Reden tot feestvieren?
Het feestje op Parliament Square was eigenlijk een beetje tragisch amateuristisch, een koude kermis. Het was duidelijk dat de regering (en overheidsbudgetten) zich verre van de festiviteiten hielden. Geef het volk ‘Brood en Spelen’, maar niet te veel.
Bovendien, er stonden misschien duizenden mensen op het plein, thuis vroegen miljoenen mensen zich af waar het in vredesnaam heen moet met het land.
Boris Johnson op 10 Downing Street
De regering zelf deed een projectie op het gebouw tegenover 10 Downing Street, de ambtswoning van de minister-president, en speelde een eerder opgenomen toespraak van Boris Johnson af. Downing Street klinkt als een gewone straat maar bij de entree staan vier meter hoge hekken en agenten met machinegeweren. Het is vooral geen openbaar toegankelijke ruimte.
Om te zien wat er rondom het aftellen naar het Brexit-moment gebeurde was het publiek aangewezen op Sky News, want BBC en ITV zonden het niet uit.
Lees ook: Hans Biesheuvel (ONL): 'Brexit is een gemiste kans'
Brexit: wat nu?
Kortom, het was eigenlijk allemaal een beetje een gematigde gebeurtenis. Om meerdere redenen.
Uit eigen onderzoek was het de regering duidelijk geworden dat er bij de bevolking geen behoefte was aan festiviteiten. Ook in de publieke opiniepeilingen was er onder de bevolking voor het laatst een serieuze pro-Brexit meerderheid in december 2016. Er stemden in december miljoenen mensen minder op de Conservatives dan er in 2016 Leave hadden gestemd. Het momentum is er uit, nooit meer over Brexit hoeven praten scoort beter.
Bovendien, is het wel zo verstandig feest te vieren als de lastigste fase nog moet komen? Eentje vol met keuzes waar zelfs intern flinke verdeeldheid over is, laat staan in het land. Keuzes die juist bij de nieuwe golf lager opgeleide Conservative-stemmers flink hard kunnen aankomen. Ik vermoed dat de regering redelijk nerveus is over de volgende fase.
Lees ook: Eric Bestebreur over zijn Londense pub na Brexit: 'Personeel vinden groot probleem'
Nauwelijks loongroei
Eén van de aanleidingen voor de grote ontevredenheid onder Britse kiezers is de lang vrijwel afwezige loongroei, vooral buiten de rijkere gebieden. Het Verenigd Koninkrijk en Griekenland streden sinds de financiële crisis om de twijfelachtige eer wie de laagste loongroei in Europa had. Om dit op te lossen is economische groei nodig, niet alleen op papier of in de rijkste regio’s maar voelbaar en juist in achtergebleven gebieden.
Voor flinke economische groei is tenminste één groeifactor nodig, meer mensen op de arbeidsmarkt (en met zeer lage werkloosheid betekent dat immigratie) of meer doen met minder mensen door hogere arbeidsproductiviteit.
En, ik heb het wel vaker geschreven, een van de grootste problemen van de Britse economie is de lage arbeidsproductiviteit. Een Franse werknemer produceert in vier dagen evenveel als een Brit in vijf. Helaas, volgens recente cijfers van de Bank of England zit een stijging van de arbeidsproductiviteit er voorlopig niet in terwijl Britse politici de noodzaak van immigratie niet durven uit te leggen. Een economische groei van meer dan 1,1% zit er volgens de Bank voorlopig dan ook niet in.
Lees ook: Zo worden twee bedrijven Patrick van der Peet hard geraakt door Brexit
Ouder en provincialer
Eén van de zaken die het meest op viel tijdens de festiviteiten op Parliament Square was dat de mensen duidelijk niet uit Londen kwamen, waarschijnlijk ook niet uit één van de andere grote steden. De muziekkeuze was duidelijk afgestemd op mensen die hun jeugd in de jaren zeventig beleefden.
Helaas zit een verbetering van hun situatie er voorlopig niet in, daar kan Brexit niets aan veranderen en dat weet de huidige regering maar al te goed. Er volgen nog dwaze jaren vol koude kermis.
Kijk voor alle video's die we rond Brexit met Nederlandse ondernemers in Londen hebben gemaakt op deondernemer.nl/brexit.
