Positieve Brexit-geluiden? De draai van Boris Johnson verklaard

Doorgaans worden ‘Queen’s speeches’ in het Verenigd Koninkrijk gehouden ná verkiezingen zodat de regering de plannen voor het komende jaar concreter kan aankondigen dan tijdens de verkiezingscampagne. Deze troonrede is gehouden terwijl er juist vrijwel zeker binnen een paar maanden verkiezingen komen, geschreven door een regering die geen meerderheid heeft om plannen door het parlement te krijgen en die zichzelf teveel in een hoek geschilderd heeft om nog iets over de toekomst te zeggen te hebben. Het is het niet waard om veel woorden aan te verspillen.

Stoten aan dezelfde steen

Vorige week was eigenlijk interessanter. Als we even terug in de tijd gaan dan was er in 2018 een moment dat Theresa May haar retoriek en strategie aanpaste. We zullen het waarschijnlijk pas zeker weten als we een paar autobiografieën verder zijn, maar er wordt veronderstelt dat rond die tijd Theresa May doorkreeg dat No Deal niet realistisch was. Het bleek een valkuil die ze zelf gegraven had. Door voortdurend als onderhandelingstactiek te beweren dat ‘No Deal’ beter was dan een ‘Bad Deal’ begonnen mensen te geloven dat ‘No Deal’ een doel op zich kon zijn. Ondertussen werden de eerste tekenen zichtbaar van ministers die zich ineens soepeler opstelden en Theresa May die naar oplossingen begon te zoeken. We weten inmiddels dat rond die tijd de interne doorrekeningen over de gevolgen van een No Deal grimmiger werden. Wie die mocht inzien werd ineens een stuk constructiever.

Zoals verwacht heeft Boris Johnson de drie jaar waarin Theresa May haar leerweg aflegde in nog geen drie maanden doorlopen. Dezelfde fouten, dezelfde gevolgen. Hoog van de toren blazen om later bakzeil te moeten halen. Beloftes maken die nooit waar gemaakt konden worden. Zorgvuldig ingestudeerde vrije trappen die als eigen doelpunt eindigden.

Operation Kingfisher

Mogelijk kan daar nu ook inkeer aan toegevoegd worden. Er is namelijk weer eens iets uitgelekt, dit keer een interne rapportage van ‘Operation Kingfisher’, het overheidsplan om het bedrijfsleven te hulp te schieten na Brexit. Het schijnt dat in de laatste update een aantal bedrijven die eerder nog ‘op oranje’ stonden nu op rood staan. Ambtenaren vrezen dat de overheid alleen de grootste bedrijven kan helpen en dat het MKB het zelf zal moeten redden.

Verder zijn, zoals al eerder vermoed, de hardst getroffen gebieden ook veelal gebieden waar een meerderheid voor Brexit heeft gestemd. En laat Johnsons verkiezingsstrategie nou net leunen op voormalige Labour stemmers die vanwege Brexit ineens Conservative zouden stemmen. We weten dat een deel van die groep Brexit wel belangrijk vindt maar niet het allerbelangrijkst. Een No Deal zou dan dus wel eens slecht kunnen uitpakken voor Johnson.

Voortgang? Heel misschien

Zoals zijn voorganger ineens oplossingsgericht werd toen de werkelijkheid doordrong lijkt Johnson hetzelfde te zijn overkomen. De voortgang die de afgelopen dagen is geboekt was er niet geweest als Johnson niet ineens bakzeil had gehaald. Er lijken nog steeds mensen in zijn groep het liefst een No Deal uitkomst te willen, Johnson zelf lijkt daar van teruggekomen. Voor hem is premier blijven belangrijker dan alles, ook dan een hele harde Brexit.

Gaat er nu snel een Brexit komen? Ik verwacht voorlopig van niet. Johnsons belofte van een Brexit op 31 oktober, koste wat kost, is zijn zelf gegraven valkuil. Zelfs als er morgen een deal is dan gaat het nog weken kosten om de details uit te werken in iets waar alle 28 landen hun handtekening onder willen zetten en twee parlementen mee akkoord gaan. Daar kan ook de Koningin weinig aan veranderen.