Wie hoogleraar economie Eijffinger spreekt, weet: de economie is níet stuk

Van een 'systeemcrisis' in 2008/2009 naar deze 'externe crisis' in 2020. In De Ondernemer Update (hierboven te beluisteren) vertelt hoogleraar financiële economie Sylvester Eijffinger onder meer over de steun- en giftenpakketten van de overheid, de oplopende schuldenlast van het mkb, de miljardensupport aan KLM en het Nationaal Ondernemers Onderzoek. Over het nu: ,,Innoveren is veel efficiënter voor de economie. En duurzamer voor ons milieu.”

In De Ondernemer Update zegt hoogleraar Eijffinger over de financiële steun vanuit de overheid: ,,Hoe lang kan de overheid het volhouden? Het totale steun- en giftenpakket wordt misschien wel 100 miljard. Dat is substantieel en kunnen we ons veroorloven, want we hebben een lage staatsschuld. Dat hebben we in eerdere kabinetten bezuinigd. We hebben de ruimte. Het is ook belangrijk, want je wilt geen kapitaalvernietiging hebben van bedrijven die levensvatbaar zijn. Maar we moeten ook constateren dat bedrijven in het mkb en zzp’ers misschien wel te weinig reserves hadden, te weinig vlees op de botten. Uiteindelijk is het aan de overheid om ze door die moeilijke periode te helpen en te bepalen hoe lang ze die maatregelen van kracht laten zijn.”

'Bedrijven met verouderd businessmodel moeten nu vernieuwen'

,,Mkb-bedrijven kun je niet over een kam scheren. Bedrijven met een verouderd businessmodel moeten nu vernieuwen. De uitkomsten van het Nationaal Ondernemers Onderzoek vond ik buitengewoon illustratief voor mijn visie op het geheel. Je ziet dat 52 procent van de mkb-ondernemers tijd wil besteden aan innovatie. Veel ondernemers zijn al bezig met het vernieuwen van verdienmodellen. Sommige zijn verouderd, maar daar komen nieuwe voor in de plaats. De universiteit die online colleges geeft. De horeca die nu ook maaltijden bezorgt. Thuiswerken. Veel zaken die onbespreekbaar waren voor de crisis, zijn nu noodgedwongen doorgevoerd. Er komen nieuwe verdienmodellen."

Ontvlechten holding Air France KLM

KLM wordt gezien als 'vitaal bedrijf voor onze economie' en kreeg van minister Hoekstra onlangs miljardensteun toegezegd. Daarover zegt hoogleraar Eijffinger in de podcast onder meer: ,,Steun voor KLM is nodig vanwege de rol die de luchtvaartmaatschappij, samen met Schiphol voor onze economie speelt. Veel export, maar ook het toerisme zijn afhankelijk van het voorbestaan van zo’n grote luchthaven en zo’n belangrijke luchtvaartmaatschappij."

,,De overheid stelt terecht voorwaarden bij de steun. Je kunt denken aan achtergestelde leningen, maar misschien ook wel aan aandelen. Maar dan zul je waarschijnlijk de holding Air France KLM moeten ontvlechten. Dat is niet ondenkbaar. Het was een ongelukkig huwelijk. Misschien is een lat-relatie beter, waarbij ze wel kunnen samenwerken.”

'Coronacrisis zal leiden tot vernieuwing'

Meer welvaart na de crisis, gaf Eijffinger aan in een eerder interview met het ED. Letterlijk: 'Hoe draconisch de maatregelen van de regering ook zijn om uit de coronacrisis te komen, uiteindelijk zal deze crisis leiden tot vernieuwing'. Daarover in de podcast: ,,Maar ik zeg niet wanneer. Dat hangt er vanaf hoelang de coronacrisis duurt. Er is veel menselijk leed. Het is ons overkomen deze crisis. We hebben er niet om gevraagd. We kunnen hem wel gebruiken om zaken die vroeger onbespreekbaar waren nu door te voeren. Mkb-ondernemers zijn daarin zeer inventief, dat blijkt ook uit het Nationaal Ondernemers Onderzoek. En dat leidt tot nieuwe verdienmodellen en dat leidt weer tot meer welvaart. Het vervelende is wel dat je zo’n crisis nodig hebt voordat mensen wakker worden.”

Het kan ook Eijffinger niet snel genoeg achter de rug zijn. ,,De ene epidemieloog of viroloog zegt drie maanden, de andere zes of negen maanden. Ik weet ook niet meer wie ik moet geloven, het lijken wel economen, zou ik zeggen.”