Johnsons Brexitstrategie in puin nadat parlementsleden nederlaag toebrengen’. Daily Mail opent de krant met: ‘Chaos regeert nadat 21 rebellen van de Tories nederlaag afdwingen’.

Liefst 21 Conservatieven uit Johnsons eigen gelederen stemden tegen en dat zullen zij woensdag waarschijnlijk opnieuw doen. Johnson maakte direct daarna bekend dat deze parlementariërs niet meer voor de Conservatieve Partij in het parlement mogen zitten. Onder de rebellerende parlementsleden zitten de vroegere minister Philip Hammond en Nicholas Soames, de kleinzoon van Winston Churchill.

Johnson kondigde direct na de stemming in het parlement al aan dat er nieuwe verkiezingen zullen komen als de motie woensdag wordt aangenomen. ,,Ik wil geen verkiezingen, maar het kan dan niet anders. Als de motie wordt aangenomen gaat de Brexit nog jaren duren.’’